ILMIK (η Θηλιά): Ένα ντοκουμέντο για την ελευθερία της έκφρασης

26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2016

Μια αποκαλυπτική ταινία-ντοκουμέντο του για την ελευθερία του τύπου και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία, με την υπογραφή του Θωμά Σίδερη.

Το ντοκιμαντέρ «Ιλμίκ» ταξιδεύει στην Ευρώπη και συναντά Τούρκους δημοσιογράφους που κατέφυγαν στο εξωτερικό μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου.

Παράλληλα, η γερμανική εταιρεία κινηματογραφικών και τηλεοπτικών παραγωγών ITEP PICTURES, με έδρα τη Φρανκφούρτη, ανέλαβε την προώθηση του ντοκιμαντέρ στην ευρωπαϊκή αγορά αλλά και σε διεθνή φεστιβάλ, ενώ το τελικό στάδιο επεξεργασίας της ταινίας θα γίνει στη Γερμανία.

Σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό, το ντοκιμαντέρ θα κάνει πρεμιέρα στις Βρυξέλλες το πρώτο εξάμηνο του 2017 σε ειδική προβολή υπό την αιγίδα της Διεθνούς Oμοσπονδίας Δημοσιογράφων. Ο Antony Bellanger, Γενικός Γραμματέας της IFJ (International Federation of Journalists), καταθέτει στο «Ιλμίκ» τη δική του πολύτιμη μαρτυρία.

Επίσης, το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Συντακτών Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου (ΕΣΠΗΤ) έλαβε ομόφωνη απόφαση για τη στήριξη της παραγωγής του ντοκιμαντέρ.

Υπενθυμίζεται ότι ο πρώτος κύκλος γυρισμάτων του «Ιλμίκ» ολοκληρώθηκε 2,5 εβδομάδες πριν το πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου. Δώδεκα από τους δεκαεννέα δημοσιογράφους και φωτορεπόρτερ που μιλούν στο ντοκιμαντέρ βρίσκονται αυτή τη στιγμή στα λευκά κελιά φυλακών υψίστης ασφαλείας στο Σιλίβρι και αλλού.

Γυρίσματα έγιναν επίσης στην Ελλάδα, τη Γερμανία και το Βέλγιο, ενώ στον φακό του «Ιλμίκ» καταθέτουν τη δική τους μαρτυρία και ξεδιπλώνουν την προσωπική τους ιστορία μεταξύ άλλων: η Μερβέ, κόρη ενός καθηγητή πανεπιστημίου που βρίσκεται έγκλειστος σε φυλακή σε προάστιο της Σμύρνης, ο Μουχαρέμ (ψευδώνυμο), ένας πανίσχυρος βιομήχανος της Τουρκίας που διέφυγε στο εξωτερικό για να γλιτώσει τη ζωή του, αφήνοντας όμως πίσω την οικογένειά του, ο Εμράχ, διευθυντικό στέλεχος ανθρωπιστικής οργάνωσης που βρέθηκε στο στόχαστρο του καθεστώτος Ερντογάν, η Νεσιμπέ, γυναίκα του ανθρώπου-κλειδί που αποκάλυψε την υπόθεση «Βαριοπούλα», αλλά και η Μπούσρα που έφερε στο φως άγνωστες λεπτομέρειες της υπόθεσης Εργκένεκον και που σήμερα η τύχη της αγνοείται.

Ο καταξιωμένος διευθυντής φωτογραφίας και βραβευμένος σκηνοθέτης Τάκης Μπαρδάκοςανέλαβε τη διεύθυνση φωτογραφίας για τα γυρίσματα που έγιναν στην Ελλάδα. Την πρωτότυπη μουσική του ντοκιμαντέρ υπογράφει ο πιανίστας και συνθέτης Στάθης Άνινος.

Αφήγηση: Έρση Βατού, Άγης Γυφτόπουλος, Νικόλ Λιακοσταύρου και Θωμάς Σίδερης
Μοντάζ: Δημήτρης Σιδηρόπουλος

Φωτο: Ο Θωμάς Σίδερης με την τελευταία διευθύντρια της Tοday’s Zaman στις Βρυξέλλες.

Σχετική είδηση: ILMIK: Ένα ντοκιμαντέρ για τα ΜΜΕ στην Τουρκία

http://www.ert.gr/eidiseis/562465-2

«Η Θηλιά»: Ένα ντοκιμαντέρ για την ελευθερία του τύπου στην Τουρκία

Πινάρ Τουρέντς,Πρόεδρος Τουρκικού Συμβουλίου Τύπου-Θ. Σίδερης

Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η κατάσταση στο θέμα της ελευθερίας του Τύπου στην Τουρκία, είναι το θέμα που πραγματεύεται το ντοκιμαντέρ «Η Θηλιά» (The Noose) του Θωμά Σίδερη.

Ο δημιουργός του ντοκιμαντέρ επισημαίνει: «Ιλμίκ» στα τουρκικά σημαίνει θηλιά. Είναι η θηλιά που βάζει μία ορατή ή αόρατη εξουσία, ένα βαθύ κράτος, μία κυβέρνηση ή ένας Πρόεδρος στην ελευθερία του τύπου, δηλαδή στην ελευθερία της έκφρασης.
Κεντρικοί «ήρωες» του «Ιλμίκ» είναι ο Αρμένιος δημοσιογράφος Χραντ Ντινκ, που δολοφονήθηκε το 2007 στη συνοικία Σισλί της Κωνσταντινούπολης και η Γκιουλέρ Ζερέ, μέλος ενός ακροαριστερού κόμματος, που η τότε κυβέρνηση Ερντογάν την καταδίκασε σε αργό θάνατο, κλείνοντάς την σε ένα κελί τύπου F και μη παρέχοντας σε αυτήν τη στοιχειώδη ιατρική βοήθεια, ενώ είχε ήδη διαγνωστεί με καρκίνο. Είναι οι δύο όψεις ενός νομίσματος. Η τουρκική «δημοκρατία» δεν μπορεί να ανεχθεί πολίτες με διαφορετική εθνική, πολιτική ή σεξουαλική ταυτότητα.

Τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2016, λίγες ημέρες πριν εκδηλωθεί ένα από τα πιο παράξενα πραξικοπήματα στα παγκόσμια χρονικά, το οποίο μάλιστα μεταδόθηκε ζωντανά από την τηλεόραση. Η ατμόσφαιρα μύριζε μπαρούτι και ήταν φανερό ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν κυνηγούσε με μανία το φάντασμα ενός αυτοεξόριστου ιμάμη, του Φετουλλάχ Γκιουλέν, στα γρανάζια της κρατικής μηχανής.

Σε εκείνη την πρώτη φάση των γυρισμάτων μίλησαν 19 δημοσιογράφοι. Αμέσως μετά το πραξικόπημα, 12 δημοσιογράφοι οδηγήθηκαν στις τουρκικές φυλακές και οι υπόλοιποι κατάφεραν να διαφύγουν στο εξωτερικό όπου ζουν μέχρι σήμερα. Για κάποιους από αυτούς υπάρχουν νέα, είναι τουλάχιστον ζωντανοί, για κάποιους άλλους όμως όχι. Τα ίχνη τους χάθηκαν.

Τα γυρίσματα συνεχίστηκαν και σε άλλες χώρες: τη Σουηδία, το Βέλγιο, τη Γερμανία, την Αγγλία, την Ελλάδα. Ένα κύριο ερώτημα, που είχε τεθεί εξαρχής, συνέχιζε να παραμένει διαρκώς στην επιφάνεια, με διάφορα, φυσικά, υποερωτήματα. Γιατί η Τουρκία παραβιάζει διαχρονικά τα ανθρώπινα δικαιώματα; Γιατί συμβαίνει αυτό; Είναι δομικό χαρακτηριστικό του πολιτικού συστήματος; Είναι ατελής δημοκρατία; Και τι ρόλο παίζει η θρησκεία στη διαμόρφωση της πολιτικής συνείδησης;

Η «Θηλιά» είναι ένα ντοκιμαντέρ για την Τουρκία πριν και μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016, πριν και μετά το σκάνδαλο κυβερνητικής διαφθοράς του 2013, πριν και μετά την υπόθεση «Εργκένεκον». Τα μόνα που έμειναν σταθερά όλα αυτά τα χρόνια είναι τα κολαστήρια τύπου F και η ατιμωρησία των πραγματικών δολοφόνων αθώων πολιτών».

Ο Θωμάς Σίδερης σημειώνει χαρακτηριστικά: «Μπήκα σε γραφεία εφημερίδων και μίλησα με δημοσιογράφους που δούλευαν σε καθεστώς φόβου και περίμεναν από στιγμή σε στιγμή να εισβάλει στο κτίριο η αστυνομία και να τους συλλάβει. Θυμάμαι, σε μία τέτοια εφημερίδα, είχαν βάλει μία ντουλάπα πίσω από την πόρτα εισόδου ώστε να βρουν εμπόδιο οι αστυνομικοί και οι δημοσιογράφοι να προλάβουν να το σκάσουν από την έξοδο κινδύνου. Θυμάμαι τον Ερκάν, τον δημοσιογράφο της τηλεόρασης Μπουγκιούν, να μου λέει με νόημα “εγώ είμαι μάλλον σοσιαλιστής” και να αναπολεί τα υπέροχα ηλιοβασιλέματα από την προβλήτα της Θεσσαλονίκης παρέα με τους Έλληνες φίλους του. “Πόσο μοιάζει η Θεσσαλονίκη με τη Σμύρνη!” έλεγε και ξανάλεγε.

Θυμάμαι την Αρζού από την εφημερίδα Ταράφ που συνάντησα στην Άγκυρα. Όσο κάναμε τη συνέντευξη, μία γειτόνισσα φρόντιζε το -λίγων μηνών- κοριτσάκι της. Θυμάμαι το χαμόγελό της, το τσιγάρο που καπνίσαμε, τον φόβο της για την εξέλιξη της δίκης. Ο Πρόεδρος της χώρας είχε υποβάλει εναντίον της δεκάδες μηνύσεις για τα ρεπορτάζ της. Υποσχέθηκα στην Αρζού να πάω στο δικαστήριο και να την υποστηρίξω. ΔΕΝ ΠΡΟΛΑΒΑ. Η Αρζού συνελλήφθη αμέσως μετά το πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016″.

Το ντοκιμαντέρ έχει υποτιτλιστεί σε τρεις γλώσσες: ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά. Τους επόμενους μήνες θα «ταξιδέψει» σε διεθνή φεστιβάλ σε διάφορες χώρες, μεταξύ των οποίων είναι η Δανία, Ελβετία και Αγγλία.

Σενάριο – Σκηνοθεσία: Θωμάς Σίδερης
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Οσμάν Γενίς
Ήχος: Χακάν Γιλμάζ
Μουσική: Θανάσης Αλατάς
Καλλιτεχνική επιμέλεια: Νικολέτα Σίδερη
Μοντάζ: Βαγγέλης Πυρπύλης
Βοηθός μοντέρ: Αλέξανδρος Σικαλιάς
Οργάνωση παραγωγής: Τάσος Κατσάρης
Γραμματεία: Αντιγόνη Κατσαδήμα
Εκτέλεση παραγωγής: Black Light

Μοιράσου το άρθρο:
http://www.ert.gr/eidiseis/politismos/thilia