«ΑΛΑΤΡΟΝ. Το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου δεν το γνωρίζαμε !!


Άλατρο: Το κατάγραφο με τοιχογραφίες εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου


«ΑΛΑΤΡΟΝ. Πετρώδης, ορεινός και πολύ ανώμαλος συνοικισμός. Κάτοικοι 148, κτηνοτρόφοι μάλλον και φιλήσυχοι, εργάται και καλλιεργηταί της ελαίας. Συγκοινωνία ανώμαλος και πολύ επικίνδυνος εν εποχή χειμώνος. Εκλήθη δε Άλατρον ίσως λόγω του πετρώδους αυτού εδάφους.» (Πηγή: Παναγιώτης Θ. Κουνιάκης, Η νήσος Λευκάς από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ΄ ημάς: Ήθη-Έθιμα-Εξελίξις & Δράσις των πολιτικών αυτής ανδρών, 1928).
Γύρω στις δώδεκα εκκλησίες, είχε παλιότερα το Άλατρο, όπως μας εκμυστηρεύτηκε η κα. Κατερίνα, εξ αυτών σώζονται σήμερα τρεις, με την πιο εντυπωσιακή, κατά την άποψή μας, τη μικρότερη σε μέγεθος, το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, που είναι γεμάτο με παλιές τοιχογραφίες. Αντιγράφουμε από το βιβλίο «Χριστιανική Ζωγραφική – Η Μεταβυζαντινή και Επτανησιακή Τέχνη στις Εκκλησίες και τα Μοναστήρια της Λευκάδας (15ος-20ος αι.)» (Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, Αθήνα 1999) για το εκκλησάκι:
«Ο ναΐσκος του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στο Άλατρο, βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό στην κορυφή ενός χαμηλού λόφου, που αντικρύζει μακρυά τον κόλπο του Νυδριού κι ακόμη μακρύτερα τα Ακαρνανικά βουνά. Η θέα από εκεί ψηλά είναι απεριόριστη και η ηρεμία του τοπίου απόλυτη. [...]
»Το εκκλησάκι αυτό είναι μια μικρή μονόχωρη αίθουσα με σαμαρωτή ξύλινη κεραμοσκεπή στέγη. Η σκεπή αυτή είχε αντικαταστήσει παλαιότερη και ψηλότερη, όπως δείχνουν τα ίχνη των κατεστραμμένων τοιχογραφιών της τρίτης ζώνης. Η τοιχοποιία του είναι αργολιθοδομή με παχύ συνδετικό κονίαμα. Οι εσωτερικές διαστάσεις του είναι 6,70Χ3 μ. και ύψος 2,50 μ. Το τοίχινο τέμπλο του 3Χ2,20 μ. ύψος με δύο μόνο θύρες, της Πρόθεσης και της Ωραίας Πύλης, χωρίζει το Ιερό από τον κυρίως ναό. Όλος ο ναός είναι κατάγραφος με ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες, πιθανόν των αρχών του 18ου αιώνα κι αποτελούν ένα από τα ελάχιστα σύνολα μεταβυζαντινών τοιχογραφιών στη Λευκάδα. Όλες όμως αυτές οι τοιχογραφίες βρίσκονται από τις καιρικές συνθήκες και την εγκατάλειψη των ανθρώπων σε προχωρημένη σχεδόν καταστροφή. Τα χρώματα έχουν ξεθωριάσει και αποτριβεί σε πολλά σημεία και δύσκολα διακρίνονται τα εικονογραφικά θέματα.
»Μέσα στο Ιερό εικονίζονται: Στη μεγάλη κόγχη η Πλατυτέρα με το μικρό Χριστό στο στήθος της. Κάτω από αυτή οι Ιεράρχες δυσκολοδιάκριτοι σήμερα και κακοποιημένοι από τη φθορά. Στην κόγχη της Πρόθεσης η Άκρα Ταπείνωσις με την υπογραφή «Η Αποκαθήλωσης». Δεξιά της Πρόθεσης ο Άγιος Ρωμανός και δεξιά της μεγάλης κόγχης ο πρωτομάρτυρας Στέφανος.
»Στη βόρεια πλευρά του Ιερού διακρίνουμε τον Άγιο Πέτρο τον Ελεήμονα και το «Όραμα του Αγίου Πέτρου Αλεξανδρείας». Οι άλλοι τοίχοι του κυρίως ναού καλύπτονται από πλήθος μεμονωμένων εικόνων και παραστάσεων σε δύο ζώνες. Στο τέμπλο που κατασκευάστηκε μετά την ιστόρηση του ναού υπάρχουν τοιχογραφημένα τα δεσποτικά, επάνω οι Απόστολοι και κάτω γεωμετρικά και φυτόμορφα σχέδια».