Δάσκαλοι της μνήμης και της καρδιάς: Πάνος Νικόδημος
0
Αφιερωμένο σε όλους τους αγωνιστές εκπαιδευτικούς
Νιώθω μεγάλη τιμή και συγκίνηση που συμμετέχω στη μελέτη, έστω, της ζωής
τόσο σπουδαίων δασκάλων-λειτουργών-αγωνιστών και γνωρίζω πως δεν είναι
λίγοι εκείνοι που συμμερίζονται τα ίδια με μένα συναισθήματα.
Σήμερα συνεχίζω το αφιέρωμα στις σπουδαίες μορφές της παιδείας μ’ έναν
ΑΓΩΝΙΣΤΗ που ο άωρος χαμός του βύθισε σε βαρύ πένθος όλη τη Λευκάδα,
της οποίας υπήρξε γνήσιο τέκνο, και κυρίως τους μαθητές και τους
συναδέλφους του.
«Ο Πάνος Νικόδημος ανήκει στη γενιά της προσφοράς και του χρέους.
Είναι μια ξεχωριστή ηρωϊκή μορφή. Έλαβε μέρος σε όλους τους πολέμους
της δημιουργίας της μεγάλης Ελλάδας από το 1912 μέχρι και τη μικρασιατική
καταστροφή του 1922.
Η πατρίδα του αναθέτει συνεχώς νέα καθήκοντα, φθάνει μέχρι το βαθμό του εφέδρου
λοχαγού και για τον ηρωϊσμό του και γενικά τις πατριωτικές του πράξεις
παρασημοφορείται με τα παράσημα: Ελληνοτουρκικού πολέμου, Ελληνοβουλγαρικού
πολέμου, το διασυμμαχικό, το Σταυρό του Γεωργίου του Α΄, της Στρατιωτικής Αξίας.
Πόσοι το γνωρίζαμε; Ήταν σεμνός, αθόρυβος και έμενε αφανής, δεν αισθανόταν
την ανάγκη να προβάλλεται. Ήταν αρκετό γι’ αυτόν ότι έκανε το καθήκον του.
Στους μαθητές μιλούσε πολλές φορές για τον πόλεμο, ποτέ όμως δεν ακούσαμε
την αντωνυμία ‘εγώ’. Έμενε σαν το Μακρυγιάννη στο ‘εμείς’. Δεν αισθάνεται την
ανάγκη να προβάλει τις πράξεις του, δε θέλει επαίνους, του αρκούν αυτοί
που πήρε στα πεδία των μαχών. Αυτό εκφράζει και τη μεγαλοσύνη του ανδρός.
Ο Νικόδημος είναι άξιος της πατρίδας.
Μη θαυμάζετε υπάρχει και συνέχεια.
Λοχαγός πλέον οδηγείται κατά τη διάρκεια της μικρασιατικής καταστροφής
στην αιχμαλωσία, όχι βέβαια ως μεμονωμένος αξιωματικός, αλλά όταν όλο
το σώμα του Στρατηγού Τρικούπη αιχμαλωτίζεται.
Για χρόνια θεωρείται αγνοούμενος, οι δικοί του έχουν πάψει να ελπίζουν,
Για χρόνια θεωρείται αγνοούμενος, οι δικοί του έχουν πάψει να ελπίζουν,
και όταν ρακένδυτος χτυπά το κουδούνι του σπιτιού του αδελφού του,
που ήταν δικαστικός στην Αθήνα, η κοπέλα του σπιτιού τον αναγγέλλει σα ζητιάνο.
Ο αδελφός του δεν πιστεύει στα μάτια του, επρόκειτο για πραγματική νεκρανάσταση.
Υπηρετεί από το 1925 έως το 1942 στο Γυμνάσιο Λευκάδος
(με διακοπή μερικών μηνών που υπηρετεί στην Ιθάκη και το Β΄ Γυμνάσιο θηλέων Ιωαννίνων).
Από το 1919 έως το 1921 και από το 1923 έως το 1925 προσφέρει τις
υπηρεσίες του στο Ελληνικό Σχολείο Λευκάδος.
Θυμάμαι μικρός, μόλις 10 ετών,(Ν.Σολδάτος) διότι φοίτησα σε οκτατάξιο Γυμνάσιο,
τον αντίκρισα με δέος, εύσωμος, επιβλητικός, σοβαρός και λιγομίλητος καθώς ήταν.
Είχε μια ευγένεια, καλοσύνη και έκδηλη αγάπη για τους μαθητές.
Οι μαθητές τον αγαπούσαν και η αγάπη τους διατηρούνταν και μετά
τις σποραδικές εκρήξεις του, όταν αντιμετώπιζε αμέλεια ή άγνοια,
γιατί καταλάβαιναν το μεγάλο ενδιαφέρον του και την αγάπη του γι’ αυτούς.
Καταλάβαιναν ότι περιέβαλε όλους τους μαθητές με ένα είδος προστατευτισμού.
Η μεγαλοσύνη του, του επέτρεπε να είναι επιεικής, να προστατεύει και να
δίνει ευκαιρίες στους μαθητές να γίνουν καλύτεροι. Η πείρα του τον
καθοδηγούσε να πιστεύει ότι υπάρχει πάντα καιρός.
Έτσι γνώριζαν ότι με το Νικόδημο πρέπει να αδιαφορείς πλήρως
για να απορριφθείς. Αυτός καταλάβαινε τι σήμαινε για ένα βιοπαλαιστή,
ο παιδί του να χάσει τη χρονιά του. Αυτά είναι τα γνωρίσματα των μεγάλων.
Σπανίως χρησιμοποιούσε κατάλογο, όταν όμως τον έβγαζε από την τσέπη,
όλοι λουφάζαμε, καταλαβαίναμε ότι επέρχεται θύελλα. Αυτό ήταν ένδειξη
αυστηρότητας. Όμως αναμέναμε, ξέραμε ότι το ουράνιο τόξο δε θα αργήσει να φανεί.
Γαλήνιες μέρες θα ακολουθήσουν. Όλοι καταλαβαίναμε το ενδιαφέρον του για εμάς.
Εκτός από τα μαθηματικά, έδινε ουσιαστικές συμβουλές στους μαθητές, από
Εκτός από τα μαθηματικά, έδινε ουσιαστικές συμβουλές στους μαθητές, από
αντικαπνιστικό κήρυγμα, μέχρι κήρυγμα πατριωτισμού. Κατά το διάστημα
της κατοχής μας έλεγε ότι θα έρθουν καλύτερες μέρες, εξόρκιζε το φόβο.
Να είστε γενναίοι έλεγε, να μη φοβάστε, αυτοί που φοβούνται πεθαίνουν
κάθε στιγμή, οι άφοβοι μόνο μία. Περιέγραφε, χωρίς να το λέει, τον εαυτό του.
Ο παλιός ηρωικός εαυτός του δεν τον εγκατέλειπε ποτέ. Όταν μετά την προσάρτηση της Επτανήσου στην Ιταλία, ο Ιταλός επόπτης των σχολείων ανακοίνωσε στους καθηγητές ότι πρέπει να δώσουν όρκο στην Ιταλία, αυτός του απάντησε: «εμείς έχουμε δώσει όρκο στην πατρίδα μας». Ο Ιταλός απάντησε: «…καταλαβαίνω, καταλαβαίνω…» και η υπόθεση έμεινε εκεί.
Στην κατοχή ήταν από τα ιδρυτικά μέλη αντιστασιακής οργάνωσης.
Δυστυχώς η τύχη δεν του επέτρεψε να δει την πατρίδα του ελεύθερη
για την οποία τόσους αγώνες έκανε. Χάθηκε στην κατοχή και βύθισε
σε βαρύ πένθος όλη τη Λευκάδα, της οποίας υπήρξε γνήσιο τέκνο,
και κυρίως τους μαθητές και τους συναδέλφους του.
Η κηδεία του ήταν κυριολεκτικά πάνδημη.
Οι μαθητές του και η λευκαδίτικη κοινωνία λυπάται ακόμα
για τον άδικο και πρόωρο χαμό του, κρατάει τις ωραίες μνήμες,
τον ευχαριστεί για τη μεγάλη προσφορά του στο έθνος και την εκπαίδευση.»
Το κείμενο: [Ντίνος Σολδάτος: Δάσκαλοι που έμειναν στη μνήμη και στην καρδιά μας,
Πάνος Νικόδημος (1890-1942)], στο Αφιέρωμα της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών
«Στο Γυμνάσιο Λευκάδος» εξεδόθη με χορηγό την κ. ΄Αννα Νικοδήμου
εις μνήμην Πάνου Ι. Νικοδήμου.
Ο καθένας μπορεί να καταλάβει, ακόμη και πίσω από τις γραμμές,
την παρακαταθήκη του δασκάλου και την αγάπη του μαθητή.
Σε μένα απομένει η έκφραση του απέραντου θαυμασμού
και για τους δύο και η ελπίδα πως κάπου ίσως υπάρχουν και σήμερα
τέτοιοι εκπαιδευτικοί λειτουργοί.
Ουρανία Σολδάτου Εκπαιδευτικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου