διεθνούς κύρους Λευκαδίτης ιστορικός Νίκος Σβορώνος

102 χρόνια από τη γέννηση του 

Ο Νίκος Σβορώνος γεννήθηκε το 1911 στη Λευκάδα και πέθανε το 1989 στην Αθήνα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάσθηκε στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών. Πήρε μέρος στην αντίσταση κατά της γερμανικής κατοχής μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ. Το 1945, χάρις τις ενέργειες του διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Οκτάβ Μερλιέ και με υποτροφία της Γαλλικής Δημοκρατίας, με το πλοίο «Ματαρόα» κατέφυγε στη Γαλλία μαζί μερικά από τα λαμπρότερα νέα μυαλά της Ελλάδας (Μέμος Μακρής, Μάνος Ζαχαρίας, Τάκης Ζενέτος, Κώστας Αξελός, Κορνήλιος Καστοριάδης, Μαργαρίτης Αποστολίδης, Mιμίκα Kρανάκη κ.ά.). Το 1955 του αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και το 1961 απέκτησε τη γαλλική. Το 1962 απέκτησε το doctorat τρίτου κύκλου και το 1975 ανακυρήχθηκε Docteur des Lettres της Σορβόννης. Εργάσθηκε στο CNRS και δίδαξε ως διευθυντής σπουδών στην Ecole Pratique des Hautes Etudes (IV Section) ιστορία των θεσμών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Μετά την πτώση της δικτατορίας δίδαξε στα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Κρήτης, διετέλεσε μέλος της διοικούσας επιτροπής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης.

Το κληροδότημα του Νίκου Σβορώνου«Ο Νίκος Σβορώνος βαδίζει στο σύνορο που χωρίζει ένα παλαιό από ένα νέο ιστοριογραφικό παράδειγμα», είπε στο «ΒΗΜΑ», ο Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος, επίκουρος καθηγητής Σύγχρονης Πολιτικής Ιστορίας στο ΑΤΕΙ Καλαμάτας, από την οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου: «Το σχήμα της “εθνικής συνέχειας” ο “αντιστασιακός χαρακτήρας της ελληνικής ιστορίας” πατούν πάνω σε παλαιότερες ιστοριογραφικές ευαισθησίες και τονικότητες οι οποίες ωστόσο έρχονται να χωνευτούν σε νέα σχήματα και στοχεύσεις».
Το έργο του, εντελώς καινοτόμο για την εποχή του, αναγνωρίστηκε από την επιστημονική κοινότητα διεθνώς.
Οι επιστημονικές μέθοδοι του Σβορώνου, «ο πολυπαραμετρικός χαρακτήρας εξέτασης της ιστορικής πραγματικότητας, η διεπιστημονική προσέγγιση, η προσήλωση στις μακρές διάρκειες, η μετάλλαξη της οικονομικής ιστορίας σε κοινωνική ιστορία τού οικονομικού ανήκουν σε ένα νέο ιστοριογραφικό παράδειγμα», λέει ο Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος. Βρισκόμαστε στην πρώτη μεταπολεμική περίοδο, όπου η εθνική ιστοριογραφία έχει αναλάβει τον ρόλο του θεμελιωτή ενός ιδεολογικού προτάγματος για το μέλλον των κοινωνιών. Σε αυτό το πλαίσιο, «Εκείνο που ουσιαστικά προτείνει ο Σβορώνος είναι μια νέα σύλληψη του κόσμου καθώς και του τρόπου που οργανώνονται ιστορικά εντός αυτού οι κοινότητες των ανθρώπων. Και η πρότασή του, παρ’ ότι πάντοτε εθνοκεντρική, στοχεύει στη μετατόπιση της προσοχής από το εθνικό κράτος στην εθνική κοινωνία και ακόμη περισσότερο στην ανάδειξη των μηχανισμών βάσει των οποίων αρθρώνονται οι κοινωνικές ιεραρχίες και παράγονται οι συνεπακόλουθες κυρίαρχες ιδεολογίες αλλά και η αντίδραση σε αυτές από τους κυριαρχούμενους».

Βιβλία-άρθρα-συνεντεύξεις του Νίκου Σβορώνου 

• Σβορώνος, Νίκος Γ., Το Ελληνικό έθνος: Γένεση και διαμόρφωση του Νέου Ελληνισμού, επιμέλεια Νάσος Βαγενάς, εκδ. Πόλις, 2004.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Ανάλεκτα νεοελληνικής ιστορίας και ιστοριογραφίας, εκδ. Θεμέλιο, 1999.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Επισκόπηση της νεοελληνικής ιστορίας, μετάφραση Αικατερίνη Ασδραχά, εκδ. Θεμέλιο, 1999.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Το εμπόριο της Θεσσαλονίκης τον 18ο αιώνα, εκδ. Θεμέλιο, 1996.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Δημαράς Κωνσταντίνος Θ., Η μέθοδος της ιστορίας: ιστοριογραφικά και αυτοβιογραφικά σχόλια, εκδ. Άγρα, 1995.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Les Novelles des empereurs macedoniens: Concernant la terre et les stratiotes, εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.), Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, 1994.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., "Ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος", Μνήμων, 14 (1992), σελ. 11-20.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Η Βυζαντινή επαρχία: πέντε μαθήματα, εκδ. Εταιρείας Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού Και Γενικής Παιδείας, 1991.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., "Ο απόηχος της Κρητικής λογοτεχνίας στην προφορική παράδοση της Λευκάδας", Αριάδνη, 5 (1989), σελ. 331-337.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Etudes sur l'organisation interieure, la societe et l'economie del'Empire byzantin, εκδ. Variorum Reprints, 1973.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Recherches sur la tradition juridique a Byzance: la synopsis major des basiliques et ses appendices, εκδ. Presses Universitaires de France, 1964.
• Σβορώνος, Νίκος Γ., Η νομισματική κυκλοφορία στην Τουρκοκρατία, Επ. Επετ. Φιλ. Σχολ. Παν. Θεσσ/ίκης , τομ.ΙΘ, (1980), σελ.299-313 [1]

Βιβλιογραφία 

Βιβλιογραφία [Επεξεργασία]

• Σπύρος Ι. Ασδραχάς, "Νίκος Γ. Σβορώνος (1911-1989). Μια σκιαγραφία" και "Τι έγραψαν κάποτε για την 'Ιστορία' του Ν. Σβορώνου", π. Ο Πολίτης, τχ. 113 (Ιούλ.-Αύγ. 2003), σελ. 29-33.
• Γιώργος Κοντογιώργης, "Οι Έλληνες διανούμενοι στο Παρίσι και ο Νίκος Σβορώνος", Νέα Κοινωνιολογία, τχ. 43 (Χειμώνας 2006-2007), σελ. 120-124.
• Λίζα Σκουζέ-Πετρίδη, "Νίκος Σβορώνος, 'Δεν κάνω ιστορία επ' ευκαιρία' [Συνέντευξη στη σειρά: Πορτραίτα-ντοκουμέντα]", π. Πάνθεον, τχ. 786 (1.10.1983-24.10.1983), σελ. 29-32, 68-70 [= Κουβεντιάζοντας με ανθρώπους που σημάδεψαν τη ζωή μου, Αθήνα, εκδ. Ερμής, 1993, σ. 107-127].
• Κώστας Γ. Τσικνάκης, Εργογραφία Νίκου Γ. Σβορώνου, Λευκάδα, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκάδας – Εταιρεία Φίλων Νίκου Σβορώνου, 2003.
• Χρήστος Χατζηιωσήφ, "Το έργο του Νίκου Σβορώνου και η ελληνική ιστοριογραφία. Πενήντα χρόνια αποκλίσεων και συγκλίσεων", Σύγχρονα Θέματα, τ. 38, 5/1989,σελ. 24-33.
• Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης, Μνήμη Νίκου Σβορώνου, Μνήμων τομ.13 (1991), σελ.409-410
• Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης,. "Η τοπική ιστορία και ο Πάνος Γ. Ροντογιάννης (1911-1996). Ο Νίκος Γ. Σβορώνος (1911-1989) και η κληρονομιά του". Πρακτικά Ε΄Συμποσίου "Σταθμοί στην πορεία της Λευκάδας τον 20ό αιώνα", σελ. 163-173, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκάδας, Λευκάδα 3-5 Αυγούστου 2000, Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, Αθήνα, 2001, σελ.163-173.

Πηγές [Επεξεργασία]

• Ηλίας Γεωργάκης: "Νίκος Σβορώνος: 100 χρόνια από τη γέννηση του διεθνούς κύρους Λευκαδίτη ιστορικού". Τα ΝΕΑ Κυριακή 02 Οκτωβρίου 2011

ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ

Του Νίκου Σβορώνου

* Το κείμενο αυτό πρωτοδημοσιεύθηκε στα γαλλικά στο περιοδικό L'autre Grece, 10,Απρίλιος 1973, με τον τίτλο "La guerre de l'Independance". Αναδημοσιεύθηκε στα ελληνικά, στο φυλλάδιο του Μορφωτικού Κέντρου Παρισιού με τον τίτλο "Η επανάσταση του 1821", στις 25 Μαρτίου 1975, και στην εφημερίδα Αυγή, στις 25 Μαρτίου 1976. Αργότερα συμπεριελήφθη στα Ανάλεκτα νεοελληνικής ιστορίας (εκδ. Θεμέλιο).

Η προετοιμασία της εξέγερσης

Ορισμένες ομάδες Ελλήνων, ακολουθώντας το παράδειγμα των μυστικών οργανώσεων της Δυτικής Ευρώπης και σε επαφή με τις στοές των μασόνων, άρχισαν να σχηματίζουν παρόμοια κινήματα με προοπτική την ετοιμασία της εθνικής εξέγερσης. Ο Ρήγας Φεραίος (1757-1798) είχε ανοίξει τον δρόμο, έχοντας κέντρο την πλούσια παροικία της Βιέννης διέδιδε την ιδέα της δημιουργίας μιας βαλκανικής δημοκρατίας με την αρχηγία των Ελλήνων Καταστρώνει το σχέδιο της Μεγάλης Χάρτας της Δημοκρατίας, που ονειρευόταν και επεξεργάζεται την Πολιτική Διοίκηση, την εμπνευσμένη από το γαλλικό σύνταγμα του 1793. Ο Ρήγας παραδόθηκε στους Τούρκους από τις αυστριακές αρχές και εκτελέστηκε στη φυλακή του Βελιγραδίου μαζί με μερικούς απ' τους συντρόφους του.
Αλλά το κίνημα συνεχίζεται. Άλλες οργανώσεις, που δημιουργήθηκαν στις αρχές του 19ου αιώνα, προεκτείνουν το έργο του: Το "Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον", που ιδρύθηκε το 1809 στο Παρίσι, και η "Εταιρεία των Φιλομούσων", που ιδρύθηκε το 1812 στην Αθήνα, κι ύστερα η "Φιλική Εταιρεία", η πιο σημαντική μυστική οργάνωση, ιδρυμένη στην Οδησσό το 1814, αυτή που έμελλε να οργανώσει γύρω της όλες τις δυνάμεις του έθνους και να αρχίσει την επανάσταση. Παρά τις διαφορετικές αποχρώσεις, ακόμα και τις αντιθέσεις που μπορεί κανείς να παρατηρήσει γενικά ανάμεσα σ' αυτές τις οργανώσεις και ειδικά στο εσωτερικό της καθεμιάς, ωστόσο παρουσιάζουν ένα κοινό βασικά χαρακτήρα. Εκείνοι που παίρνουν την πρωτοβουλία για την ίδρυσή τους είναι οι έμποροι και οι προοδευτικοί διανοούμενοι. Όλες αυτές οι οργανώσεις θεωρούν αξεχώριστα το ιδανικό του φιλελευθερισμού και το ιδανικό της εθνικής ανεξαρτησίας. Δεν πρόκειται λοιπόν εδώ ούτε για την επίσημη ιδεολογία της Εκκλησίας ούτε των Φαναριωτών σαν κοινωνικής ομάδας ούτε και των προκρίτων των επαρχιών.
Η Εκκλησία, που στην αρχή είναι δύσπιστη, αργότερα παίρνει μια στάση καθαρά εχθρική απέναντι στις ιδέες που προπαγανδίζουν την εξέγερση κι απέναντι στην ίδια τη φιλοσοφία όπου βασίζονται αυτές οι ιδέες??? τέλος, εγκαταλείπει την παλιά της ανεκτικότητα. Καταδίκες και αναθεματισμοί των καινούριων ιδεών και καταδίωξη των οπαδών τους διαδέχονται η μία την άλλη από την αρχή του 18ου αιώνα. Καταδικάζεται η φιλοσοφία του Μαλεμπράνς, η σκέψη του Βολταίρου, οι μασόνοι και οι Γάλλοι "άθεοι", κι ακόμα καταδικάζεται κάθε κίνημα εχθρικό προς τις τουρκικές αρχές, που ανακηρύσσονται "νόμιμες". Σε πολλές περιπτώσεις, οι πρόκριτοι των επαρχιών συμμετέχουν στην καταδίωξη των κλεφτών, κυρίως μετά την εξέγερση της Πελοποννήσου στα 1770, που καταστέλλεται με αγριότητα. Παρ' όλα αυτά, η επαναστατική επίλυση του εθνικού προβλήματος κέρδιζε συνεχώς έδαφος και προσεταιριζόταν ολοένα και πλατύτερα στρώματα του πληθυσμού. Εδώ αναμφίβολα μπορεί κανείς να δει τη σημασία που είχαν οι συντονισμένες ενέργειες της Εταιρείας.Ιδρυμένη από μεσαίους εμπόρους, δεν απευθυνόταν αρχικά παρά σε φιλελεύθερους διανοούμενους εμπόρους και επιχειρηματίες, στους πιο γνωστούς κλέφτες, σε τεχνίτες και σε πιο λαϊκά στρώματα. Μόνο γύρω στο 1819, όταν φάνηκε πως η επανάσταση ήταν αναπόφευκτη και επικείμενη, η Εταιρεία ανοίχτηκε σε ανθρώπους που ανήκαν σε άρχουσες ομάδες, τους Φαναριώτες, τους προεστούς, τους ιερωμένους. Μ' όλο που μας λείπει ακόμα μια σοβαρή μελέτη για την κοινωνική σύνθεση της Εταιρείας και για τις πολιτικές και κοινωνικές τάσεις που εκδηλώθηκαν στο εσωτερικό της, ωστόσο μερικές ενδείξεις μάς επιτρέπουν να διακρίνουμε τους διάφορους αλληλοσυγκρουόμενους προσανατολισμούς: αστικός φιλελευθερισμός, δημοκρατικό ή επαναστατικό πνεύμα, ιδιαίτερα ανάμεσα στους διανοούμενους, ολιγαρχικές τάσεις, μια στρατηγική που εκθειάζει την άμεση ένοπλη δράση, μια δεύτερη στρατηγική αναμονής, που τονίζει την αναγκαιότητα μορφωτικής και πολιτικής προετοιμασίας και τα εχέγγυα της υποστήριξης από ξένες δυνάμεις.
Ως προς το τελευταίο αυτό σημείο, φαίνεται πως οι κυριότερες τάσεις (φιλορωσική, φιλογαλλική, φιλοαγγλική), οι οποίες εκδηλώθηκαν τελείως κατά την επανάσταση και κατά τα πρώτα χρόνια του ελληνικού κράτους, προϋπήρχαν κιόλας. Όλες αυτές οι τάσεις αντιστοιχούν πραγματικά στις διάφορες ομάδες που συναποτελούν την ελληνική αστική τάξη της εποχής, καθώς κάθε ομάδα τη στιγμή της γέννησής της συνδέεται με τη μια ή την άλλη δύναμη που εμπορευόταν στην Ανατολή. Γιατί ένα από τα χαρακτηριστικά αυτής της τάξης των εμπόρων είναι ότι, όπως είδαμε, δημιουργήθηκε χάρη στην οικονομική δραστηριότητα αυτών των εθνών και ότι δεν μπορούσε ν' απελευθερωθεί απ' τ' εμπόδια που της έβαζαν οι Τούρκοι, παρά αν δεχόταν την προστασία της μιας ή της άλλης απ' αυτές τις δυνάμεις.
Απ' την άλλη πλευρά, η τεράστια κατάτμηση και οι μεγάλες οικονομικές αποστάσεις ανάμεσα στα συστατικά στοιχεία αυτής της εμπορικής τάξης, οι διαφορετικές συνθήκες μέσα στις οποίες ζούσε η καθεμιά τους, ευνοούσαν την ποικιλομορφία της πολιτικής και κοινωνικής ιδεολογίας τους. Το μεγαλύτερο τμήμα εκείνης που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε μεγαλοαστική τάξη, ήταν εγκατεστημένο στο εξωτερικό.Μόνο η μεσαία εμπορική τάξη και οι εξαρτημένοι απ' αυτήν μικρέμποροι παρέμειναν μέσα στη χώρα και υπέμεναν την άμεση καταπίεση της τουρκικής κατοχής και τις συνέπειές της. Είναι, λοιπόν, φυσικό να συναντά κανείς μέσα σ' αυτή την τελευταία ομάδα ένα πιο ριζοσπαστικό πνεύμα. Ένας μεγάλος αριθμός απ' τους πιο μετριοπαθείς σημαντικούς εμπόρους, επιτρέπουν ένα συμβιβασμό, μια συμφωνία ανάμεσα σ' εκείνους και στις συντηρητικές ομάδες των προυχόντων. Άλλωστε, η ελπίδα μιας υποστήριξης απ' τη Ρωσία, μια δύναμη φεουδαρχική, ιδρυτικό μέλος της Ιεράς Συμμαχίας, υποστήριξη που την είχαν έντεχνα διαδώσει οι αρχηγοί της Εταιρείας, διευκόλυνε αυτή τη συμφωνία. Αξίζει να σημειώσουμε πως στα 1820 επικεφαλής της Εταιρείας βρισκόταν ο υπασπιστής του Τσάρου Αλέξαντρος Υψηλάντης και πως από το 1819 αξιόλογος αριθμός από προεστούς και Φαναριώτες είχαν γίνει μέλη της.
Η Ελληνική Επανάσταση δεν ήταν ένα απομονωμένο φαινόμενο. Στα 1820 είχαν ξεσπάσει στην Ευρώπη και στη Νότιο Αμερική και άλλα επαναστατικά κινήματα εθνικοαπελευθερωτικού χαρακτήρα. Στη Νότιο Αμερική, οι αποικίες της Ισπανίας εξεγέρθηκαν. Οι λαοί του Πεδεμοντίου, της Νάπολης και της Ισπανίας είχαν ξεσηκωθεί ενάντια στον απολυταρχισμό. Όλα αυτά τα κινήματα κλόνιζαν σοβαρά τις αρχές της νομιμοφροσύνης και της ισορροπίας στην Ευρώπη, που τις είχε επιβάλει το συνέδριο της Βιέννης στα 1815 και που η Ιερή Συμμαχία (Αυστρία, Ρωσία, Πρωσία), ακολουθημένη απ' την Αγγλία και τη Γαλλία, εννοούσε να διασφαλίσει. Σύμφωνες μεταξύ τους, σ' αυτό το σημείο, οι δυνάμεις αυτές κατάφεραν να καταπνίξουν πολύ γρήγορα τα φιλελεύθερα επαναστατικά κινήματα στη Δυτική Ευρώπη. Αποδοκίμασαν, εννοείται, και την Ελληνική Επανάσταση, που τη συνέχεαν με τα κινήματα αυτά. Αλλά η αμοιβαία δυσπιστία τους και οι βαθιές τους ασυμφωνίες, κυρίως στο Ανατολικό Ζήτημα ανάμεσα στη Ρωσία και τη Μεγάλη Βρετανία, δεν διευκόλυναν μια συνεννόηση για τη γραμμή που έπρεπε να ακολουθήσουν στην αντιμετώπιση της ελληνικής υπόθεσης.

Το ζήτημα περιπλεκόταν ακόμα πιο πολύ από τον ειδικό και πολύπλοκο χαρακτήρα του ελληνικού κινήματος. Βέβαια, ήταν ένα κίνημα εθνικό??? αλλά και κίνημα ενός χριστιανικού λαού ενάντια στον μουσουλμάνο κατακτητή που δεν ήταν εύκολο να θεωρηθεί νόμιμος. Τέλος, ήταν κίνημα ενός λαού που σ' εκείνη τη ρομαντική εποχή και μόνο το άκουσμα του ονόματός του είχε τόση δύναμη υποβλητική που ξεσήκωσε ομόφωνη την παγκόσμια κοινή γνώμη, και οι κυβερνήσεις, ακόμα και οι πιο απολυταρχικές, έπρεπε να τη λογαριάζουν. Οι φιλελεύθεροι όλων των χωρών, εκείνοι που πρώτοι ξεσήκωσαν αυτό το φιλελληνικό ρεύμα, προβάλλουν κυρίως τον εθνικοαπελευθερωτικό χαρακτήρα του κινήματος. Ο αγώνας για τους Έλληνες ήταν και δικός τους αγώνας. Μιά αντεπίθεση αυτή τη φορά στις αντιδραστικές δυνάμεις που είχαν καταστείλει τα ευρωπαϊκά απελευθερωτικά κινήματα. Οι άνθρωποι των γραμμάτων πάλι ονειρεύονταν την ανάσταση της κλασικής Ελλάδας, ενώ οι συντηρητικοί και οι βασιλόφρονες, που βλέπανε πίσω απ' την ελληνική εξέγερση τις ραδιουργίες των φιλελευθέρων, απέφευγαν αρχικά να πάρουν τη θέση ή παρέμεναν εχθρικοί. Τελικά όμως, η ελληνική υπόθεση κέρδισε ένα μεγάλο τμήμα τους, προτάσσοντας τον χριστιανικό χαρακτήρα του κινήματος, χωρίς ωστόσο και να εγκαταλείψουν την πολεμική τους ενάντια στους φιλελεύθερους. Έτσι, η ελληνική υπόθεση αποτελούσε ένα θέμα εσωτερικής διαμάχης σε κάθε χώρα ανάμεσα στις ανταγωνιζόμενες δυνάμεις της Ευρώπης.

=============================================================

Home » "http://www.istorikathemata.com" blog , ΕΛΑΣ , Ελληνισμός , Τουρκοκρατία (1453-1821) » Η ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού μέσα από την ματιά του Νίκου Σβορώνου

Η ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού μέσα από την ματιά του Νίκου Σβορώνου

Written By φιλίστωρ Ι. Β. Δ. on 5 Ιανουαρίου 2010 | 1/05/2010 07:04:00 μ.μ.

Το 1988 οι καθηγητές πανεπιστημίου Στέφανος Πεσμαζόγλου και Νίκος Αλιβιζάτος έλαβαν δύο ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις από τον Κ. Θ. Δημαρά και τον Νικόλαο Σβορώνο που αφορούσαν την ιστοριογραφία γενικότερα. Οι συνεντεύξεις αυτές εκδόθηκαν σε ένα ενιαίο βιβλίο υπό τον τίτλο "η μέθοδος της ιστορίας" από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ. Πριν ξεκινήσω να διαβάζω το βιβλίο ήμουν αρνητικά προκατειλημμένος, καθώς γνωρίζω πως ο Στέφανος Πεσμαζόγλου (παλιός καθηγητής μου) είναι από τους συνεπέστερους αρνητές της Ελληνικής Ιστορικής συνέχειας. Στον ίδιο ιδεολογικό περίγυρο βρίσκεται και ο καθηγητής Συνταγματικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκος Αλιβιζάτος.

Τελικά όμως στην συνέντευξη του Νίκου Σβορώνου, η απάντηση του για την ιστορική συνέχεια του Ελληνισμού είναι ξεκάθαρη και αποτυπώνει, έστω υπό ένα διαφορετικό πρίσμα, την αλήθεια. Να σημειωθεί ότι ο Νίκος Σβορώνος υπήρξε ενεργό μέλος του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ στην Κατοχή και είναι γνωστός για τις ευρύτερες αριστερές ιδέες του, ενώ συγκεντρώνει την εκτίμηση όλων σχεδόν των αρνητών της ιστορικής συνέχειας του Ελληνισμού. Θα παραθέσω αυτούσια την τοποθέτηση του για το θέμα και θα σας καλέσω να την μελετήσετε με μεγάλη προσοχή, καθώς συντρίβει κυριολεκτικά όλες τις εργώδεις νεόκοπες προσπάθειες που προσπαθούν να δείξουν ότι η νεοελληνική ταυτότητα είναι ένα ξεκομμένο διανοητικό δημιούργημα του νεοελληνικού διαφωτισμού στα τέλη του 18ου αιώνα.

Ν. Α. : Τελικά φαίνεται να αποδέχεστε την παπαρρηγοπούλεια άποψη για την αδιάπτωτη συνέχεια της Ελληνικής Ιστορίας.

Ακούστε. Μην με βάζετε να επαναλάβω αυτά που έχω ήδη γράψει. Φυσικά καιαποδέχομαι την κάποια πολιτισμική συνέχεια του ελληνισμού. Αλλά όχι και ολόκληρη την παπαρρηγοπούλεια άποψη. Σε ορισμένα σημεία σαφώς και υπάρχει αυτή η συνέχεια. Το ξέρετε και το ξέρουμε όλοι. Θεωρώ την συνέχεια αυτή ως ένα δυναμικό φαινόμενο με διαφορετικές φάσεις. Δεν πιστεύω βέβαια στην φυλετική συνέχεια. Δεν κάνω ζωολογία, κάνω ιστορία. Δεν ξέρω τι είναι ανθρωπολογικά η Ελληνική φυλή η ο Ελληνικός λαός η το ελληνικό έθνος, είναι ανακατεμένα όπως συμβαίνει με όλους τους ιστορικούς λαούς του κόσμου.
Για το ότι υπάρχει όμως, από παλιά, πολύ παλιά, ένας ελληνικός λαός που έχει συνείδηση της ενότητας του και της διαφοράς του από τους άλλους λαούς, και έχει συνείδηση της ιδιαιτερότητας του και της πολιτισμικής του συνέχειας, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Από εκεί και πέρα προσπάθησα να δω την εξέλιξη του συνειδησιακού περιεχομένου αυτού του λαού, ότι δηλαδή μετά από μια περίοδο απομάκρυνσης , επιβλήθηκε μια άλλη ιδέα. Η Ρωμαϊκή ιδέα και μετά η Χριστιανική ιδέα. Και από τον 11ο αιώνα και πέρα, επανέρχονται οι Ελληνικές ιδέες και οι Έλληνες ξαναποκτούν συνείδηση ως ξεχωριστή οντότητα, που συνδέεται με την Αρχαία. Είναι έννοιες που αντανακλούν ένα δυναμικό φαινόμενο. Δεν μπορώ να πω τίποτε παραπάνω γιατί θα το προδώσω....

ΒΑΣΙΚΗ ΠΗΓΗ

Κ. Θ. Δημαράς & Νίκος Σβορώνος, Η μέθοδος της Ιστορίας (Ιστοριογραφικά και αυτοβιογραφικά σχόλια), εκδόσεις ΑΓΡΑ

και μια σχετική αναδημοσίευση κειμένου του κ. Χολέβα από το φιλικό ιστολόγιο "γάταρος"

http://gataros.blogspot.com/2010/01/blog-post_3677.html