ΤΑ ΡΕΚΟΡ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ(ΑΝΑΝΕΩΜΕΝΟ).


ΤΑ ΡΕΚΟΡ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ(ΑΝΑΝΕΩΜΕΝΟ).



Κατ΄αρχάς θα πρέπει να αναφερθεί οτι η Λευκάδα ειναι ο μικρότερος νομός

της χώρας.Θα ξεκινήσω με την πρωτοπορία της Λευκάδας στις γιορτές

Λόγου και Τέχνης (όπου βρήκαν στη συνέχεια πολλούς μιμητές).

Να τονίσω οτι το φετεινό καλοκαίρι(2013) γιορτάστηκε η 58η περίοδος

των Γιορτών Λόγου και Τέχνης της Λευκάδας και τα 51 χρονια του

διεθνούς φολκλορικού φεστιβάλ. Είναι ο αρχαιότερος πολιτιστικός

θεσμός στη χώρα μας στους τομείς του χορού και της μουσικής,

της παγκόσμιας παραδοσιακής κληρονομιάς, με πανελλήνια και

διεθνή καταξίωση. Πρωτοπορεί η Λευκάδα μας και στην ίδρυση

και λειτουργία καλλιτεχνικών και αθλητικών συλλόγων καθώς

και άλλων συλλογικών δραστηριοτήτων. Να θυμηθούμε ότι το 1850

ιδρύθηκε η “Φιλαρμονική”, το 1875 η Λευκάδα είχε ένα από τα 16

σε όλη την Ελλάδα θέατρα, το 1937 ιδρύεται ο πρωτοπόρος “Ορφέας”

και το 1927 ο “Τηλυκράτης(ο οποίος πέτυχε την ιστορική του άνοδο στην Γ΄εθνική κατηγορία). Kαι φυσικά ειναι μοναδικός ο πολίτιστικός οργασμός

στο νησί μας με δεκάδες καλλιτεχνικά σωματεία.


Επίσης:

-. Απο τους μεγάλους εθνικούς ποιητές της χώρας.( Σολωμός, Α. Βαλαωρίτης,

Κ. Παλαμάς, και Α. Σικελιανός) οι δυο(Βαλαωρίτης-Σικελιανός) είναι

απο τη Λευκάδα. Αξιοσημείωτη ειναι η μοναδικότητα ο Εθνικος

συγγραφέας της Ιαπωνίας, ο Λευκάδιος Χέρν, να γεννήθηκε στη Λευκάδα.













-Διαθέτει 110 εν ζωή καθηγητές Πανεπιστημίων σε όλο το κόσμο.




-. Διαθέτει 70 επαγγελματίες δημοσιογράφους καθως και εκατοντάδες

επιστήμονες, λογοτέχνες και καλλιτέχνες.




-Διαθέτει μια απο τις καλύτερες αμμουδιές στη Μεσόγειο και ίσως στο

κόσμο, το Πόρτο Κατσίκι. Kαι εχει η Λευκάδα μας όχι μόνο το Πόρτο Κατσίκι.

Διαθέτει συνολικά 21 παραλίες και όχι μόνο. Διαθέτει τις καλύτερες

παραλιες της Μεσογείου σύμφωνα με δημοψηφίσματα σ το διαδικτυο

αλλα και δημοσιεύματα(Πόρτο Κατσίκι, Εγκρεμνοί, Κάθισμα, Αγιοφίλι).









-Τόσο η Χαραμογλειος Λευκαδιακή Βιβλιοθήκη(βιβλίο Γκίνες) όσο και

η συλλογή σπανίων δίσκων -φωνογράφων του Τάκη Κατωπόδη(Ντελημάρη)

ειναι μοναδικές, τουλάχιστον, στον Ευρωπαϊκό χώρο.






- Διαθέτει δυο απο τις δέκα καλύτερες στο κόσμο περιοχές για σέρφινγκ:

τον κόλπο της Βασιλικής και την περιοχή του Αη Γιάννη( και

ο Αη Γιαννης για kite surfing).



---Η ομηρική Ιθάκη ειναι στη Λευκάδα.


--Είχε το μεγαλύτερο ποσοστό φοιτητών ανά 10.000 κατοίκους

στον κόσμο κατα την περίοδο 1964-1975


- Είναι νομός που αποτελείται απο 24 συνολικά νησάκια(μεταξυ αυτών

το Σκορπιός του Ωνάση, το Σκορπίδι του Λιβανού, Μαδουρή του

Α. Βαλαωρίτη κα)!


-. Διαθέτει το μεγαλύτερο ενάλιο σπήλαιο στον κόσμο, τη σπηλιά

Παπανικολή στο Μεγανήσι. Εισχωρεί τόσο βαθιά στην ξηρά, που

χρησιμοποιήθηκε κατά τον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο ως ορμητήριο

από το υποβρύχιο «Παπανικολής». Στην ομορφιά και μέγεθος ξεπερνά

το ονομαστό σ’ όλο τον κόσμο «Γαλάζιο Σπήλαιο» του Κάπρι, σύμφωνα

με την διάσημη και αείμνηστη σπηλαιολόγο Αννα Πετροχείλου.









--Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα στην Εγκλουβή συγκροτήθηκε

μαζική Αγροτική Ένωση, που αποτελούσε μονάδα του Πανελλαδικού

Κινήματος Αγροτικών Ενώσεων και μια από τις τρεις καλύτερες

ενώσεις όλης της χώρας (Αμπελάκια – Εγκλουβή – Μεταλλικό).


--Η περίφημη φακή Εγκλουβής, αποκτά μία παγκόσμια μοναδικότητα:

είναι η νοστιμότερη και βραστερότερη φακή στον κόσμο ολόκληρο

ενω οι βόλτοι στην ίδια περιοχή που αποτελούν μοναδικό φαινόμενο

σ’ ολόκληρη την υφήλιο!







ΣΗΜ: Η λίστα των ρεκόρ της Λευκάδας συνεχώς θα εμπλουτίζεται

και θα δημοσιεύεται. Παρακαλώ για τα δικά σας σχόλια.






Αναρτήθηκε από ΗΛΙΑΣ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ του Παναγιώτη στις 16:16 Δεν υπάρχουν σχόλια:


Αποστολή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείουBlogThis!Μοιραστείτε το στο TwitterΜοιραστείτε το στο Facebook








Τρίτη, 22 Οκτωβρίου 2013




ΟΙ ΜΠΡΑΝΕΛΟΙ














Λένε οτι έφταιγε το νερό της Σπασμένης Βρύσης. Επικρατούσα ειναι

και η άποψη οτι η μοναδικότητα των χαρακτήρων οφειλόταν σε γονίδια

μιας άλλης εποχής στην οποία κυριαρχούσε η ειλικρίνεια και η αλληλεγγύη.

Και παρά τη φτώχεια, τους πολέμους και τις κακουχίες πλάστηκαν

άνθρωποι με κουλτούρα, χιούμορ, ενεργητικότητα και άποψη

για τη ζωή. Άνθρωποι που μοιραζόταν αυτά που δεν ειχαν.

Κρατάω τη δεύτερη άποψη αν λάβω υπόψη το φωτεινό παράδειγμα

του νονού μου Ηλία Λογοθέτη ή Φρούφαλου ο οποίος στη

βάπτιση μου εδωσε(το 1961) το δικό του όνομα αντί του παππού μου

(του Νι όνιου) οπως ειχαν συνεννοηθεί. Και λίγα χρόνια αργότερα

τον έβαλαν σε ενα λεωφορείο και έγινε σπουδαίος ηθοποιός.

Τόσο απλά αν έχεις ταλέντο. Και φυσικά μιλάμε για μια εποχή

οπου στις φάρσες συμμετείχαν και οι δικαστές σε σημειο πολλες

δίκες να ασφυκτιούν απο κόσμο.

Οι μπουρανέλλοι(μπρανέλοι) αυτοί οι διαφορετικοί χαρακτήρες,

γνήσιοι, πνευματώδεις, με κουλτούρα και με ενα μοναδικό χιουμορ.

Πρόκειται για προσωνυμία των κατοίκων της πόλης η οποία

δόθηκε στην εποχή των Βενετσάνων (1648-1797). Στη Βενετία

υπάρχει το νησί BURANO(με την περίφημη σχολή των δαντελιέρων)

το οποίο απέχει μισή ώρα απο το νησί Μουράνο(διάσημο κέντρο

υαλουργίας απο τον 11ο αιώνα). Oι κάτοικοι του λέγονται και

σήμερα μπουρανέλοι.(buranelli). Μερικοί απο τους ψαράδες του

Μπουράνο ήρθαν και στη Λευκάδα οπου βρήκαν μια κατ΄εξοχη πόλη

φτωχοψαράδων και τους έδωσαν το όνομα τους. Το προσωνύμιο

δόθηκε αρχικά στους ψαράδες της πόλης καθώς και της Πρεβεζας.

Με την πάροδο του χρόνου ονομάστηκαν έτσι όλοι οι ψαράδες και

κατ΄εκταση χλευαστικώς απο τους κατοίκους των χωριών

όλοι οι κάτοικοι της πόλης. Την εκδοχή αυτή για την προέλευση

της προσωνυμίας την υποστηρίζει τόσο ο Πανταζής Κοντομίχης

οσο και ο Τάκης Μαμαλούκας. Η άλλη εκδοχή υποστηρίζει οτι η

προσωνυμία μπουρανέλος προέρχεται απο τη λατινική λέξη

urbanus που σημαίνει ευγενής, αστικός(στα Ιταλικά urbano

με τίς αυτές ερμηνείες) που με την κατάληξη -ελος γινεται

urban-έλος, δηλαδή ο ευγενής, ο κατοικος της πόλης που

το χρόνο θα παραφθαρεί σε Μπουρανέλο, για να καταλήξει

οπως ακουγεται σήμερα: Μπρανέλος. Ωστόσο αυτη η εκδοχή

απορρίπτεται γιατι σε καμια αλλη πόλη της Ελλάδος-

ιδιαίτερα στα Επτάνησα οικάτοικοιλεγονταιΜπουρανέλοι.

Πάντως αυτο που πρέπει να επισημάνω ειναι οτι πριν μερικά

χρόνια επισκεπτόμενος το Μπουράνο( μετά το Μουράνο)

εμεινα εκπληκτος με την ομοιότητα του νησιού σε συγκριση

με την πόλη της Λευκάδας. Το σιγουρο ειναι οτι και σημερα

η προσωνυμια μπρανέλος δεν εχει εξαλειφθεί παρόλο

που χάνονται οι παλιοί χαρακτηριστικοι μπρανέλοι.



Αναρτήθηκε από ΗΛΙΑΣ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ του Παναγιώτη στις 18:56 Δεν υπάρχουν σχόλια:


Αποστολή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείουBlogThis!Μοιραστείτε το στο TwitterΜοιραστείτε το στο Facebook








Κυριακή, 20 Οκτωβρίου 2013




ΛΕΥΚΑΔΙΤΙΚΟ ΓΕΛΙΟ(ΑΓΙΟΜΑΥΡΙΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ)






.-Kυριε Μανούδη, υπέβαλλα μια αίτηση στον πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας.




-Και τι ζητάτε?




-Α! την νήσον... Σικελίαν(σσ η απάντηση σε ύφος μπλαζέ).




Ο διάλογος μεταξύ του αξέχαστου καθηγητή Μανούδη και του Πάνου Κατωπόδη(ο επιλεγόμενος λόγιος απο τα Βουρνικά με τα ανέκδοτα και το ανεξάντλητο χιούμορ του ο οποίος οραματίζονταν την ίδρυση μιας ανεξάρτητης κοινωνίας ποιητών και φιλοσόφων απο όλα τα μέρη του κόσμου).




Οι Ακαρνάνες λέγανε οτι όταν σε περονιάσει το νερό της Μεγάλης Βρύσης γίνεσαι μπιτ μπ(ου)ρανέλος. Οι μπρανέλοι λοιπόν αυτοί οι διαφορετικοί χαρακτήρες, γνήσιοι, πνευματώδεις, με κουλτούρα και με ενα μοναδικό χιούμορ. Χάθηκαν οπως και η παλιά Λευκάδα. Αλλά όσοι έζησαν αυτή τη μοναδική εποχή κουβαλάνε μόνο ευχάριστες και μοναδικές αναμνήσεις. Παρά τη φτώχεια και τις κακουχίες. Ατελείωτες οι ιστορίες, οι φάρσες και τα καλαμπούρια. Φοβεροί τύποι. Κι αυτή ήταν η ιδιαιτερότητα των μπρανέλων. Το χιούμορ, ο αυτοσαρκασμός, η διαφορετική προσέγγιση της ζωής, ο ιδιόρρυθμος τρόπος σκέψης.

' 'Η Λευκάς κύριε έχει 35000 ηθοποιούς'' απάντησε κάποτε ο Σπύρος Φιλιππας -Παναγος στον αείμνηστο Φρεντι Γερμανό όταν αυτός είχε μεινει έκπληκτος με το Λευκαδίτικο πνεύμα.




Αλήθεια και ποιος δεν θυμάται τον Ταγέα και τον Μπίρια. Ο Γεράσιμος καλόκαρδος και μεγάλη ψυχή - είχε ένα καροτσίνι τη Σούζη -και σύχναζε στου ''Μυτα''. Ο Σταυρος ο Ταγέας φώναζε 'Αβάρααα!΄'. Και ποιος δεν θυμάται τον Αντρέα τον Όπερα ή Ριγολέτο(που έσπρωχνε το καροτσινι του σφυρίζοντας ριγολέτο) τον μπάρμπα Αντρέα με τα γλυκά του, τ΄' αμπαλι στου Πάλα, τον Βαλαμόντε(Κοκονιώρο) με τις διαλέξεις, τον αξέχαστο Βούλη Βρεττο, τον Μπρουμη, τον Μπολσεβίκο, το Ζακχαίο, τον Σεραφείμ, το φοβερό Ζαχαρή με τις φάρσες του, το Γιάννη το Δεσύλα, τον Άγγελο τον Παταλέα, τον Σπυραντωνη, το

Νιόνιο τον Πατσά αλλα και τόσοι άλλοι οπως ο Σπύρος Φιλιππας Πανάγος, ο Μαλιαρής, ο Τσίνας, ο ΄συρματένιος'', ο Νιονιος ο Σοροκρασής, ο Λιωρης με την παράγκα του, ο Κοτσώλος, ο Αντωνης Κανιός, ο καθηγητης Μανούδης, ο Γούρμος, ο Γιάννης ο Σπρομήλιος κα. Ένας φοβερός τύπος ήταν και ο Νικος ο Μανιώρος, οδοκαθαριστής με αισθήματα και ανωτερότητα, γνωστός για τις αγαθοεργίες του. Φορούσε κατακόκκινο πηλίκιο, πάντα στολισμένο με ενα φρέσκο άλικο γαρίφαλο, πουκάμισο κόκκινο και κόκκινο περιβραχιόνιο και ενα απίθανο μουστάκι.

-----------------------------------------------------------------------------------




Φυσικά ο μεγάλος πρωταγωνιστής στις φάρσες και στα καλαμπούρια ήταν ο Ζαχαρής Κατωπόδης(φωτογραφία). Ανεπανάληπτος, μοναδικός.




Υπάλληλος του ΤΕΒΕ, λοιπόν, θέλησε να κάνει τον έξυπνο και πείραξε τον Ζαχαρή που αμέσως πάει και βρίσκει τον παλιό καφετζή Γιάννη Βλάχο και του λέει:




-Επειδή σ΄αγαπάω και σε σέβομαι, όπως με σέβεσαι και εσύ και σου έχω και εμπιστοσύνη θα σου πώ ενα μυστικό αλλά θα μου δώσεις το λόγο σου πως δεν θα το πεις σε κανέναν. Να εδώ και 6 μήνες στους συνταξιούχους του ΤΕΒΕ που πολεμήσανε στην Αλβανία δίνουνε μια έκτακτη ενίσχυση απο 500 δραχμές το μήνα αλλά τις κρατάει ο τάδε υπάλληλος, Εγώ το έμαθα τυχαία στην Αθήνα, πήγα και ζήτησα τα λεφτά μου και τα πήρα αναδρομικά! Τα ιδια και με ανάλογο τρόπο είπε και σ΄αλλους δυο-τρείς κι ενας-ενας πήγαινε και ζητούσε τα... καθυστερούμενα με αποτέλεσμα να βρει τον μπελά του ο υπάλληλος γιατί κανένας δεν πίστευε τους.. όρκους του πως δεν είχε ιδέα! Μάλιστα για να το γλεντήσει ο Ζαχαρής πήγε και ο ίδιος και προεβαλλε τις αξιώσεις του κι όταν προσπάθησε ο υπάλληλος να τον διαβεβαιώσει οτι δεν σταλθήκανε τέτοια χρήματα ο Ζαχαρής τον αποστόμωσε. Ξέρω εγώ, ειναι απο τα.. μυστικά κονδύλια! Βρέθηκε μάλιστα κάποιος ζόρικος να απειλήσει τον υπάλληλο, που στην απόγνωση του πήγε νύχτα στο σπίτι κάποιου κουμπάρου του και κατάφερε με χίλια παρακάλια να βγάλει το μυστικό! Κι απο τότε, όταν βλέπει τον Ζαχαρή... αλλάζει καντούνι.!!!




---------------------------------------------------------------------------------------------------------




--Μια αλλη ιστορία: Ο Ζαχαρής, πήγε για δουλειά στην Αθήνα παρέα με έναν συνάδελφο του δερματέμπορα, λίγο αφελή και πολύ τσιγκούνη. Καθίσανε να φάνε. Βλέποντας ο Ζαχαρής μια γύφτισσα λέει πως θα πάει στην τουαλέτα. Σε διάστημα λίγων λεπτών τη συναντάει κρυφά και την ενημερώνει σχετικά με το... ιστορικό του φίλου του! Η πανέξυπνη γύφτισσα αρπάζοντας την ευκαιρία ήρθε στο τραπέζι τους.

-Να σε πώ την μοίρα σου;




-Αει ξεφορτώσου μας να φάμε την μακαρονάδα γιατί μας τάραξε η πείνα, πετιέται ο Ζαχαρής.




-Εγώ λέω το κύριο να το πώ τη μοίρα του, πώχει σεβντά μεγάλο. Άνοιξε το χέρι σου. Τρία παιδιά έχεις, το ενα δεν ειναι καλό.




-Τι λέει αυτή πετιέται πάλι ο Ζαχαρής. Διώξτην να ησυχάσουμε.




-Οχι λέγε, λέγε!




-Ασήμωσε να σε πώ!!!.




Ο Ζαχαρής παράτησε το φαΐ και προσποιούνταν τον κατάπληκτο ενώ η γύφτισσα αράδιαζε χαρτί και καλαμάρι, όλα τα οικογενειακά, κατάλληλα διανθισμένα, του θύματος της φάρσας που τάχε χαμένα κι ασήμωνε και ξανασήμωνε. Λέγεται, μάλιστα, πώς όταν γύρισε στη Λευκάδα, τσακώθηκε με τον αδελφό του γιατί η γύφτισσα του είπε πως τον κλέβει!!

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Πριν πολλά χρόνια λοιπόν κάποιοι μπρανέλοι εκαναν δήθεν σερενάτα κοντά στο σπίτι του εισαγγελέα και κάποια στιγμή χρησιμοποίησαν χυδαίο λεξιλόγιο. Την άλλη μέρα ο εισαγγελέας διέταξε ανακρίσεις καλώντας ορισμένους νυκτόβιους. Ενα βράδυ στην ταβέρνα του Φραγκούλη, ο Γιάννης ο Εμπλαστρας αρχισε με στόμφο να λέει:''.... Με εκάλεσε ο εισαγγελέας στο γραφείο του και χωρίς να μου προσφέρει καφέ, με ανέκρινε. Εγώ εθίγην βαθύτατα, σηκώνομαι απο την καρέκλα μου και του λέω: Βρε αχρείε, βρε ανόητε, βρε φτωχέ άνθρωπε, ξέρεις ποιός είμαι εγω;; Του είπα πάρα πολλά και μετά βίας, απο αξιοπρέπεια δεν τον χτύπησα. 'Εμειναμε όλοι άναυδοι και μέσα στην ταβέρνα επικρατούσε σιωπή θανάτου και όλοι τον κοιτούσαν με απορία. Μέχρι που κάποιος τον ερώτησε: 'Και ο εισαγγελέας τι σου ειπε;;;''. Και ο Γιάννης με υφος γαλαζοαίματου απαντά:'Α. αυτός δεν με άκουε, γιατί όλα αυτα τα ελεγα στο σπίτι μου σιγά σιγά για να μην ξυπνήσω την σειρήνα μου....'(σσ'. καταλαβαινετε τι γέλιο και τι φάπα έπεσε).

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Μια, αλλη, αληθινή ιστορία ειναι αυτη την με την 'Εντελβαις' την ομορφη βάρκα του Γιαννη Καρύδη. Ο γιος του ο Νιόνιος με τον παιδικό του αυθορμητισμό, βλέποντας την ομορφη βάρκα να σκίζει -με το καινούργιο πανί της τα νερά στο κανάλι- φωναξε με ενθουσιασμό:" Ω δρόμο πατέρα!!! 'Η φράση αυτη εγινε... φειγ βολάν απο τους μπουρανελους -και ακομη και σημερα οι παλιοί τη λένε για πειραγμα-σε σημειο ο μικρός Νιονιος να κλειστει απο τα πειράγματα μεσα στο σπιτι του για πέντε μέρες.




-------------------------------------------------------------------------------------------------------




Μια απο αυτες τις ιστορίες που δείχνουν το λευκαδίτικο χιούμορ ειναι αυτη με το Νιόνιο το Κοτσώλο που συχνά-πυκνα την αφηγειται- με καταπληκτικό τροπο -ο Ηλιας Λογοθέτης. Ειναι η ιστορία οπου στο αποκριάτικο 'Πανθεον΄, στο χορό του Όρφέα΄ ο Νιονιος ντυθηκε, μαζι με τον διδυμο αδελφό του, με ψηλα καπέλα και επισημα ρούχα και αρχισαν να τραγουδουν ενα τραγουδι σε διασκευή-μελοποιηση του Νικου Μορίνα: 'Ετουτη τη βραδιά/θα δωσουμε σ΄ολους μπρίο/κέφι καλη καρδιά/και την καλή μας συντροφιά. /Αποψε οι δυο μας αλλάξαμε στολές/μαυρο παπιόν /παράξενο μαλλί/. Αποψε οι δυο θα κανουμε το παν/ για να χαρειτε ολοι σας πολύ.'




Κι ενω το νούμερο 'ετρεχε' κανονικά καποιος θαμώνας φώναξε με δυνατή φωνή απο τη γαλαρία:




---Κοτσώλοοοοοο.....




Ο Νιόνιος, χωρις να τα χάσει, σταματησε το νουμερο και εβαλε τα χερια του- σαν χωνι -στο στόμα του και απάντησε με στόμφο:

----Της μάνας σου τον κ....!...




Αυλαία φωναξε αμέσως ο κομπέρ. Και καταλαβαινετε τι εγινε. Πανζουρλισμός.




--------------------------------------------------------------------------------------------------------




-Και μια άλλη ιστορία:Ο Σωτήρης ο Βαρζέλης ήταν ταμίας στην 'Εθνική' τράπεζα. Λεπτός, καλοντυμένος και ασθενικός. Το χειμώνα φορούσε γκέτες στα παπούτσια του για να ζεσταίνεται, διπλά γιλέκα, χοντρό παλτό, μπερέ στο κεφάλι και κασκόλ στο λαιμό που το έβγαζε το Πάσχα. Σύχναζε στο φαρμακείο του Σπύρου Ζερβού. Πάντοτε έπαιρνε δυναμωτικά σιρόπια. Στις 12 το μεσημέρι ακριβώς ερχότανε ο συνοδός του ο Γιώργος Αραβανής-Κόμης που τον συνόδευε αλαμπρατσέντο σπίτι του. Έμεινε στο σπίτι του Σικελιανού. Για να μην κρυολογεί όταν σκούπιζε την κάμαρη του, η υπηρεσία του Κωνσταντίνα, έμπαινε στη ντουλάπα και άμα αργούσε η Κωνσταντινα φώναζε:




-Νετάρισες; Για θα σκάσω.




Μια μέρα ήρθε τρεχάτη στο φαρμακείο του Ζερβού, η Κωσνταντινα και αλαφιασμένη είπε οτι ο σιόρ Σωτηράκης είχε μεγάλο πυρετό 37 και δύο και οτι πρέπει να στειλει τον γιατρό τον Σουμέτα να τον εξετάσει. Σε ερώτηση του φαρμακοποιού πως συνέβηκε αυτό το κάζο, απάντησε η Κωσταντινα:




-Μου φαίνεται οτι ο σιορ Σωτηράκης πήγε στο παραθύρι να κάνει χάζι και η λάστρα(το τζάμι) είχε χαραμάδα. Απο κει μπήκε αέρας στη μύτη του και πουντάρισε....




Ο σιόρ Σωτηράκης έγινε καλά αλλά μυαλό δεν έβαζε. Έτσι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στις 5 το πρωί κατέβηκε στην πλατεία μπαρμπουλωμένος και παρέα με τους μπρανέλους, ξεκίνησε ακολουθώντας τη μουσική που έπαιζε τη Διάνα πηγαίνοντας στον Αη Μηνά. Μόλις έφθασε η πομπή στο ύψος του καφενέ του Τσαμπαρή που ήταν η προβολή του όλο λάστρα και καδινέλα, λέει ο σιόρ Σωτηράκης:




-Δεν θα μου δώστε και μένα την αμποξούλα μου;




-Αμποξούλα θέλει ο σιόρ Σωτηράκης, λέει ο Φωτάκιας, κι΄ αρχίζει με νόημα τ΄αμπομα, απο το Χαμπέο το Γιώργη, στον Καρκαλίτσο, στο Λέτσο, στο Βαγενά τον Ντίνο, στο Τζεβελέκη τον Αντώνη και ο Φωτάκιας τελευταίος με ντάνο δίνει την αμποξούλα στον σιόρ Σωτηράκη που εξαφανίστηκε! Ρε παιδιά που ειναι ο σιορ Σωτηράκης. Πουθενά. Μια στιγμή κάποιος λέει:




-Παιδιά κοιτάτε να γελάστε: Ο σιόρ Σωτηράκης καθιστός επάνω σ΄ενα μαρμάρινο τραπέζι του Τσαμπαρή χωρις να πάθει ούτε γρατσουνιά, παρόλο που σπάσανε τελάρα και λάστρες. Ήτανε η τελευταία χρόνια που φαρομάναγε γιατί έπαθε πνευμονία απο το ατζάρδο του και αυτό και πέθανε(Χρονογράφημα του Κώστα Ζερβού, Φεβρουάριος 1979, 'Ηχω της Λευκάδας').




------------------------------------------------------------------------------------------------------




--Ο Σπύρος Ανυφαντής(Μπρούμης) είχε λατινιέρικο. Δεινός καλαμπουρτζής με βαριά φωνή και πολύτεκνος. Με δυσκολία τα έφερνε βόλτα και χρωστούσε στο ΤΕΒΕ. Ο εισπράκτορας Φαοκοιμίσης(Ρομποτής) τον παρέπεμψε στο δικαστήριο.




-Γιατί κύριε Ανυφαντή δεν πληρώνεις το ΤΕΒΕ;, τον ερώτησε με αυστηρό υφος ο πρόεδρος.




-Θα πλερώσω κύριε πρόεδρε,. θα πλερώσω, απαντάει ο Μπρούμης .Και ανοίγει ενα τσουβάλι γεμάτο χιλιάδες δεκάρες για να εκδικηθεί τον Φαοκοιμίση ο οποίος.. ακόμη τις μετράει.




----------------------------------------------------------------------------------------------------




---Kάποτε ενας φτωχός και άβουλος μπρανέλος ''επιασε στα...πράσα'' στο σπιτι του τη γυναίκα του με τον φίλο της:




-Εσυ φεύγα, δεν εχω καμια δουλειά μαζι σου, ειπε στον ανδρα. Και αμεσως βγάζει τη ζώνη του και αρχίζει να δέρνει τη γυναίκα του.




-Λέγε μωρή, θα το ξανακάνς; Και δώστου με την λουρίδα.




Η μοιχαλίς δεν απαντούσε, ωσπου στο τέλος ο συζυγος απεφάνθη:

-Ω! δεν κρέν, θα το ξανακάν.




Και σταμάτησε το ξύλο, γιατι το θεώρησε περιττό αφου θα το... ξανάκανε.




-----------------------------------------------------------------------------------------------




-Προπολεμικά( αλλά και μεταπολεμικά) η συγκοινωνία Λευκαδας-Πειραιά γινόταν με πλοία, με ενδιάμεσους σταθμούς. Ο ''Γλάρος''΄, η ΄'Λουτσίντα'', το ''Πάτραι'' και η ΄Πύλαρος' ήταν ορισμένα απο τα πλοία που προσέγγιζαν την προβλήτα του λιμανιού ή αγκυροβολούσαν άροδο και η εξυπηρέτηση των επιβατών γινόταν με βάρκες. Εδώ έγινε στη δεκαετία του ' 50 (με το ΄Πάτραι΄') ενα δυστύχημα με ανατροπή βαρκας στο λιμάνι. Μεταξύ των επιβατών που έπεσαν στη θάλασσα ήταν και ο Σπύρος Φιλιππας-Πανάγος (ο αείμνηστος συγγραφέας και δημοσιογράφος με το εκρηκτικό χιούμορ). Ο κυρ Σπύρος λοιπόν (οπως τον φώναζαν) αφηγειται στο θρυλικό στέκι στου Μουτρούκαλη τηνπεριπέτεια που έζησε, μέσα στο καταχείμωνο, όταν με βαρκα προσπάθησε να επιβιβαστεί στο πλοίο (που ήταν αγκυροβολημένο στη μεση του λιμανιού) αλλά ενα ξαφνικό μπουρίνι την ανέτρεψε και έπεσαν όλοι μαζί με τα μπαγκάζια στη θάλασσα(σσ μάλιστα είχαμε και νεκρό). Ο κυρ Σπύρος με το ενα χέρι κρατούσε μια μικρή τσάντα - οπου μέσα είχε και τα ποιήματα του και πήγαινε στην Αθήνα για να τα εκδώσει. Έτσι για να μην πνιγεί με το ενα χέρι κρατούσε υπό μάλης την δερμάτινη τσάντα(που μάλιστα είχε δανειστεί) και με το άλλο κολυμπούσε απεγνωσμένα ώστε να πιαστεί απο ενα κουπί της βαρκας που επέπλεε.

-''Αστραπές, βροντές, κύματα προσπαθώ να πιαστώ και να μην πνιγώ, κρατάω και την τσάντα και δος του '''', αφηγούνταν με παραστατικό τροπο ο κυρ Σπύρος την φοβερή εμπειρία του, βάζοντας για χάριν της αφήγησης και την υπερβολή. Και οπως ήταν εκφραστικός έκανε με τα χέρια του τις κινήσεις.

- 'Κυρ Σπύρο η τσάντα τι είχε μέσα'', τον διέκοψε ο Φιλος (Θεόφιλος) ο Μπάλτσας(σσ ο πατέρας της διάσημης μετζοσοπράνο Αγνής);;;

---Και δίνω μια απλωτή με το ενα χερι, συνέχισε ο κυρ Σπύρος, αστραπές, βροντές, χαμός. Λες και ήμουν χαμένος στον ωκεανό. Κολυμπούσα με το ενα χέρι και με το άλλο κρατούσα τη τσάντα. Παναγια Φανερωμένη βόηθα!!!




- ''Κυρ Σπύρο η τσάντα τι είχε μέσα'', τον διέκοψε, πάλι, ο Φίλος ο Μπάλτσας.




Τότε σηκώνεται εξαγριωμένος ο Πανάγος και με θυμό-αλλά και με υποτιμητικό ύφος- του λέει:




--'' Όχι Μωρε π.... δεν σου λέω. ΅Εγώ πνίγομαι και εσύ με ρωτάς τι είχε μέσα




η τσάντα''!




-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------




---Ο Ζαχαρής Κατωπόδης ηταν ο μεγαλύτερος φαρσέρ της παλιάς Λευκάδας. Ο ανθρωπος-χαμόγελο. Σατανικό μυαλό. Μοναδικό χιουμορ. Μυθικές οι φάρσες του. Η καλυτερη ομως φάρσα που σκάρωσε ειχε σχέση με εμπόριο. με γάτες!!!! Για καιρο σκάρωνε αυτη τη φαρσα. Με μεθοδικότητα. Στην αρχη ελεγε για τα Ιταλικά καράβια που ερχονται να πάρουν χέλια απο το Ιβάρι. Μιλησε για τις σχεσεις του με Ιταλους εμπόρους και διέδωσε εντέχνως οτι του ανεθεσαν την οργανωση μια ξεχωριστης λαικης αγοράς στη Λευκάδα. Κυκλοφορησε, λοιπον- παραμονή Πρωταπριλιάς- στην πολη και στα χωριά ενα φειγ βολάν που εγραφε τα εξης: ''Ιταλική Λαική Αγορά. Σας ανακοινούμεν οτι αυριον ερχεται στη Λευκάδα και θα παραμεινει 24ωρες μια περίεργη Ιταλική Λαική Εταιρεία η οποία θα διαθέτει προς πώληση διάφορα ενδιαφέροντα ειδη λαικής τέχνης. Εχει πχ σπουδαια μηχανηματα που θα εκθέσει εις το κινηματογραφοθέατρο 'Τσιριμπαση'. 'Ενα αλλος ειδος που θα διαθέσει ειναι πολλά και διαφορα ειδη σκυλιών παγκοσμίου προελεύσεως. Ο ιδιος ομιλος ενδιαφέρεται και θα αγοράσει απο δω ο,τι εντόπιο προιον της αρεσκειας του. Το ενδιαφέρον θα ειναι για ολους μας αρκει να σημειωθεί οτι θα προβουν εις αγοράν και ζωων πχ γάτες κλπ. Πληροφοριες παρέχει ο κ. Γ...Λ...(καφενείον).''




Αυτο ηταν το περιεχομενο του φειγ βολάν. Εξυπνα γραμμένο. Και φυσικά σε κανένα δεν περασε απο το μυαλο οτι προκειται φαρσα. Το νεο κυκλοφορησε παντού, Σε ολο σχεδον το νησί. Και εγινε της κακομοιρας. Ολοι ετρεχαν να πιάσουν γάτες. Τσουβάλια με γάτες, αυτοκινητα με γάτες, φορτηγάκια με γάτες. Στην πολη ενας εβγαλε απο την κάμαρα τα παιδιά του και τις γέμισε με γάτες. Αλλος εκλεισε σε τσουβάλια γάτες και οταν η ανυπτοπτη γυναικα του ανοιξε την πορτα επεσε λιποθυμη γιατι νομισε οτι το σπιτι γέμισε φαντάσματα. Ταξί απο χωρια του νησιου ηρθαν πολη γεμάτα γάτες. Πολλοι ηταν και οι αγρότες που κουβαλησαν και τους σκύλους τους. Τα παιδια στους δρόμους που δεν αφηναν τις γάτες στην ησυχια τους, δεν σταματουσαν να μαζευουν γατες. Ενα πραγματικο πανδαιμονιο. Η Κυριακη της Πρωταπριλιάς ηρθε. ο Ζαχαρής - με υποσχέσεις για χρήματα- επεισε τους συνεργατες του να κουβαλησουν καρέκλες και τραπεζια στο 'Φοινικα΄, το θερινο κινηματογράφο στην παραλια. Και ολοι περιμεναν με αγωνια το αυτοκινητο της Ιταλικής εταιρειας. Ο Ζαχαρής(... ως γατα), την ΄κοπάνησε΄για την Αθηνα. Και οσο περνουσε η ωρα ο κόσμος αρχισε να δυσανασχετούσε. Και μεσα σε λίγες ωρες οταν εγινε αντιληπή η φάρσα γεμισε η Λευκάδα απο αδεσποτους σκύλους και γατες. Το γεγονος ειναι αληθινό. Και δειχνει οτι η παλιά Λευκάδα ηταν θρυλική. Και ανεπανάληπτη.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------




- Ο Αγγελος ήταν ένας φοβερός τύπος της παλιάς Λευκάδας. Παμφάγος και αχόρταγος. Λαίμαργος με όλη τη σημασία της λέξης. Σπούδαζε στην Αθήνα ώσπου μια μέρα έλαβε ένα τηλεγράφημα: "βρακατσάνοι γουρμάσανε". Και ο Αγγελος έφυγε για πάντα από την Αθήνα για να ικανοποιήσει τη λαιμαργία του τρώγοντας βρακατσάνους. Αλλά η φοβερή, αληθινή, ιστορία με τον Αγγελο είναι η παρακάτω που μας αφηγείται συχνά ο Ηλίας Λογοθέτης (Φρούφαλος). Ο Αγγελος, λοιπόν, για πολλούς μήνες έκανε μεγάλη οικονομία ώστε να προετοιμαστεί για το μεγάλο τραπέζι. Ένα μοναδικό τσιμπούσι. Αλλά δεν ήθελε με καμία δύναμη να τον πάρει χαμπάρι η μάνα του. Της είπε ότι έχει υποχρέωση σε κάποιους Πρεβεζάνους. Αγόρασε λοιπόν αυγοτάραχο, σαλάμια, γάμπαρες, μια μεγάλη γαλοπούλα, μια τεράστια συναγρίδα, ένα μικρό χοιρίδιο, σαλάτες, τυριά, γλυκά, κρασιά, ούζο και φρούτα. Όλα τα καλούδια. Και είχε ετοιμαστεί για ένα λουκούλλειο δείπνο. Η μεγάλη βραδιά έφθασε. Και ο Αγγελος λέει στη μάνα του: "Μάνα, θα έρθουν οι καλεσμένοι αλλά επειδή θ' αρχίσουν τ' αφσκόλογα πήγαινε για ύπνο". Πράγματι η μάνα του Αγγελου αποσύρθηκε στην κάμαρά της. Της έβαλε και το καδινάτσο για σιγουριά. Οι καλεσμένοι έφθασαν γύρω στις 10 το βράδυ. Ο Αγγελος κατέβηκε τη σκάλα για να τους υποδεχθεί. Καλώς τους. Καλησπέρα. Καλώς το Γιάννη, καλώς το Νίκο, καλώς το Χρίστο. Χαθήκαμε ρε παιδιά, είχα καιρό να σας δω. Και άρχισε να ανεβαίνει τη σκάλα με τρόπο σαν ν' ανέβαιναν και οι καλεσμένοι του. Μετά από λίγο άρχισε το τσιμπούσι. Ο Αγγελος ήταν μεγάλος μίμος. Και άρχισε τους διαλόγους:




--- Παναγία μου τη ψαρούκλα είναι αυτή!




--- Και το γουρουνόπουλο είναι φοβερό.




--- Καλά Αγγελε, η γαλοπούλα σου είναι το κάτι άλλο.




Και να το τσούγκρισμα των ποτηριών. Εβίβα, γεια σου, να 'σαι καλά Αγγελε, πάντα από τέτοια. Και τα ρέστα. Η ώρα περνούσε. Οι διάλογοι συνεχίζονταν μαζί και το φαγητό. Τα μαχαίρια και τα κουτάλια χτυπούσαν στα πιάτα.




--- Εις υγείαν.




-- Είναι όλα υπέροχα!




-- Μπράβο Αγγελε, σου χρωστάμε και εμείς τραπέζι στην Πρέβεζα....




Η ώρα είχε φθάσει 5 το πρωί. Οι καλεσμένοι (εννοείται) έφυγαν. Και η μάνα του Αγγελου κατάφερε να διακρίνει από τη χαραμάδα της πόρτας το γιο της πεσμένο με τα μούτρα πάνω στο τραπέζι, σκασμένο απ' το φαΐ. Και σταυροκοπήθηκε. "Μπα το ξεπατωμένο", μονολόγησε. Ο Αγγελος κατάφερε το απίστευτο. Το μοναδικό. Έφαγε μόνος του όλα τα φαγητά. Μέχρι σκασμού. Είχε παραθέσει τραπέζι στον εαυτό του!!!

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------




-Τον αποκαλούσαν, Μπολσεβίκο γιατί -όπως λέγανε-απο μικρό παιδί γιατί ήταν κατάμαυρος και μικροκαμωμένος. Στην κεντρική αγορά ήταν το μαγαζίτου: ''Οινομαγειρείο η φτώχεια, Αγγελος Σταγιάννος''. Μονίμως με ενα γαρίφαλο στο αριστερό του αυτί, πλατύ μάλλινο ζωνάρι και καλή καρδιά. Το μαγαζί του ήταν διακοσμημένο με τη τότε Βασιλική οικογένεια, με λιθογραφίες εποχής και με ενα καντήλι σε εικονοστάσι. Κλασικός τυπος Λευκαδίτη με το κρασί του, το καλαμπούρι, το μεζέ και το τραγούδι. Και φυσικά μόνο.... μπολσεβίκος δεν ήταν. Αλλά αυτό το παρατσούκλι το πλήρωσε ακριβά. Μόλις ήρθανε οι Γερμανοί στη Λευκάδα ζήτησαν να τον γνωρίσουν αμέσως.




-Εσύ είσαι ο Μπολσεβίκος, τον ρώτησαν.




-Ναι, απάντησε αυθόρμητα ο Αγγελος. Και τότε τον πλάκωσαν αλύπητα στο ξύλο ενώ τον έκλεισαν για 20 ημέρες στο φρούριο του Τεκέ, στην Ακαρνανία, στο δρόμο για τη Λευκάδα!




--------------------------------------------------------------------------------------




ΥΓ: Οι μπουρανέλλοι(μπρανέλοι) αυτοί οι διαφορετικοί χαρακτήρες, γνήσιοι, πνευματώδεις, με κουλτούρα και με ενα μοναδικό χιουμορ. Πρόκειται για προσωνυμία των κατοίκων της πόλης η οποία δόθηκε στην εποχή των Βενετσάνων

(1648-1797). Στη Βενετία υπάρχει το νησί BURANO(με την περίφημη σχολή των δαντελιέρων) το οποίο απέχει μισή ώρα απο το νησί Μουράνο(διάσημο κέντρο υαλουργίας απο τον 11ο αιώνα). Oι κάτοικοι του λέγονται και σήμερα μπουρανέλοι.(buranelli). Μερικοί απο τους ψαράδες του Μπουράνο ήρθαν και στη Λευκάδα οπου βρήκαν μια κατ΄εξοχη πόλη φτωχοψαράδων και τους έδωσαν το όνομα τους. Το προσωνύμιο δόθηκε αρχικά στους ψαράδες της πόλης καθώς και της

Πρεβεζας. Με την πάροδο του χρόνου ονομάστηκαν έτσι όλοι οι ψαράδες και κατ΄εκταση χλευαστικώς απο τους κατοίκους των χωριών όλοι οι κάτοικοι της πόλης. Την εκδοχή αυτή για την προέλευση της προσωνυμίας την υποστηρίζει τόσο ο Πανταζής Κοντομίχης οσο και ο Τάκης Μαμαλούκας. Η άλλη εκδοχή υποστηρίζει οτι η προσωνυμία μπουρανέλος προέρχεται απο τη λατινική λέξη urbanus που σημαίνει ευγενής, αστικός(στα Ιταλικά urbano με τίς αυτές ερμηνείες) που με την κατάληξη -ελος γινεται urban-έλος, δ ηλαδή ο ευγενής, ο κατοικος της πόλης που το χρόνο θα παραφθαρεί σε Μπουρανέλο, για να καταλήξει οπως ακουγεται σήμερα: Μπρανέλος. Ωστόσο αυτη η εκδοχή απορρίπτεται γιατι σε καμια αλλη πόλη της Ελλάδος-ιδιαίτερα στα Επτάνησα οι κάτοικοι λεγονται Μπουρανέλοι. Πάντως αυτο που πρέπει να επισημάνω ειναι οτι πριν μερικά χρόνια επισκεπτό μενος το Μπουράνο( μετά το Μουράνο) εμεινα εκπληκτος με την ομοιότητα του νησιού σε συγκριση με την πόλη της Λευκάδας. Το σιγουρο ειναι οτι και σημερα η προσωνυμια μπρανέλος δεν εχει εξαλειφθεί παρόλο που χάνονται οι παλιοί χαρακτηριστικοι μπρανέλοι.



Αναρτήθηκε από ΗΛΙΑΣ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ του Παναγιώτη στις 15:44 Δεν υπάρχουν σχόλια:

Η γεωμετρική εποχή

Posted: 16 Jul 2013 05:47 AM PDT      
Εικόνα του χρήστη Ελληνικό Αρχείο

Άρθρο του Ελληνικού Αρχείου



  https://dub124.mail.live.com/default.aspx?id    















Η γεωμετρική εποχή είναι μία περίοδος της αρχαίας ελληνικής ιστορίας
 που διαρκεί περίπου από το 1100 π.Χ. έως το 700 π.Χ.

Η περίοδος, λοιπόν, από τον ΙΒ’ ως τον Η’ αιώνα είναι μία περίοδος
μεταβατική, κατά την οποία συνέβησαν εξελίξεις, συντελουμένων των
 οποίων βρίσκουμε μία διαμορφωμένη κατάσταση στην έναρξη της αρχαϊκής
 εποχής. Η περίοδος αυτή πέρα από ‘σκοτεινοί αιώνες’, είναι γνωστή και
 με άλλες ονομασίες, όπως ομηρική εποχή, γεωμετρική εποχή, λόγω των
 αλλαγών που σημειώνονται περί το 1050 π.Χ. στην τεχνοτροπία της
 κεραμεικής, ή εποχή του σιδήρου, καθώς από το 1100 π.Χ. και εξής
γενικεύεται η χρήση του υλικού αυτού για την κατασκευή όπλων ή σκευών.

Η καταστροφή των μυκηναϊκών ανακτόρων το 1200 π.Χ., δε σήμανε
 το απότομο τέλος του μυκηναϊκού πολιτισμού, αλλά την απαρχή μίας
προϊούσας παρακμής που διήρκεσε ολόκληρο το ΙΒ’ αιώνα. Η έναρξη
της πρώτης μεταμυκηναϊκής περιόδου της αρχαίας ελληνικής ιστορίας,
γνωστής ως ‘σκοτεινοί αιώνες’, σηματοδοτείται από την ευρεία χρήση
 του σιδήρου και την αλλαγή στην τεχνοτροπία της κεραμεικής,
 γεγονότα που τοποθετούνται περί το 1100-1050π.Χ., οπότε τελειώνει
 και η υπομυκηναϊκή φάση. Για την περίοδο αυτή, από το 1200 π.Χ. και εξής,
δεν υπάρχουν γραπτές πηγές. Από ιστορικής άποψης, λοιπόν,
ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζεται το γεγονός της επανεμφάνισης
 γραπτών πηγών.

Ομηρικά έπη

Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται σκοτεινή από ιστορική άποψη καθώς
 δεν υπάρχουν άμεσες πηγές γι’ αυτή. Διαθέτουμε, ωστόσο, μία
μη ιστορική πηγή, τα Ομηρικά Έπη. Είναι γενικώς αποδεκτό α)
ότι η σύνθεση των επών σε ένα όλο, διαδικασία που συντελέστηκε
πάνω στη βάση μίας μακρόχρονης προφορικής παράδοσης, έγινε
τον Η’ αιώνα και β) ότι η Ιλιάδα συντέθηκε πριν από την Οδύσσεια.
Οι διάφορες χρονολογήσεις της δημιουργίας των επών ποικίλλουν.
Σύμφωνα με τις πιθανότερες, η Ιλιάδα συντέθηκε στα μέσα του Η’ αιώνα
και η Οδύσσεια το β’ μισό του Η’ αιώνα. Η τοποθέτηση της Οδύσσειας
σε χρονικό σημείο επόμενο της δημιουργίας της Ιλιάδας, στηρίζεται
 στην υπόθεση ότι στην Οδύσσεια έχουν ενσωματωθεί εμπειρίες της
προαποικιακής δραστηριότητας που προηγήθηκε του β’ ελληνικού
 αποικισμού. Ο μεγάλος προβληματισμός αφορά την Ιλιάδα.
 Πρέπει να λάβουμε, πάντως, υπόψη, πως το ότι η δράση της Ιλιάδας
διαρκεί 51 μέρες του ενάτου έτους του τρωικού πολέμου προϋποθέτει
 τα γενικότερα ιστορικά συμφραζόμενα του πολέμου. Το ζήτημα είναι
 αν η Ιλιάδα αποδίδει ένα ιστορικό γεγονός, εάν ο τρωικός πόλεμος
ήταν ένα ιστορικό γεγονός. Για παράδειγμα, ο Νηών κατάλογος
της Β περιγράφει την πολιτική γεωγραφία της μυκηναϊκής εποχής
 ή εκείνη του Η’ αιώνα; Το ερώτημα αυτό μεταφράζεται στο εξής:
 η Ιλιάδα συντέθηκε κατά την μυκηναϊκή εποχή ή την περίοδο
 μετά την καταστροφή των μυκηναϊκών ανακτορικών κέντρων,
οπότε περιγράφει την κατάσταση των μεταμυκηναϊκών πραγμάτων,
διατηρώντας κάποιες αναμνήσεις των γεγονότων της προηγούμενης
 εποχής; Υπάρχουν υποστηρικτές και των δύο απόψεων.
Επίσης, δεν έχει απαντηθεί το ερώτημα αν οι καταστροφές
της Τροίας VI (1350π.Χ.) ή της Τροίας VIIα (1180π.Χ.) σχετίζονται
 με κάποια επίθεση των Μυκηναίων. Για να διερευνήσουμε το ζήτημα
 της ιστορικότητας της Ιλιάδας πρέπει να λάβουμε υπόψη τις πληροφορίες
 που διαθέτουμε από την αρχαία ελληνική παράδοση. Η άλωση της Τροίας
 χρονολογείται σύμφωνα με τον Απολλόδωρο, τον ιστορικό του Β’ μ.Χ.
 αιώνα, ο οποίος στα ‘Χρονικά’ του περιλαμβάνει όλα τα γεγονότα από την
 άλωση της Τροίας μέχρι το 119 πΧμΧ, το 1184/3 π.Χ. και σύμφωνα με το
Πάριο χρονικό το 1209/8 π.Χ. [Το Πάριο χρονικό είναι ένας χρονολογικός
 πίνακας προσώπων και γεγονότων, από τη βασιλεία του μυθικού Κέκροπα
 (1581 π.Χ.) έως το έτος 264/3 π.Χ., όταν επώνυμος άρχοντας στην Αθήνα
ήταν ο Διόγνητος]. Ας σημειωθεί ότι αρχαίοι Έλληνες αναφέρονταν στον
 τρωικό πόλεμο ως αδιαμφισβήτητο ιστορικό γεγονός, όπως το πράττει
πχ στην Αρχαιολογία του ο Θουκυδίδης. Η Οδύσσεια, περιγράφοντας
 καταστάσεις μεταγενέστερες της Ιλιάδας, αποδίδει καλύτερα το
 μεταμυκηναϊκό χρονικό διάστημα.

Εσωτερικές μετακινήσεις

Την εποχή αυτή και, συγκεκριμένα, μετά το 1150, παρατηρούνται για δεύτερη και τελευταία φορά εσωτερικές μετακινήσεις, πολλές πληροφορίες για τις οποίες αντλούμε από την παράδοση, ιδιαίτερα το Θουκυδίδη, αλλά και τη μυθολογία. Τα φύλα που μετακινήθηκαν την περίοδο για την οποία μιλάμε κατά κανόνα ακολούθησαν σε αδρές γραμμές την κατεύθυνση από βορρά προς νότο. Εξαίρεση αποτελεί το φύλο των Μακεδόνων, οι οποίοι δεν κατήλθαν προς τα νοτιότερα τμήματα της Ελλάδας, αλλά από τη βορειοδυτική Μακεδονία μετακινήθηκαν στο χώρο που την ιστορική περίοδο μας είναι γνωστός ως Μακεδονίς, μετακίνηση που ολοκληρώθηκε τα μέσα του Ζ’ αιώνα, εάν είναι σωστή η χρονολόγηση των μετακινήσεων των ελληνικών φύλων, και αποτελεί την απόληξή τους. Οι μετακινήσεις αυτές γίνονταν κατά μικρές ομάδες σε μεγάλο διάστημα και όταν έλαβαν τέλος φάνηκε το αθροιστικό τους αποτέλεσμα. Την περίοδο αυτή εγκαταστάθηκαν οι Θεσσαλοί στην περιοχή στην οποία θα έδιναν αργότερα το όνομά τους, ενώ οι Βοιωτοί από την περιοχή της Άρνης μετακινήθηκαν στην περιοχή που έγινε αργότερα γνωστή ως Βοιωτία. Άλλα φύλα που μετατοπίστηκαν ήταν οι Αινιάνες, οι Ακαρνάνες, οι Λοκροί, οι Φωκείς. Κάποιες πληθυσμιακές ομάδες δεν άλλαξαν τόπο διαμονής τους. Σε αυτούς συγκαταλέγονται οι Αθηναίοι, οι οποίο υπερηφανεύονταν για την αυτοχθονία τους, οι Αρκάδες και οι Ίωνες. Άλλα ελληνικά φύλα κατευθύνθηκαν προς την Κύπρο, όπου ήδη υπήρχε ελληνική παρουσία από τη μυκηναϊκή εποχή, το τέλος του ΙΓ’ και τις αρχές του ΙΒ’ αιώνα. Για την εξέταση των μετακινήσεων των ελληνικών φύλων μεταχειριζόμαστε την αντιστοίχιση των διαλέκτων με περιοχές και την παράδοση, συμπεριλαμβανομένης της μυθολογι οι δωριεις ηταν το τελευταιο φυλο που μετακινιθηκε προς το νοτα.Ξεκινησαν απο το βορρα {Πυνδο}.ΦΤΑΝΟΝΤΑς ΣΤΙΝ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ χωριστικαν σε πιο μικρες ομαδες.Μερικοι μαλιστα εμειναν εκει και η περιοχη ονομαστικε ΔΩΡΙΔΑ.Μια ισχυρη ομαδα κατευθινθικε πιο νοτια στην σπαρτη.Τοτε σταματισε να αναπτυσεται ο Μυκηναικοσ πολιτισμος, οι κατοικοι τησ Σπαρτης εγιναν ειλωτες{δουλοι} και καποιοι αρχ ισαν να φευγουν απο εκει.

Ο πρώτος Ελληνικός αποικισμός 

Συνέπεια των μετακινήσεων στην ηπειρωτική Ελλάδα ήταν ο αποικισμός των δυτικών ακτών της Μικράς Ασίας έως την Παμφυλία από φύλα προερχόμενα από την κυρίως Ελλάδα. Οι Αιολείς μετακινήθηκαν στο βόρειο τμήμα των δυτικών ακτών, γνωστό ως Αιολίδα, οι Ίωνες στην περιοχή που έγινε γνωστή ως Ιωνία και οι Δωριείς μέσω Κυκλάδων, Κρήτης και Δωδεκανήσων έφτασαν στη νοτιοδυτική Μικρά Ασία. Το σύνολο των μετακινήσεων αυτών από τη δυτική στην ανατολική πλευρά του Αιγαίου ονομάζεται πρώτος ελληνικός αποικισμός. Τοποθετείται εντός του εξής χρονικού πλαισίου: 1100-800π.Χ..

Πολιτικοί θεσμοί 

Σε αυτά τα πρώιμα χρονικά διαστήματα πολίτευμα που κυριαρχούσε ήταν η βασιλεία. Παρουσιάζεται ένα είδος φυλετικής οργάνωσης, όπου ο βασιλιάς προΐσταται μιας μεγάλης ομάδας ανθρώπων. Πριν την αρχαϊκή εποχή και όσο βρισκόμαστε στην περίοδο της βασιλείας, δεν έχουμε πόλιν, αλλά άστυ, μεγάλους οικισμούς, που ήταν έδρα των θεσμών διοίκησης. Η πόλη ως πόλις είναι δημιούργημα της πρώιμης αρχαϊκής εποχής και σχετίζεται με την κατάργηση της βασιλείας και την άσκηση της εξουσίας από τους ευγενείς.

Ήταν μία μακρά διαδικασία που ολοκληρώθηκε το α’ μισό του Ζ’ π.Χ. αιώνα, όταν σχεδόν σε όλο τον ελληνικό κόσμο δεν υπήρχαν βασιλείς. Υπήρχαν κάποιες εγγενείς αρμοδιότητες στο αξίωμά τους:
  1. ήταν αρχηγοί του στρατού
  2. είχαν ιερατικά καθήκοντα, απευθυνόμενοι εξ ονόματος της κοινότητας σε υπερβατικές δυνάμεις
  3. είχαν δικαστικά καθήκοντα

Στη διοίκηση των κοινών ζητημάτων βοηθούνταν από ένα συμβούλιο ευγενών. Στα ομηρικά έπη ονομαζόταν γέροντες, απ’ όπου προήλθε και η γερουσία στη Σπάρτη. Ο βασιλιάς των ομηρικών επών, των σκοτεινών αιώνων, συνομιλεί και συναποφασίζει με τους γέροντες για τα δημόσια θέματα. Αμέσως επόμενη εξέλιξη ήταν η κατάργηση της βασιλείας από τους ευγενείς. Οι ευγενείς είχαν ήδη εμπειρία στη διαχείριση των δημοσίων πραγμάτων, οπότε στον κατάλληλο χρόνο μπόρεσαν να αμφισβητήσουν τη βασιλεία. Η ενέργειά τους ήταν αποτέλεσμα ενός συνδυασμού δύο παραγόντων: αφ’ ενός της εξασθένησης της βασιλείας και αφ’ ετέρου την ισχύ των ίδιων, αφού είχαν μεγάλη εμπειρία στη διοίκηση των κοινών και στον πόλεμο. Η απονομή δικαιοσύνης γινόταν από το βασιλιά και το συμβούλιο με βάση το εθιμικό δίκαιο.

Η αγορά αποτελούταν από τους στρατεύσιμους άνδρες, αλλά δεν ήταν επίσημα θεσμοθετημένη. Όταν έπρεπε να ληφθεί μία απόφαση για ένα κρίσιμο ζήτημα, τότε τη συγκαλούσαν οι ευγενείς. Από τα ομηρικά έπη, όπου βρίσκουμε αναφορά στη ραψωδία β, επιβίωσε ως την αρχαϊκή πόλη. Η λήψη των αποφάσεων δια βοής επέζησε στην Απέλλα της Σπάρτης. Συνοπτικά μπορούμε να πούμε ότι έχουμε πρόδρομες μορφές θεσμών.

Κοινωνική διαστρωμάτωση και οργάνωση

Η κύρια διαχωριστική γραμμή είναι αυτή που χωρίζει τους ελεύθερους από τους δούλους. Η υποδούλωση κάποιου μπορούσε να γίνει με αιχμαλωσία σε ένα πόλεμο, μετά την κατάληψη μιας πόλης ή σε μία μάχη, ή με απαγωγές από ναυτικούς. Υπήρχαν και οικογενείς δούλοι (ρ320). Γενικά οι δούλοι θεωρούνταν κατώτερα όντα.Στους σκοτεινούς αιώνες επίσης διαμορφώθηκε το σύστημα των ειλώτων και των πενεστών.

Μία άλλη διαχωριστική γραμμή ήταν αυτή που χώριζε τους πολίτες από τους ξένους, τα εγχώρια μέλη μιας κοινότητας από τους παροίκους που προέρχονταν από άλλες περιοχές, οι οποίοι λίγο πολύ είχαν διαφορετικό νομικό status. Η εξέλιξη των σχέσεων αυτών των δύο ομάδων έφτασε ως το σημείο να υπάρχουν διακρατικές συμφωνίες για ξένους την κλασική εποχή. Προστατεύονταν οι ξένοι τόσο από τη θρησκεία, καθώς ήταν ικέτες, όσο και από το δίκαιο της φιλοξενίας. Στα ομηρικά έπη είναι έντονος ο θεσμός της ξενίας, φιλίας που δημιουργείται από τη φιλοξενία, η οποία συνεπάγεται αμοιβαίες υποχρεώσεις με βάση την αρχή της αμοιβαιότητας.

Οι ελεύθεροι ήταν κοινωνικά-οικονομικά ιεραρχημένοι. Πρώτα οι θήτες ήταν όσοι κατείχαν λίγοι ή καθόλου γη.

Οι δημιουργοί ήταν ειδικοί στην τέχνη τους: μεταλλουργοί, κεραμείς, ξυλουργοί, βυρσοδέψες, επεξεργάζονταν πολύτιμες ύλες. Ανάμεσά τους ήταν οι αοιδοί, οι μάντεις, ο κήρυξ και ο ιατρός. Οι θεράποντες ήταν ακόλουθοι ή βοηθοί του βασιλιά ή άλλων ισχυρών προσώπων. Ήταν ηνίοχοί τους, συμμετείχαν στα συμπόσια και ήταν και οι ίδιοι επιφανούς καταγωγής. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού ασχολούνταν με την καλλιέργεια της γης, ήταν γεωργοί και χρησιμοποιούσαν το εισόδημά τους για τον οπλισμό, που αποκτούσαν με δικά τους έξοδα, και τη συντήρηση της οικογένειάς τους. Οι ευγενείς ήταν μία μικρή ομάδα ατόμων που αναλάμβαναν τη διακυβέρνηση τα, είχαν υπό την κατοχή τους μεγάλες εκτάσεις γης, αλλά είχαν έσοδα και από άλλες δραστηριότητες. Στα ομηρικά έπη πολεμούν με άρματα.

Διακριτικά χαρακτηριστικά τους ήταν
  1. η ευγενής καταγωγή, την οποία ανήγαγαν σε θεούς και ήρωες
  2. η κατοχή μεγάλης έγγειας ιδιοκτησίας
  3. η καλλιέργεια του λόγου και η ενασχόληση με τη ρητορική
  4. και το αγωνιστικό φρόνημα με ανάλογα ιδεώδη.

Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι το ιδεώδες ενός ευγενούς εκφράζεται από το ομηρικό ‘εργων πρηκτήρ και λόγων ρητήρ’.

Για την ιδιοκτησία της γης έχουμε ελάχιστες πληροφορίες. Φαίνεται ότι η γη ήταν χωρισμένη στην καλλιεργήσιμη γη, ένα μέρος από την οποία ανήκε σε πρόσωπα και ένα μεγάλο μέρος στο δήμο, και στην εσχατιά, που χρησιμοποιούνταν για βοσκή, και ανήκε εξ ολοκλήρου στην κοινότητα. Στα ομηρικά έπη η κατάσταση φαίνεται ότι είναι ίδια με αυτήν που υπήρχε στην Πύλο, όπως την πληροφορούμαστε από τις πινακίδες.

Από τα ομηρικά έπη πληροφορούμαστε ότι μέσα ανταλλαγής και προσδιορισμού της αξίας των αντικειμένων ήταν τα μέταλλα, είτε ως σκεύη είτε ως πρώτη ύλη, και τα ζώα, κυρίως τα βόδια. Πρόκειται για μία εποχή προ της εφεύρεσης του νομίσματος, έχουμε να κάνουμε με έναν τύπο φυσικής, κτηματικής οικονομίας.

Τα όπλα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ίδια με την προηγούμενη εποχή. Επιθετικά όπλα είναι το ξίφος, το δόρυ, το τόξο και αμυντικά η περικεφαλαία, ο θώρακας και η ασπίδα.