Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ (Ζωγραφικής Εγκώμιον)
Η μονή της Παναγίας Οδηγήτριας στο χωριό Απόλπαινα του
Δήμου Λευκάδας βρίσκεται περίπου 2 χιλιόμετρα Νότια
της πόλης της Λευκάδας.Το συγκρότημα του μοναστηριού εκτείνεται
σε ακανόνιστο τετράπλευρο χώρο που ορίζει χτιστός περίβολος,
με τοξωτή είσοδο στη ΝΑ πλευρά. Εκτός από το καθολικό σώζονται
τρία βοηθητικά κτίσματα, σήμερα ερειπωμένα.
Το πρώτο στην ανατολική πλευρά φιλοξενούσε πιθανόν
τα κελιά των μοναχών, ενώ τα άλλα δύο στην νοτιοδυτική
χρησιμεύουν ως βοηθητικά κτήρια.Η ιστορική μονή της
Παναγίας Οδηγήτριας Λευκάδας σύμφωνα με πολλές αξιόπιστες
μαρτυρίες κτίσθηκε τον 11ο αιώνα πριν την άλωση της πόλης και
σημαντικό ρόλο στην όλη καλλιτεχνική διαμόρφωσή της έπαιξε ο
Ιάκωβος Ρούσσος που έχει ορισθεί το 1448 επίτροπος του ανήλικου
διαδόχου Λεονάρδου Γ’ της δυναστείας των Τόκκων.
Η Οδηγήτρια ήταν ένα φημισμένο μοναστήρι του 15ου αιώνα
και κατά κύριο λόγο οφείλει την φήμη του στις χορηγίες
και τις γενναιοδωρίες της δυναστείας των Τόκκων, η οποία με
τις ενέργειές της στήριξε και προώθησε την πνευματική
και καλλιτεχνική ζωή της Λευκάδας.Τον 18ο αιώνα προστίθεται
στη μονή ξυλόγλυπτο τέμπλο το οποίο σώζεται σε κακή
κατάσταση έως τα μέσα του 19ου αιώνα.
Επίσης σε άγνωστη χρονική στιγμή, οι εξωτερικοί τοίχοι
και οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό καλύφθηκαν
με ασβέστη έως το 1953.Τότε εντοπίσθηκε για πρώτη φορά
από τον Λευκαδίτη ιστορικό αείμνηστο Πάνο Ροντογιάννη
αυτό το μοναδικό σύνολο, το οποίο παρέμεινε έτσι έως το 1970,
όταν η Αρχαιολογική Εταιρεία υπό την εποπτεία του καθηγητή
Δημητρίου Πάλλα ολοκλήρωσε την αποτοίχιση του.
Έκτοτε οι τοιχογραφίες του ναού της Οδηγήτριας Λευκάδας
φυλάσσονται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο,
που μετά από 30 χρόνια δίνει την ευκαιρία στους μελετητές και
στο ευρύτερο κοινό να γίνουν κοινωνοί αυτής της λαμπρής Ζωγραφικής,
αποτέλεσμα της γόνιμης συνύπαρξης καθολικών και ορθοδόξων στον ίδιο
τόπο, καθώς και των ιδιαίτερων ιστορικών συγκυριών
της Λευκάδας κατά τον 15ο αιώνα.
http://www.byzantinemuseum.gr/
https://www.google.gr/search?q=τοιχογραφιες+οδηγητριας +Λευκαδας&biw=1920&bih=976&tbm=i
================================================
==================================================
======================================================
http://www.golden-greece.gr/politismos/moni_odigitrias_lefkada.html
ΜΟΝΗ ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ
Κοντά στον οικισμό Απόλπαινα του Δήμου Λευκάδας,
σε υψόμετρο 70 μ., βρίσκεται η Μονή της Θεοτόκου
της Οδηγήτριας. Ιδρύθηκε (ή ανακαινίσθηκε) από την
Ελένη Παλαιολογίνα γύρω στο 1449 - 1450.
Λέγεται όμως ότι η Μονή χρονολογείται πολύ
παλαιότερα, μέσα στον 11ο αιώνα.
Η Ελένη Παλαιολογίνα, κόρη του Θωμά Παλαιολόγου
(δεσπότη του Μωριά) και σύζυγος του Λαζάρου
Βούκοβιτς (δεσπότη της Σερβίας), έζησε στο
τέλος της ζωής της ως μοναχή με το όνομα
«Υπομονή» και ετάφη στο μοναστήρι της Αγία Μαύρας (1473).
Τον 18ο αι. φιλοτεχνήθηκε το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού.
Σήμερα η Μονή της Οδηγήτριας είναι διαλυμένη
και εγκαταλειμμένη. Διακρίνονται από το μοναστηριακό
συγκρότημα ο κτιστός περίβολος με την πέτρινη θολωτή
είσοδο στη νοτιοανατολική πλευρά και 3 πέτρινα
κτίσματα (κελιά, βοηθητικοί χώροι).
Σώζεται επίσης σε καλή κατάσταση
ο ναός της Παναγίας, μονόκλιτη βασιλική
με ξύλινη στέγη, που δεν είναι επισκέψιμος.
Στο εσωτερικό του, στον ανατολικό και νότιο
τοίχο, υπήρχαν τοιχογραφίες (καλυμμένες με ασβέστη ως το 1953)
που συνδυάζουν την Παλαιολόγεια
ζωγραφική με τη δυτικού τύπου τεχνοτροπία.
Τα σπαράγματα τοιχογραφιών αποτοιχίστηκαν
το 1970 και φυλάσσονται σήμερα
στο Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών.
==================================================
http://www.imli.gr/metropolis/monasteries/monastery_panagias_odigitrias/
Είναι η αρχαιότερη σωζόμενη Μονή του νησιού. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Απόλπαινα, στην άκρη του ελαιώνα. Δίπλα από τη Μονή περνάει ο επαρχιακός δρόμος που οδηγεί στους Σφακιώτες, στην Καρυά και γενικά στην ενδοχώρα του νησιού.
Η ίδρυσή της ανάγεται πιθανόν στον 11ο αι., ενώ από το 1449 – 1450 πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη ανακαίνιση της Μονής, που συνεχίσθηκε από την Ελένη Παλαιολογίνα, κόρη του Δεσπότη του Μυστρά Θωμά Παλαιολόγου και σύζυγο του Σέρβου ηγεμόνα Λαζάρου Βράνκοβιτς, η οποία εκάρη μοναχή με το όνομα Υπομονή και έζησε εδώ ως στα τέλη του βίου της (1463-1474).
Το καθολικό της Μονής, αφιερωμένο στην Παναγία την Οδηγήτρια, είναι μονόκλιτη βασιλική με ξύλινη στέγη. Ο ναός είναι σήμερα υποστηλωμένος, δε λειτουργείται και δεν είναι προσιτός στους προσκυνητές, ενώ οι περισσότερες τοιχογραφίες έχουν αποτοιχισθεί και φυλάσσονται στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας.
Ωστόσο στον ανατολικό και το νότιο τοίχο του σώζονται τμήματα τοιχογραφίας ξεχωριστής τέχνης, που συνδυάζει την Παλαιολόγεια με τη δυτική τεχνοτροπία. Ξεχωρίζει η εικόνα της Πλατυτέρας στην κόγχη του ιερού βήματος, με χαραγμένες οθωμανικές επιγραφές –ίσως στίχους του Κορανίου- που δείχνουν ότι η τοιχογραφία χρονολογείται πριν από την εποχή της Τουρκοκρατίας στο νησί (1479-1684).
Τα τελευταία δύο χρόνια, την περίοδο του Πάσχα και του καλοκαιριού, τελούνται υπαίθριες ακολουθίες στον αύλειο χώρο της Μονής.
Υπεύθυνος: Πρεσβύτερος Παναγιώτης Ζαβιτσάνος, εφημέριος Απολπαίνης (τηλ.: 26450 25221 – 6932793226)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου