«Φακάς, φακίων, φάκιστος»http://tachortata.blogspot.gr/

http://tachortata.blogspot.gr/

Αγαπητοί συγχωριανοι και φίλοι αναγνώστες,
Έχω ιδέα πως ούλος ο κόσμος έχει ακουστά την ιστορία 

με τον Ησαύ και τον Ιακώβ, τους δίδυμους γιους του Ισαάκ

 και της Ρεβέκκας. Επειδή όμως η φλάδα μας πρέπει να λέει 

πάντα αλήθειες κι επειδή λάζω[1] πως μας κρεδέρεστε[2],
σας λέμε στο λόγο της τιμής μας πως δεν είναι τα πράματα 

όπως τα ξέραμε ως τα τώρα. Για ακουρμαστείτε, λοιπόν, 

την αληθινή ιστορία. Σύμφωνα μ’ εφτά που εμαθαίναμε στο

 σκολιό, ο πρωτότοκος Ησαύ κάποτα, όταν εγύρισε στο σπίτι 

κατάκοπος απ’ το κυνήγι, εζήτησε απ’ τον Ιακώβ να ντου δώκει

 λίη από τη φακή που μαγέρεψε. Ο Ιακώβ τότε του ‘πε πως,

 για να ντου δώκει τη φακή, ήθελε για ανταμοιβή –

 ωχ, Θεέ μου σχώρεσέ με!- τα … πρωτοτόκια, δηλαδή τα

 δικαιώματα κληρονομιάς που είχε ως πρωτότοκος!

 Ο Ησαύ, αποκαμωμένος απ’ το κυνήγι, εδέχτηκε να ντου 

τα δώκει για ένα πιάτο φακή (το γνωστό "αντί πινακίου φακής"),

 με τη φράση «ας πάει και το παλιάμπελο». 

Από τότενες ούλος ο κόσμος έχει ψωμοτύρι την έκφραση εφτήνη,

 για να δείξει πως σε μια εμπορική ή οικονομική συμφωνία ο ένας

 «πιάνει κορόιδο» τον άλλονε, όπως εκάναμε παιδιά, που ανταλλάσσαμε

 τ’ς φιγούρες των ποδοσφαιριστών με καρύδια και αμύδαλα

. Εφτά μας εμάθανε, εφτά εξέραμε. Η αλήθεια όμως είναι λίου αλλιώς. 

Συγκεκριμένα, στη χιλιοστή εφτακοσιοστή ογδοηκοστή ενάτη (1789η) 

διαρκή συνεδρία της Ακαδημίας Επιστημών της Διεθνούς 

Γαστριμαργικής Κοινότητας με θέμα τη διατροφική αξία

 και την ποιότητα των οσπρίων (κουκιών, λαθηριών, φακής κ.λπ.),

 η βασική εισήγηση με την κωδική ονομασία «Φακάς, φακίων, φάκιστος» 

ήταν αφιερωμένη στη συγκεκριμένη ιστορία. Ο Dr Facistos,

 ένας από τους πιο φημισμένους διαιτολόγους - γευσιγνώστες

 της εποχής μας, καθηγητής αλλά και … υφηγητής 

του ανοιχτού Πανεπιστημίου των Σταυρωτών, επήρε στο ντορό[3] 

σαν το κυνηγιάρικο σκυλί ούλες τις σχετικές ιστορικές πηγές, 

απ’ την Αντρίνα του μπάρμπα Μπερεκλή ως τ’ς πηγές της 

Αναγέννησης, τον Πλάτωνα, τον Ιώσηπο, ακόμα κι ως την Παλαιά Διαθήκη.

 Από εφτό το κυνήγι «έβγαλε λαγό», ανακαλύπτοντας πως μέσα

 στο απαγορευμένο απ’ τον Πάπα έργο ενός γάλλου συγγραφέα

 ονόματι Φρανσουά Ραμπελαί[4], υπήρχε και ένα άγνωστο ως σήμερα 

κείμενο σχετικό με την ανθρώπινη ευτυχία που πηγάζει απ’ τη 

«γευσιγνωσία» των σπουδαίων και ταπεινών, ανάμεσα στα οποία 

συγκαταλέγονται και τα όσπρια, βεβαίως - βεβαίως. Ανάμεσα 

σ’ εφτά ο Dr Facistos θεωρεί ότι την πρώτη θέση με δέκα και 

τόνο παίρνει η φακή Σταυρωτών Λευκάδας και μάλιστα η φακή

 που παράγεται από τους καλλιεργητές των χωραφιών της

 Εγκλουβής και των Χορτάτων σε υψόμετρο εννιακοσίων 

και βάλε μέτρων, φακή βιολογική στον κύβο (ΒΙΟ³) με τις

 παραδοσιακές καλλιεργητικές μεθόδους, φακή με υπέροχη

 γεύση, φακή που η μοναδική της ποιότητα οφείλεται στην 

ιδιαιτερότητα των συστατικών του εδάφους, φακή που και

 λίη μοναχά να φάει κανένας, έστω και στο κούπωμα[5] 

απ’ το μπρακάτσι[6], καρδαμώνει, ακόμα κι αν είναι 

ξεπακιασμένος[7], όπως παίρνει απάνου του

 ο Ποπάυ τρώοντας σπανάκι.

Αναλύοντας παραπέρα το θέμα της αξίας τής συγκεκριμένης φακής,

 ο Dr Facistos απομυθοποιεί τα πράματα και, με βάση

 ατράνταχτα στοιχεία, τόσο ακλόνητα όσο τα παλιά τραμέτζα[8] 

που δεν επέφτανε ούτε στους μεγάλους σεισμούς, διαπιστώνει 

ότι το γνωστό «πινάκιο φακής» δεν ήτανε ένα πιάτο γιομάτο

 ράσα – ράσα[9] με οποιαδήποτε φακή αλλά με καλομαγερεμένη

 φακή Χορτάτων και μάλιστα από την περιοχή Τραχωλαρές[10].

 Θα μου πείτε, κι απ’ τη Φτελιά να’τανε κι απ’ τους Βάτους

 ή κι απ’ το Γκλουβ’σαν’κο[11] το ίδιο πράμα θα να’τανε, 

δηλαδή «πράμα[12]». Έτσι, στον παραπάνω πρωτοπόρο 

της επιστήμης καθηγητή (και υφηγητή, είπαμε) κ. Facisto 

οφείλουμε την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας για

 το «πινάκιον φακής», γεγονός που πα’ να πει πως ο Ησαύ

 απόλαυσε ένα πιάτο που άξιζε χρυσάφι. Στο σημείο αυτό

 ο εισηγητής επρόσθεσε ότι, πιθανότατα, και ο Δαβίδ, μετά

 από ένα γιόμα με φακή Χορτάτων, κατατρόπωσε τον Γολιάθ.

 Όταν, επομένως, λέμε «Τα παλικάρια της φακής», αν πρόκειται 

για ανατραφέντες με κοινή φακή, εννοούμε τους θρασύδειλους.

 Αν όμως ανδρωθήκανε με φακή Χορτάτων ή Εγκλουβής,

 (πρέπει να) εννοούμε το ακριβώς αντίθετο. Μας κάζει[13],

 μάλιστα, πως η συγκεκριμένη φακή θα μπορ΄γε να μαϊτζάρει[14]

 και τα πολιτικά πράματα. Έχουμε, δηλαδή, ιδέα πως αν εταΐζαμε

 με φακή Χορτάτων την ερίτιμο κ. Τρόϊκα (γεννήθηκε στη … Μέκκα),

 την κυρα - Angela (ως παπαδοπούλα κατέχει το ψαλτήρι και 

τον απόστολο στον υπέρτατο βαθμό και έχει οδηγό της το ρητό

 «Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω»), καθώς και τους

 αποδέλοιπους «Εταίρους και … θου, Κύριε, φυλακήν τω στόματί μου»,

 τότε τα ως άνω διεθνή αγιότατα τάγματα αντί πινακίου ή έστω

 αντί π’νιάτας[15] φακής Χορτάτων όχι μοναχά δεν θα μας 

εχαλεύανε τα ρέστα αλλά θα εσβούαμε το χρέος και

 θα επαίρναμε και ρέστα. Θα λέαμε, μάλιστα, πως 

πρέπει να ακ’λουθήσουμε κι εμείς το δρόμο

 που εχαράξανε τ’ αδέρφια μας οι Γκλουβ’σάνοι, 

που εκαθιερώσανε το πανηγύρι της φακής στον Αι – Δονάτο,

 και να κάμουμε κάτι ανάλογο στο πανηγύρι του χωριού ή καλύτερα

 στο Σουλάκι (παραμονή του πανηγυριού μας είναι καλά;), που στα 

πηγάδια του υπάρχει ένας άλλος θησαυρός: το κρουστάλλινο 

νερό των Σταυρωτών, το γνωστό σε ποικίλους μύθους διαφόρων

 λαών ως «αθάνατο νερό»!.

Μ’ ούλα εφτά τα στοιχεία, μπορούμε να μπούμε στα αμπελοχώραφα

 της σύγχρονης τράμπας[16] αλλά και της μπακαλικής, τσαμπάσικης[17]

 και εμπορικο - οικονομικής πραγματικότητας, απευθυνόμενοι

 στο City του Λονδίνου και γενικότερα στις παγκόσμιες χρηματαγορές,

 για να διαλαλήσουμε ότι οι φακές των Σταυρωτών 

στα οροπέδια – δολίνες Εγκλουβής και Χορτάτων 

δεν έχουνε να κάμουνε μοναχά με brandname κ.λπ. -

 που μπορεί να μην είναι και πρώτο πράμα -,

 αλλά είναι κάτι πολύ περισσότερο: είναι ο ορισμός της

 «Ιδέας» της φακής, για να θυμηθούμε και τον Θείο Πλάτωνα,

 στην οποία, για να ντα πούμε όπως θα ντα ’λεε ο αείμνηστος

 καθηγητής της Φιλοσοφικής Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, 

μόνο κατά ένα απειροελάχιστο μέρος συμμετέχουν οι ανά 

τον κόσμο φακές, που είναι «είδωλα» της «όντως ούσης» 

φακής Εγκλουβής τε και Χορτάτων, δεδομένου ότι τα

 Σταυρωτά αποτελούν ένα χώρο επέκεινα του συμβατικού χώρου

. «Φακάς, φακίων, φάκιστος», λοιπόν, Χορτάτων και Εγκλουβής, 

Εγκλουβής και Χορτάτων - και μη ζηλεύετε όσοι 

δεν έχετε ποσέσο[18] στο θείο αυτό δώρο.

Για τη Σύνταξη: Έκτορας Γ. Χόρτης

ΛΕΞΙΚΟ

[1] λάζω = νομίζω, φαντάζομαι
[2] κρεδέρομαι = εμπιστεύομαι
[3] ντορός = ίχνη
[4] Φρανσουά Ραμπελαί (1490 περίπου – 1553): γιατρός, συγγραφέας της Αναγέννησης, ανθρωπιστής. Το έργο του απαγορεύθηκε από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Στο πιο γνωστό έργο του «Γαργαντούας και Πανταγκρουέλ» εξιστορούνται με χιούμορ οι περιπέτειες δύο γιγάντων, πατέρα και γιου. Ο Γαργαντούας είναι ένας αχόρταγος γίγαντας που οι χωρικοί του κουβαλάνε συνεχώς λογιών- λογιών φαγητά και φρούτα σε τεράστιες ποσότητες κι εκείνος τα καταβροχθίζει όλα χωρίς να χορταίνει.
[5] κούπωμα = καπάκι
[6] μπρακάτσι = μεταλλικό (συνήθως από μαντέμι) σκεύος με εφαρμοστό καπάκι και χειρολαβή  για τη μεταφορά φαγητού στους υπαίθριους / εκτός σπιτιού χώρους εργασίας των αγροτών (αμπέλια, χωράφια, αλώνια κ.τ.τ.).
[7] ξεπακιασμένος = ερείπιο απ’ την κούραση (τα πάκια = τα νεφρά, η μέση).
[8] τραμέτζο = διαχωριστικός τοίχος στο εσωτερικό του σπιτιού, συνήθως από σπάρτα / καλάμια και λάτζα (λάτζα = λάσπη / επίχρισμα από μίγμα άμμου  ή αμμοχάλικου και ασβέστη).
[9] ράσα - ράσα = ξέχειλα, ως επάνω.
[10] Τραχωλαρές = περιοχή με χορτιώτικα χωράφια στα Σταυρωτά, όπως και οι παρακάτω αναφερόμενες Φτελιά και Βάτοι.
[11] Γκλουβ’σαν’κο = περιοχή της Εγκλουβής με πολλά χωράφια στα οποία καλλιεργείται η ομώνυμη φακή. Ξεκινάει απ’ τον Αι- Δονάτο και φτάνει  ως το Χορτιώτικο.
[12] πράμα = εξαιρετικής ποιότητας
[13] μας κάζει = νομίζουμε
[14] μαϊτζάρω / μαϊτζέρνω = διευθύνω, ελέγχω, καταφέρνω, φέρνω βόλτα.
[15] πινιάτα = κατσαρόλα
[16] τράμπα = ανταλλαγή εμπορευμάτων
[17] τσαμπάσης = ζωέμπορος
[18] ποσέσο = μερίδιο, δικαιώματα σε κάτι.