Γκίντερ Γκρας: Σίγησε μια από τις σημαντικότερες φιλελληνικές λογοτεχνικές φωνές

 

Της Ξενιας Κουναλακη 

Ποίημα του Γκίντερ Γκρας για την Ελλάδα 

ΑΡΧΕΙΟ ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ 26.05.2012

Το ποίημα του Γερμανού συγγραφέα, 

Γκίντερ Γκρας, με τίτλο «Η Ντροπή της Ευρώπης»

 δημοσιεύεται σήμερα σε παγκόσμια 

αποκλειστικότητα στην «Καθημερινή», 

από κοινού με τη Sueddeutsche Zeitung. 

Χρησιμοποιώντας τη φόρμα αρχαιοελληνικής ωδής,

 ο νομπελίστας απευθύνεται στην Ευρώπη 

και την προειδοποιεί ότι κινδυνεύει με πνευματική πενία 

αν αποπέμψει από τις αγκάλες της τη χώρα

 που τη δημιούργησε. 

Με αναφορές στην Ιφιγένεια εν Ταύροις του Γκαίτε, 

τον μύθο της Αντιγόνης

 και το έργο του φιλέλληνα Γερμανού 

λυρικού ποιητή Χέλντερλιν

 ο Γκρας διατρέχει την ελληνική Ιστορία, 

από την αρχαιότητα ώς τη χούντα των συνταγματαρχών.

 Καταλήγει δε με την απειλή ότι 

«η απληστία των τραπεζών, των επιτρόπων

 και των εγκαθέτων τους» θα προκαλέσει

 τη μήνι των ίδιων των θεών. Δίχως την Ελλάδα η

 Ευρώπη θα είναι φτωχότερη, μία ήπειρος

 φθαρμένη και στερημένη από

 οποιαδήποτε πνευματικότητα.

«Η Ντροπή της Ευρώπης»

Στο χάος κοντά, γιατί δεν συμμορφώθηκε στις αγορές

· κι Εσύ μακριά από τη Χώρα, που Σου χάρισε το λίκνο.

Οσα Εσύ με την ψυχή ζήτησες και νόμισες πως βρήκες, 

τώρα θα καταλυθούν, και θα εκτιμηθούν σαν σκουριασμένα παλιοσίδερα.

Σαν οφειλέτης διαπομπευμένος και γυμνός, υποφέρει μια Χώρα

· κι Εσύ, αντί για το ευχαριστώ που της οφείλεις

, προσφέρεις λόγια κενά.

Καταδικασμένη σε φτώχεια η Χώρα αυτή, που ο πλούτος

 της κοσμεί Μουσεία: η λεία που Εσύ φυλάττεις.

Αυτοί που με τη δύναμη των όπλων είχαν επιτεθεί 

στη Χώρα την ευλογημένη με νησιά, στον 

στρατιωτικό τους σάκο κουβαλούσαν τον Χέλντερλιν.

Ελάχιστα αποδεκτή Χώρα, όμως οι πραξικοπηματίες της,

κάποτε, από Εσένα, ως σύμμαχοι έγιναν αποδεκτοί.

Χώρα χωρίς δικαιώματα, που η ισχυρογνώμονη εξουσία 

ολοένα και περισσότερο της σφίγγει το ζωνάρι.

Σ' Εσένα αντιστέκεται φορώντας μαύρα η Αντιγόνη,

και σ' όλη τη Χώρα πένθος ντύνεται ο λαός,

 που Εσένα φιλοξένησε.

Ομως, έξω από τη Χώρα, του Κροίσου οι ακόλουθοι 

και οι όμοιοί του όλα όσα έχουν τη λάμψη του

 χρυσού στοιβάζουν στο δικό Σου θησαυροφυλάκιο.

Πιες επιτέλους, πιες! κραυγάζουν οι εγκάθετοι 

των Επιτρόπων· όμως ο Σωκράτης, με οργή Σου

 επιστρέφει το κύπελλο γεμάτο ώς επάνω.

Θα καταραστούν εν χορώ, ό,τι είναι δικό Σου

 οι θεοί, που τον Ολυμπό τους η δική Σου

θέληση ζητάει ν' απαλλοτριώσει.

Στερημένη από πνεύμα, Εσύ θα φθαρείς 

χωρίς τη Χώρα, που το πνεύμα της,

 Εσένα, Ευρώπη, εδημιούργησε.

(Μετάφραση: Πατρίτσια Αδαμοπούλου)

http://www.kathimerini.gr/

-----------------------------------------------------------------------------------------

http://www.protothema.gr

Ηλιάνα Φωκιανάκη14/04/201511:28

Γκίντερ Γκρας: Σίγησε μια από τις σημαντικότερες φιλελληνικές λογοτεχνικές φωνές

Πέθανε σε ηλικία 87 ετών μια από τις 

πιο τολμηρές και γενναίες φωνές της

 Ευρωπαϊκής λογοτεχνίας – 

Ο Γκρας υποστήριζε 

την Ελλάδα δημοσίως 

καταδικάζοντας τις πολιτικές της Γερμανίας

Με την ξύλινη πίπα του, 

το παχύ μουστάκι και τα 

σκούρα μαλλιά, ο Γκίντερ Γκρας 

έμοιαζε περισσότερο

με... Έλληνα ναυτικό, 

παρά με Γερμανό συγγραφέα.

 Και η ένταση στο γαλάζιο

 βλέμμα του θύμιζε μεσογειακή 

τρικυμία παρά 

βορειοευρωπαϊκή αυστηρότητα.

 Ο Γερμανός συγγραφέας, 

έφυγε από την ζωή 

σε ηλικία 87 ετών αφήνοντας

 πίσω του μια τεράστια

 λογοτεχνική κληρονομιά. 

Ήταν περίπου το 1959,
όταν το “Τενεκεδένιο Ταμπούρλο”
 ξεκίνησε ένα ταξίδι
για την αιωνιότητα.
 Το μυθιστόρημα
του Γκίντερ Γκρας
θα αποτελούσε ένα
από τα κορυφαία λογοτεχνικά
 διηγήματα του εικοστού αιώνα
 και είχε γραφτεί όταν
ο γκρας ήταν μόλις 32 ετών.

Ο Γκίντερ Γκρας
γεννήθηκε το 1927
 στο Γκάντσκ της Βαρσοβίας,
 μια ελεύθερη πόλη κράτος
 με Γερμανική επιρροή,
που ανήκει σήμερα στην Πολωνία.
Στα 15 του προσπαθώντας
να ξεφύγει από τους αυστηρούς γονείς του,
 προσπάθησε ανεπιτυχώς,
να καταταγεί στα γερμανικά
υποβρύχια, αλλά εντάχθηκε
πρώτα στο Reichsarbeitdienst και το
 1944 στα Waffen-SS
 (ένοπλος κλάδος των SS).

Ως μέλος των Waffen-SS
συμμετείχε στις επιχειρήσεις
 της 10ης Μεραρχίας
Θωρακισμένων SS "Frundsberg"
 από τον Φεβρουάριο του 1945
μέχρι τον Απρίλιο του ίδιου έτους
, οπότε τραυματίστηκε,
συνελήφθη από Αμερικανούς
 στρατιώτες και στάλθηκε
σε στρατόπεδο αιχμαλώτων
 αλλά απελευθερώθηκε
 ένα χρόνο αργότερα.

Μετά τον πόλεμο εργάστηκε για
 δύο χρόνια σε ορυχείο και έλαβε
 εκπαίδευση λιθοξόου.
Αργότερα σπούδασε γλυπτική
και γραφιστική, πρώτα στην
 Ακαδημία Τεχνών του
Ντίσελντορφ
(Künstakademie Düsseldorf)
και έπειτα στο Βερολίνο.
Από τα μέσα της δεκαετίας του '50
ξεκινά και το λογοτεχνικό
του έργο, που θα τον
κάνει παγκοσμίως γνωστό.
Από το1983 έως το 1986
διετέλεσε Πρόεδρος της
 Ακαδημίας Τεχνών
του Βερολίνου.

Αυτό τον ντροπιαστικό
 μυστικό της συμμετοχής του
 στα τάγματα των Ες-Ες
θα το κουβαλούσε για εξήντα
περίπου χρόνια -γράφοντας
 παράλληλα εξαιρετικά βιβλία-
και θα είναι μια αποκάλυψη
που θα τολμήσει να κάνει στα 78 του,
 σπάζοντας κάθε γερμανικό τ
αμπού που επέβαλλε σιωπή
στους Γερμανούς στρατιώτες
 του 2ου παγκοσμίου
 και σοκάροντας την Ευρώπη.

Πολλοί θα τον επικρίνουν
ότι απλά προωθεί το βιβλίο του
 “Ξεφλουδίζοντας το Κρεμμύδι”,
 όμως ο Γκρας έχει
δώσει δείγματα γραφής
ότι δεν σκοπεύει να μείνει
 σιωπηλός μετά την αποκάλυψη του.
 Ήδη από το 1950
είναι υποστηρικτής
των Σοσιαλδημοκρατών,
γράφοντας λόγους για τον φίλο του
 και ηγέτη τους Βίλι Μπράντ.

Ο Γκίντερ Γκρας θα αποδειχτεί
 μια ενσυνείδητη φωνή της
Γερμανικής ιστορίας με συνεχή
 παρουσία στην πολιτική της χώρας
αλλά και της Δύσης
γενικότερα: παρεμβάσεις
 κατά της συνένωσης
 των δύο Γερμανιών την
 δεκαετία του '80 αλλά και
 επίθεση κατά του Τζόρτζ Μπους
για τον πόλεμο του Κόλπου
την δεκαετία του '90.
Το φλέγμα του και το όραμα
του για δικαιοσύνη και μια
 Ευρώπη δίκαιη, θα τον κάνει
 να πάρει και το μέρος των Ελλήνων το 2012, 
γράφοντας ένα φλεγματικό ποίημα/επιστολή
υπέρ της Ελλάδας, με τίτλο 
«Ντροπή της Ευρώπης»,
 που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Deutche Zeitung. 

Θα κερδίσει το βραβείο Νόμπελ
 στην κατηγορία της Λογοτεχνίας
το 199 και θα παραμείνει
μια βαθιά διδακτική -
και ενίοτε πατροναριστική-
φωνή της Γερμανίας
 και σίγουρα ένας από τους
 σημαντικότερους Ευρωπαίους
 λογοτέχνες του 20ου αιώνα.

Ελληνικές μεταφράσεις έργων του:

Το τενεκεδένιο ταμπούρλο (μυθιστ., 1959) : Δ.Θ.Φραγκόπουλος ("Εστία")
Γάτα και ποντίκι (μυθιστ., 1961) : Αγγ.Βερυκοκάκη-Αρτέμη ("Διογένης")
η πρόβα της εξέγερσης των πληβείων (δράμα, 1966) : Δ.Θ.Φραγκόπουλος ("Δωδώνη")
Ο Μπουτ, το ψάρι (μυθιστ., 1977) : Θ. Κοκκορόγιαννης ("Ὁδυσσέας")
Δυσοίωνα Κοάσματα (1994)
Σκυλίσια Χρονιά (1998)
Ξεφλουδίζοντας το Κρεμμύδι (2007)
Γράφοντας μετά το Άουσβιτς (2005)