Ομιλία της Αντιπροέδρου του Συλλόγου Λευκαδίων Πάτρας Η ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ κ. Περδικάρη Ελένης πτυχιούχου τμήματος Πολιτικών Επιστημών Παντείου Πανεπιστημίου Η πορεία προς την Ενωση των Επτανήσων με τη Μητέρα Ελλάδα





Σας μεταφέρουμε το σύντομο ιστορικό της πορείας προς την Ενωση
 των νησιών μας με τη Μητέρα Ελλάδα
 μέσα από την ομιλία   της   Αντιπροέδρου  του Συλλόγου  Λευκαδίων 
Πάτρας η Φανερωμένη  κ. Περδικάρη Ελένης
πτυχιούχου τμήματος Πολιτικών Επιστημών Παντείου Πανεπιστημίου  

   Οι επτανήσιοι,   μετέφεραν  κουλτούρα
 πολιτισμό και ιδέες ,όπως αυτές είχαν  διαμορφωθεί στη Δύση  προηγούμενα.
Άνθρωποι των γραμμάτων και επιστήμονες  Επτανήσιοι  σπουδασμένοι στην Ευρώπη, 
μετέφεραν στην πνευματική ζωή του   ελληνικού κράτους,  τις ιδέες του διαφωτισμού.

Οι Επτανήσιοι ,  αλλάζουν το κλίμα του συντηρητισμού στην Ελλάδα
Εισάγουν  τις δυτικές επιρροές στην Παιδεία, τις τέχνες  τις  επιστήμες ,
στην πνευματική  ζωή του   Ελλαδικού Χώρου .

----------------------------


 «Σεις αδελφοί Επτανήσιοι [...] διεσώσατε την ζωήν της εθνικότητος,
 την γλώσσαν, την θρησκείαν και τας ιστορικάς παραδόσεις [...]».
       
            βουλευτής Μ. Σχοινάς, 
   

                                                                                          ΝΗΡΙΚΟΣ
Αξιότιμοι Kύριοι εκπρόσωποι της Πολιτείας 
Kύριοι εκπρόσωποι της Εκκλησίας,,  κ Επτανήσιοι
  Κυρίες και Κύριοι ,Αγαπητοί Λευκαδίτες
 Πάτρα 21/5/2013    
Ολοι εμείς  που σας έχουμε καλέσει εδώ , έχουμε την τύχη να καταγόμαστε 
από  το πιο ¨Ομορφο σύμπλεγμα   νησιών  ,τα Επτάνησα 
Για όλους μας  η σημερινή μέρα , εἶναι μια  Ιδιαίτερη  ἡμέρα 
αισιοδοξίας  και  Χαράς .
Τα νησιά του Ιονίου γεμάτα από  Πευκοδάση και ελαιώνες , 
προσδίδουν σε κάθε επισκέπτη τη δύναμη  του  Λιόδεντρου  
και το άρωμα του Πεύκου

νήσος Κέρκυρα !
γοητεία   Ενετών , εμπλουτισμένη με επιρροή   Γαλλων  και Βρετανών.                                                       
Λευκάδα  !  κατά τους Ενετούς  Santa Maura
. Νησί των ποιητών, και του  εθνικού  ποιητή της Ιαπωνίας Λευκάδιος Χερν
(Κοϊζούμι Γιακούμο, 小泉八雲).Τ

η μεγαλύτερη του αρχιπέλαγους  μας  η  Κεφαλονιά  !
η  Προοδευτική .η φιλελεύθερη ,¨¨"" Η ωραία κοιμωμένη"  
 Ξύπνησε διάσημη με το - Το Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι -

Ζάκυνθος,
Το «  Φιόρο του Λεβάντε". Το αγαπημένο  των Ενετών  .
στον βράχο  Του Μπόχαλη, γράφηκε ο Ύμνος στην Ελευθερία,

Ιθάκη  ή Θειάκι  
Ξακουστό  ,απ τον  Οδυσσέα. 
Παγκόσμιο με τον Καβάφη   

Αξιότιμοι Kύριοι και Κυρίες .

Σάν σήμερα πρίν ἀπό 149  χρόνια ἱκανοποιήθηκαν Ὅράματα   πού ὑπήρχανν 
 στήν ἑπτανήσια ψυχή ἀπό την εποχή του Ὀδυσσέα.

Πρωί της 21ης Μαΐου του 1864 . 
 Γιορτή 
Μια γιορτή σαν την δική μας εδώ .
Μια  γιορτή, που. οφειλόταν σε  Λάθος Διπλωματικές Κινήσεις  , των Άγγλων,
« μια   Γκάφα  »κατά πολλούς  ,από τις ευτυχέστερες για την Ελλάδα,
 Ο, Θρασύβουλος Ζαΐμης  39 ετών τότε , παραλάμβανε επίσημα τα Επτάνησα από τον τελευταίο ,Άγγλο αρμοστή Ερρίκο Στορξ. 

 Οι Βρετανοί παραχωρούσαν τα νησιά, προίκα στο νέο βασιλιά της Ελλάδας, Γεώργιο Α’  με ¨Ορους και  ανταπόδοση :   ο νέος μονάρχης  ,δεν  θα επιβουλευόταν τα εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Ἡ κατοχή τῶν Ἑπτανήσων ξεκινᾶ μέ τήν Ἐνετοκρατία ή Βενετοκρατία πού κράτησε περίπου 4 αἰῶνες  Η κατάκτηση των νησιών ήταν σταδιακή.  
Κύθηρα και  Αντικύθηρα αρχικά,  τελευταία   Λευκάδα
Κατά την διάρκεια την Ενετοκρατίας  Η «Χρυσή Βίβλος» («Libro d’ oro»)
βιβλίο-κατάλογος στο οποίο καταγράφονταν τα ονόματα των Ενετών
 ευγενών-μελών του Μεγάλου Συμβουλίου, από το οποίο εκλέγονταν
 εκείνοι οι οποίοι θα καταλάμβαναν τις διοικητικές θέσεις  της Γαληνότατης Δημοκρατίας.
 δημιουργήθηκε και στα Ιόνια νησιά.με ονόματα  μελών του Συμβουλίων της Κοινότητας 
κάθε νησιού. Αυτών που είχαν πολιτικά δικαιώματα και επομένως των εκλεκτών, 
της διοίκησης, και της Πολιτείας
Με εξαίρεση την Κεφαλονιά, όπου ποτέ δεν μπόρεσε να επιβληθεί ολοκληρωτικά,  
--- η Φεουδαρχία θριάμβευε σ’ όλη τη διάρκεια της Βενετσιάνικης κατάκτησης, 
λόγος και για τον οποίο Οι εξεγέρσεις του λαού και των αγροτών ήταν
 φαινόμενο περισσότερο από συνηθισμένο.
 Από τη βαριά φορολογία
 που είχε επιβληθεί, , η δυσφορία του λαού  ,κατά των Ενετών  μεγάλωνε
Στο μεταξύ όμως ,οι κτήσεις , ανατολικής  Μεσογείου πέρναγαν η μία μετά την άλλη στη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
 Στους Ενετούς στα Βαλκάνια είχαν  απομείνει  μόνο  τα Επτάνησα
 Με Το ξέσπασμα του Γαλλο-αυστριακου πόλεμου, , άρχισε ο κλονισμός
Το "Μέγα Συμβούλιο", του 1797 αποφάσισε την αυτο-κατάργηση της "Γαληνοτάτης Δημοκρατίας
της Βενετίας >>    έμμεσης μορφής - υποταγή, και τη δημιουργία Δημαρχείου"
 υπό την προστασία των Γάλλων  
Οι Γάλλοι ,τότε , βρήκαν την  ευκαιρία να καταλάβουν   τα Επτάνησα.
Οι Επτανησιοι άρχισαν να μιμούνται τους Γάλλους και όσα  είχαν σημειωθεί στο Παρίσι, κατά τη Γαλλική Επανάσταση.
περούκες, στολές, οικόσημα, περγαμηνές με τίτλους ευγενείας κ.λπ. της ενετοκρατίας μαζί με το λεγόμενο "Λίμπρο ντ΄ Όρο" που περιείχε τα γενεαλογικά δένδρα των εντοπίων ευγενών οικογενειών  στέλνονταν στην πυρά 
.υιοθετήθηκε το Γαλλικό "Επαναστατικό Ημερολόγιο" καθιερώθηκε η  Εθνική εορτή  την "4η Αυγούστου".  

Μεγάλη η χαρά  των Επτανησίων για την  προσάρτησή τους  στη Γαλλία .
 ¨Όμως αυτή  δεν προέρχοταν από θαυμασμό  αλλά  από  φόβο 
.Φόβο ,  τυχόν  επικείμενης   επέμβασης των Οθωμανών , αφού μετά την κατάλυση της , "Γαληνοτάτης Δημοκρατίας"  τα Επτάνησα θα παρέμεναν χωρίς προστασία.  

Παρ όλα αυτά ,Όμως  , αν και με τη τη  δίωξη  της  άρχουσας  τάξης
  σημειώθηκε διάλυση του τοπικού εμπορίου, η   οργάνωση  διοίκησης,επί Γάλλων 
 , απετέλεσε το πρώτο ουσιαστικό Βήμα αποκέντρωσης σε ένα νέο σύστημα
 κοινοτικής αυτοδιοίκησης         
  Οι Γάλλοι θέλησαν  τη βελτίωση της Δικαιοσύνης της εκπαίδευσης .
 Δημιούργησαν βιβλιοθήκη με συγγράμματα και συλλογές από μοναστήρια
 της Καθολικής Εκκλησίας  ιδρυσαν  το πρώτο "Προκαταρκτικό Σχολείο"
 που διδάσκονταν αριθμητική, γλώσσα (ελληνική και γαλλική) γραφή,
 στρατιωτικές γνώσεις
        Την ίδια αυτή εποχή στήθηκε στην Κέρκυρα
 και το πρώτο τυπογραφείο στον ελλαδικό χώρο!
Παρά τις  προσπάθειες των Γάλλων για τον δημόσιο εκσυγχρονισμό και την
 διοικητική οργάνωση των Επτανήσων δεν άργησε ο αρχικός ενθουσιασμός της
 Επτανήσου να γίνει δυσφορία όταν Ξεκίνησε  νέα οικονομική αφαίμαξη,
μεγαλύτερη από εκείνη των Ενετών. 
Οι Γάλλοι ,αποφάσισαν να στηριχθούν οικονομικά από τους εγχώριους
 οικονομικούς πόρους.
 Φόροι στο σιτάρι ,στα εξαγώγιμα προϊόντα. Πολλάκις και με αντιλαϊκά μέτρα.
Σύναπταν  δάνεια με τους τοπικούς εμπόρους τα οποία και δεν επέστρεφαν ποτέ 

 Το κυριότερο Περιφρόνησαν   τους θεσμούς, τη θρησκεία ,τις παραδόσεις  

Οι Επτανήσιοι, αντέδρασαν  .Αρχισαν να συγκροτούν πολιτικούς συλλόγους    
 για τη διάδοση νέων ιδεών ενάντια στην προοπτική παραμονής των Γάλλων
 στα Επτάνησα.
Οι διαμαρτυρίες όμως αυτών των Συλλόγων δεν εισακούσθηκαν από τους Γάλλους.
Άρχισαν όμως να γίνονται αντιληπτές από τους Ρώσους και τους Άγγλους.
Οι Γάλλοι αποχώρησαν παραιτούμενοι της προσπάθειας να αλλάξουν
 τη νοοτροπία των Επτανησίων . Παρά τις προσπάθειες των ,παρά 
τον εκσυγχρονισμό των δομών της δημόσιας διοίκησης,
 οι Επτανήσιοι αρνήθηκαν τη συνεργασία .
 Στον  χώρο της Ελλάδας  τότε κυριαρχούσε η  μορφή του  Αλή Πασά  
Η Ρωσία και η Τουρκία με την συγκατάθεση της Αγγλίας 
Μετά την την ήττα των  Γαλλων  στην Αιγύπτο, αποφάσισαν να δράσουν 
Σύστησαν  Ρωσοτουρκική συμμαχία εναντίον των βλέψεων του Ναπολέοντα στην Ανατολή. 
Εκμεταλλευόμενες την δυσαρέσκεια των κατοίκων των Ιονίων
 Νήσων για τους Γάλλους, ο Ρωσοτουρκικός στόλος ξεκίνησε την κατάληψη 
από τα Κύθηρα, το 1798, ,  αφαιρώντας  από την Γαλλία μια σημαντική 
ναυτική βάση στην ανατολική Μεσόγειο. 
Η προσωρινή ρωσοτουρκική κατάκτηση (1799 - 1800) επανέφερε την αριστοκρατία
Τα Ιόνια νησιά απέκτησαν για λίγο τον τίτλο της δημοκρατίας
 κάτω από την επικυριαρχία του Σουλτάνου. 
Οι εξεγέρσεις απέδωσαν ένα «βυζαντινό σύνταγμα» 
-συντάχθηκε στην Κωνσταντινούπολη- που παραχωρούσε 
κάποιες ανεπαίσθητες ελευθερίες, ενώ δημιουργήθηκε η «έντιμη αντιπροσωπεία»,
 ένα είδος συμβιβασμού ανάμεσα στους ευγενείς και στους πλούσιους των νησιών.
 Μετά από μακρόχρονες προτάσεις, συζητήσεις και αντιρρήσεις 
των Αυλών Ρωσίας και Τουρκίας υπογράφτηκε στην Κωνσταντινούπολη 
Συνθήκη στις 21 Μαρτίου 1800, στην οποία αποφασίστηκε η αυτονόμηση της
Επτανήσου Πολιτείας, υπό την επικυριαρχία της Υψηλής Πύλης και η ανάθεση 
της προστασίας των Θρησκευτικών δικαιωμάτων των κατοίκων της, στον
 Αυτοκράτορα της Ρωσίας. Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκε
 το πρώτο ημιαυτόνομο Ελληνικό κρατίδιο η Επτάνησος Πολιτεία.
Την     αποτελούσαν τα νησιά του Ιονίου Πελάγους :
Κέρκυρα    Παξοί     Λευκάδα  Ιθάκη   Κεφαλονιά   Ζάκυνθος   Κύθηρα  
 και τα μικρότερα νησιά γύρω τους και τα προσαρτήματά τους.
Το Σύνταγμα που καταρτίστηκε στην Κωνσταντινούπολη
 και έγινε αποδεκτό από τον Σουλτάνο ονομάστηκε Βυζαντινό
 και ήταν ολιγαρχικό, παραχωρώντας όλη την εξουσία στις κληρονομικές
 αρχοντικές οικογένειες των νησιών, αυτές που ήταν καταχωρημένες
 στην Χρυσόβιβλο (Libro d’oro) τα τελευταία χρόνια της Βενετοκρατίας, 
αλλά και σε όσους από τους αστούς ήθελαν και μπορούσαν να γραφτούν.
Το νέο Σύνταγμα που αυθαίρετα συντάχτηκε στην Κωνσταντινούπολη
 Από τους εκεί πρεσβευτές της Επτανήσου Πολιτείας, 
προκάλεσε την γενική δυσαρέσκεια.
ο λαός οργίστηκε με την αφαίρεση των πολιτικών του δικαιωμάτων
 που του είχαν παραχωρηθεί από τους Γάλλους δημοκρατικούς.
 Ταραχές και στάσεις ξέσπασαν στα νησιά.
Εκδικήσεις και υποκινούμενοι φόνοι διατάρασσαν την ασφάλεια και την τάξη.
 Στην Ζάκυνθο ο Μαρτινέγκος αφαίρεσε την εξουσία από τους ευγενείς 
κα διοικούσε το νησί κατά βούληση κηρύσσοντας το ανεξάρτητο.
Όταν η Γερουσία έστειλε Τούρκικα πλοία για να επιβάλουν την
 τάξη ο Μαρτινέγκος ανάθεσε την στρατιωτική διοίκηση στον
 αξιωματικό του Βρετανικού στρατού   ύψωσe στο κάστρο την Βρετανική Σημαία
 στις 24 Φεβρουαρίου 1801.
Στην Κεφαλονιά ξέσπασε εμφύλιος ενώ στις 27 Μαίου 1801 ολέθρια
 στάση  στην Κέρκυρα ανάμεσα στους κατοίκους και στρατιώτες της
 Τούρκικης φρουράς, εξαναγκάζοντας τον Πρίγκιπα Θεοτόκη 
να αναθέσει προσωρινά την στρατιωτική διοίκηση του νησιού
 στον Ρώσο συνταγματάρχη Αστφέρ.
Στις 10 Οκτωβρίου 1801 με μυστική συμφωνία στο Παρίσι 
μεταξύ Γαλλίας και Ρωσίας, αποφασίστηκε η αποστρατικοποίηση της Επτανήσου.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να χειροτερέψει η εσωτερική κατάσταση
 και να κινδυνεύσει η Επτάνησος να περιέλθει στην κατοχή της Τουρκίας.
Για να σώσει την Πολιτεία, ο Πρίγκιπας Θεοτόκης αναγκάστηκε να
 φέρει σε συνεννόηση τους ευγενείς με τους δημοκρατικούς και τους
αστούς και να ζητήσει εκ νέου τη μεσολάβηση της Ρωσίας. 
Ο Τσάρος τότε έστειλε στην Κέρκυρα πληρεξούσιο, τον
 Ζακυνθινής καταγωγής κόμη Γεώργιο Μοτσενίγο, ο οποίος 
όταν έφτασε στην Κέρκυρα τον Αύγουστο του 1802 και 
συγκάλεσε συντακτική συνέλευση με νέους Γερουσιαστές
 για την κατάρτιση νέου συντάγματος, 
το οποίο ψηφίστηκε στις 16 Οκτωβρίου 1803.
Το νέο σύνταγμα καταργούσε το διαδοχικό δικαίωμα ευγενείας
   θεμελίωνε τις τρεις μεγάλες εξουσίες του κράτους νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική.
Ήταν το πρώτο Νεοελληνικό Σύνταγμα, με εξαιρετικά φιλελεύθερες, 
για την εποχή του, διατάξεις  
Δυστυχώς η ισχύς του δεν έμελλε να διαρκέσει για πολύ.
Αν και το μικρό Ελληνικό κρατίδιο κατόρθωσε να ορθοποδήσει
 και να εξασφαλίσει μια ομαλή σχετικά πορεία προς το μέλλον έπεσε 
τελικά θύμα των διενέξεων των Μεγάλων δυνάμεων 

 H Επτάνησος Πολιτεία έπαψε να υφίσταται Μετά τηνσύναψη της συνθήκης 
του Τιλσίτ ( 1807) τα Επτάνησα παραχωρήθηκαν και πάλι στην Γαλλία 
Όμως το 1809 με την κατάληψη της Ζακύνθου από τον Αγγλικό στόλο 
νέοι κατακτητές πλέον έγιναν οι Άγγλοι οι οποίοι κατέκτησαν την
 Κεφαλονιά Ιθάκη Λευκάδα και Κύθηρα το 1810 και τέλος την Κέρκυρα το 1814.
Με την συνθήκη των Παρισίων 5 Νοεμβρίου 1815 και την 
αποκατάσταση της ειρήνης στην Ευρώπη, τα Επτάνησα 
αποτέλεσαν το αυτόνομο Ιονικό κράτος κάτω από την 
αποκλειστική προστασία της Μεγάλης Βρετανίας 
και μετονομάστηκαν σε Ηνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων.
Stati Uniti Isole Ionie
Οἱ Ἄγγλοι ἤθελαν νά ἐπιβάλλουν πλήρη κυριαρχία στά Ἑπτάνησα.
Οἱ Ἑπτανήσιοι ὅμως ἀπό τή στιγμή πού δημιουργήθηκε ἔστω 
καί μιά μικρή ἐλεύθερη Ἑλλάδα δέν μποροῦσαν νά συμβιβαστοῦν 
μέ καμμιά λύση ἐκτός ἀπό τό νά ἑνωθοῦν μέ τήν Ἑλλάδα. 
Στα χρόνια της αγγλικής κατοχής (της «Προστασίας» όπως ονομάστηκε), 
την περίοδο 1815-1864, εμφανίστηκε και αναπτύχθηκε στα
 Επτάνησα το κίνημα του ριζοσπαστισμού, ένα κίνημα το οποίο είχε 
αρκετά εθνικά χαρακτηριστικά, επιζητώντας την ένωση των Επτανήσων 
με το «ελλαδικό» κράτος, αλλά και έντονο κοινωνικό και επαναστατικό
 προσανατολισμό, διεκδικώντας τα δικαιώματα των λαϊκών στρωμάτων
 με στόχο την οικοδόμηση μιας δίκαιης και ελεύθερης κοινωνίας. 
 Η ηγεσία του ριζοσπαστικού κινήματος αποτελείτο από τα προοδευτικά,
 φιλελεύθερα και δημοκρατικά στοιχεία της υπό διαμόρφωση τοπικής 
αστικής τάξης και της διανόησης.
Το βάρος της ανάπτυξης του κινήματος αυτού και της αντίστασης στην 
αγγλική κατοχή και κυριαρχία το 
σήκωσαν    Εμποροι, καραβοκύρηδες διανοούμενοι ,σπουδαγμένοι στην
 Ευρώπη---επιστήμονες, 
Πρωταρχική αρχή του κινήματος ,η πάλη για τα απαράγραπτα ανθρώπινα
 δικαιώματα, της ελευθερίας και της ευημερίας. Οι ριζοσπάστες θεωρούσαν
 τη λαϊκή κυριαρχία τη μόνη πραγματική και δυνατή πηγή πολιτικής εξουσίας
Το κίνημα εμφανίστηκε αρχικά  στην Κεφαλονιά το 1830,  με τον 
 ΓεράσιμοΛιβαδά  ο οποίος θεωρείται ο πρώτος ριζοσπάστης 
και θεμελιωτής του κινήματος, Την εκρηκτική του εμφάνιση ΈΚΑΝΕ
 πάλι στην Κεφαλονιά
 μέσα από τους αγώνες, στάσεις και εξεγέρσεις του 1848-1849,

Η αγγλική Προστασία, προσπάθησε, να καταπνίξει το κίνημα, 
ΜΕ μια σειρά μέτρων, από την απαγόρευση των εφημερίδων μέχρι 
την ανοιχτή τρομοκρατία. Από το 1849  και μετά, οι ριζοσπάστες άρχισαν 
να εκδίδουν Φυλλάδια ,διάφορες εφημερίδες, 
όπως τις «Φιλελεύθερος» του Ζερβού-Ιακωβάτου,
 «Αναγέννησις» του Μομφεράτου, «Χωρικός» του Δαυή στην Κεφαλονιά, 
«Ρήγας» και άλλες στη Ζάκυνθο κ.λπ.
Οι περισσότεροι από τις ηγετικές φυσιογνωμίες του ριζοσπαστικού κινήματος
Ζερβός--Ιακωβάτος-  Μομφερράτος  Φραγκίσκος και Ναθαναήλ Δομενεγίνης 
, ο Παίζης , οΠοφάντης  και άλλοι. συμμετείχαν στην 9η Ιόνια Βουλή,
 μετά τις πρώτες ελεύθερες εκλογές του 1850 που αναγκάστηκαν 
να προκηρύξουν οι Άγγλοι οι οποίοι όταν  κατάλαβαν
 ότι η Βουλή έγινε βήμα εξάπλωσης του ριζοσπαστισμού,
 την έκλεισαν και εγκαινίασαν περίοδο άγριας τρομοκρατίας 
με μαζικές συλλήψεις,και  εξορίζοντας  τους δύο ηγέτες του κινήματος 
Η. Ζερβό-Ιακωβάτο και Ι. Μομφερράτο,
Στις 10 Δεκεμβρίου του 1862, άρχιζε στην Αθήνα η εθνοσυνέλευση
 που θα οδηγούσε στην εκλογή νέου βασιλιά. Την ίδια μέρα, λόρδος Ράσελ, 
 Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, διαμηνούσε στον Χαρίλαο Τρικούπη πως
 «Προκειμένου να στηριχτεί η μοναρχία στην Ελλάδα, η βασίλισσα Βικτωρία
 ήταν πρόθυμη να ανακοινώσει στη βουλή των λόρδων και στο αγγλικό
 κοινοβούλιο την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα.
 Όμως, η προσφορά αυτή δεν ίσχυε, αν οι Έλληνες εξέλεγαν
 βασιλιά που θα δημιουργούσε υποψίες ότι θ’ ακολουθούσε 
επιθετική πολιτική προς την Τουρκία»...
Η εθνοσυνέλευση ψήφισε να δοθεί το στέμμα της Ελλάδας 
στο 18χρονο γιο του βασιλιά της Δανίας Γεώργιο, με το όνομα Γεώργιος ο Α’.
. Στις 13 Ιουλίου του 1863, μια διεθνής συνθήκη έδινε στα 
Επτάνησα το δικαίωμα να ενωθούν με την Ελλάδα,
 «εφόσον αυτό επιθυμούσε ο λαός τους»,
 σαν να μην ήταν αυτό το αίτημα ματωμένων αγώνων μισού αιώνα.

Σε εκτέλεση της συνθήκης, ο αρμοστής Στορξ διέλυσε το κοινοβούλιο
 της Επτανησιακής πολιτείας και προκήρυξε εκλογές για τις 19 Σεπτεμβρίου.

 Παρουσιάστηκε ο ίδιος μπροστά στους νεοεκλεγέντες με το ερώτημα,
 αν ο λαός επιθυμεί την ένωση με την Ελλάδα.
 Πήρε την απάντηση με το ψήφισμα της 23ης Σεπτεμβρίου του 1863:
«Αι νήσοι Κέρκυρα, Κεφαλληνία, Ζάκυνθος, Λευκάς, Ιθάκη, Κύθηρα, Παξοί και τα εξαρτήματα αυτών ενούνται μετά του βασιλείου της Ελλάδος, όπως εσαεί αποτελώσιν αναπόσπαστον αυτού μέρος εν μιά και αδιαιρέτω πολιτεία, υπό το συνταγματικόν σκήπτρον της Αυτού Μεγαλειότητος του βασιλέως των Ελλήνων Γεωργίου του Α’ και των διαδόχων αυτού».
Τα θεμέλια για την τελική ευθεία μπήκαν στις 14 Νοεμβρίου του 1863 με την υπογραφή της συνθήκης του Λονδίνου, που παραχωρούσε τα Επτάνησα στην Ελλάδα.
Δυο μέρες αργότερα, , ο Γεώργιος ορκιζόταν βασιλιάς των Ελλήνων.
 Στις 29 Μαρτίου του 1864, ανακοινώθηκε η τελική συμφωνία: Τα νησιά παραχωρούνταν στην Ελλάδα ως προίκα στον Γεώργιο.
Στις 21 Μαΐου, ο μετέπειτα πρωθυπουργός κι από τους βασικούς συντελεστές της έξωσης του Όθωνα, Θρασύβουλος Ζαΐμης, σε επίσημη τελετή στην Κέρκυρα, παραλάμβανε τα Επτάνησα ως πληρεξούσιος του νέου βασιλιά.
Την ημέρα της ένωσης με την Ελλάδα, ένας ανώνυμος χρονικογράφος έγραψε:
«Οι Άγγλοι εκάθησαν εις την Επτάνησον χρόνους 54, μήνας 8 και ημέραν μίαν».
Μετά την παράδοση στον Ζαΐμη, ο αρμοστής Στορξ πέρασε στο Κατάκωλο και πρόσφερε τη σημαία της Επτανησιακής Πολιτείας στον βασιλιά Γεώργιο.
 Στις 29 Ιουνίου, ο Γεώργιος πατούσε το πόδι του
 στην Κέρκυρα, πρώτο σταθμό της περιοδείας του στο Ιόνιο.
. στα Πρακτικά της Βουλής περιγράφεται Θριαμβευτική η είσοδος στον χώρο του Κοινοβουλίου στις 29 Αυγούστου, 1864. των 84 εκλεγέντων (με βάση το ιστορικό εκείνο κείμενο της ΣΞ΄ συνεδρίασης της Βουλής των Ελλήνων) Επτανησίων πληρεξουσίων, με έντονες τις προσδοκίες για δημοκρατικές ρηξικέλευθες παρεμβάσεις στα επικείμενα, υψηλής σημασίας, πολιτικά ζητήματα της χώρας.
Ο πρόεδρος της Βουλής Επαμεινώνδας Δεληγιώργης, απευθυνόμενος στο Σώμα των αντιπροσώπων του έθνους, εκφράζει την προσδοκώμενη επτανησιακή συμβολή: «[...]
Χρεωστώ κατά καθήκον ηθικόν και μετ” ευχαριστήσεως μεγίστης να αναγγείλω προς υμάς ότι ο 
Ιόνιος λαός προικίζει την Συνέλευσιν με αντιπροσώπους έχοντας εξαίρετον κοινοβουλευτικήν 
συμπεριφοράν, κεκοσμημένους με τας αρετάς της παρρησίας και της τόλμης, οίτινες είναι τόσον 
ακμαίοι και τοσούτον, είμαι βέβαιος, θέλουσιν ωφελήσει την πατρίδα, όταν μετ” ου πολύ αύτη μας 
επιβάλη τα μεγάλα εκείνα ζητήματα, τα οποία τοις πάσιν είναι γνωστά».
Κι ο βουλευτής Μ. Σχοινάς, ανερχόμενος στο βήμα, συμπληρώνει:
 «Σεις αδελφοί Επτανήσιοι [...] διεσώσατε την ζωήν της εθνικότητος,
 την γλώσσαν, την θρησκείαν και τας ιστορικάς παραδόσεις [...]».
                                                                                       
                                                κΠερδικάρη Ελένη     
                                                Αντιπρόεδρος
                                        Συλλόγου Λευκαδίων Πάτρας   
                                          «  Η ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ   »
                                              Πολιτικός Επιστήμων

                             (Έθνος,) 
                Αρχείο Γεώργιου Ν. Μοσχόπουλου 



http://www.greekroyalfamily.gr/timeline/official-union-of-ionian-islands.html

Επίσημη ένωση Επτανήσων
Το πρωτόκολλο του Λονδίνου, μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας και Δανίας, 
με το οποίο επικυρώθηκε η εκλογή του Βασιλέως Γεωργίου Α', με ρητό όρο την
 Έπανένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, υπογράφηκε στις 13 Ιουλίου 1863.
 Στις 1η Αυγούστου υπογράφεται το πρωτόκολλο της παραχώρησης με την
 προϋπόθεση ότι θα συναινέσει η ΙΓ΄ Ιόνια Βουλή, η οποία και εκλέγεται ειδικά για
 το σκοπό αυτό.
Στην πανηγυρική συνεδρίαση της ΙΓ΄ Βουλής (5η Οκτωβρίου 1863) διαβάζεται 
το ψήφισμα για την Ένωση που είχε συντάξει ο βουλευτής Λευκάδας 
Αριστοτέλης Βαλαωρίτης. Με τις συνθήκες της 14/11/1863 και 17/5/1864 
επισημοποιείται η παραχώρηση των Επτανήσων στην Ελλάδα
Στις 21 Μαΐου αναγγέλεται επίσημα από τον Άγγλο Αρμοστή η άρση της 
προστασίας, ο οποίος και παραδίδει στον απεσταλμένο της Ελληνικής κυβέρνησης
 Θρασύβουλο Ζαΐμη τα Ιόνια νησιά. 
Στη συνέχεια φθάνει στά Επτάνησα ο ἑλληνικός στρατός και αργότερα 
ο Βασιλεύς Γεώργιος Α' για επίσημη επίσκεψη.
Στις 19 Ιουλίου 1864 φθάνουν στον Πειραιά οι 84 Επτανήσιοι Βουλευτές
 και ο αθηναϊκός λαός τους υποδέχεται με ενθουσιασμό.




Το ψήφισμα της Ενώσεως της Επτανήσου που εξέδωσε η Ιόνιος Βουλή στις 23 Σεπτεμβρίου 1863.
                            
                                              ΨΗΦΙΣΜΑ          
                                    Η ΒΟΥΛΗ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ

εκλεχθείσα συνεπεία προσκλήσεως τής Προστάτιδος Δυνάμεως
 καί συνελθούσα όπως οριστικώς αποφανθή  περί τής εθνικής αποκαταστάσεως 
τού Ιονίου λαού,
πιστώς δέ εκδηλούσα τόν διάπυρον πόθον
 καί τήν ανέκαθεν  σταθεράν αυτού βούλησιν καί συμφώνως
 πρός τάς προηγηθείσας ευχάς καί διακηρύξεις τών ελευθέρων Ιονίων Βουλών
                                             ΨΗΦΙΖΕΙ
αι νήσοι ΚΕΡΚΥΡΑ, ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ, ΖΑΚΥΝΘΟΣ, ΛΕΥΚΑΣ, ΙΘΑΚΗ, ΚΥΘΗΡΑ, ΠΑΞΟΙ 
καί τά εξαρτήματα αυτών
ενούνται μετά τού ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, όπως εσαεί αποτελώσιν αναπόσπαστον αυτού μέρος εν μιά καί
αδιαιρέτω πολιτεία υπό τό Συνταγματικόν Σκήπτρον τής ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α΄ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΑΔΟΧΩΝ ΑΥΤΟΥ
Εγένετο εν τώ Βουλευτηρίω Κερκύρας τή κγ΄ Σεπτεμβρίου τού Σωτηρίου Έτους αωξγ΄

Το ψήφισμα εκδόθηκε αμέσως μετά τις εκλογές για το ΙΓ΄ Ιόνιο Κοινοβούλιο που έγιναν στις 19 Σεπτεμβρίου 1863, με πρόεδρο το Στέφανο Παδοβά και αφού στον εναρκτήριο λόγο του ο τελευταίος Βρετανός αρμοστής ζήτησε από το σώμα να τον πληροφορήσει αν ο επτανησιακός λαός επιθυμούσε την ένωση με την Ελλάδα.

Βιβλιογραφία:
Ν. Μοσχονάς, «Η ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΓ΄, Αθήνα 1977, 2
32.
Τα μέλη της Ιόνιας Βουλής, που ψήφισαν την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα

4
















Αριστοτέλης ΒαλαωρίτηςΣτέφανος Παδοβάς , 

           Κωνσταντίνος Λομβάρδος


 ΗELLENIC UNION OF EPTANISIANS (IONIANS)
  




Ιόνιος Βουλή

Στο κτίριο της Ιονίου βουλής σφυρηλατήθηκε η σταθερή θέληση των εκπροσώπων του Λαού των Ιονίων Νήσων για την ένωση με την Ελλάδα και επικυρώθηκε τελικά με το ψήφισμα της Ιονίου Βουλής στις 23-9 του 1863.
Το κτίριο κατασκευάστηκε απο τον Ιωάννη Χρόνη το 1855 σε νεοκλασσικό στυλ και χαρακτηριστική είσοδο από Δωρικούς κίονες.
Αναστυλώθηκε το 1978 και από τότε είναι η έδρα Μουσείου αφιερωμένου στους αγώνες για την ελευθερία των Επτανήσων.

Πηγή: wikimapia.org


















Η ΙΟΝΙΟΣ ΒΟΥΛΗ

Η Ιόνιος Βουλή βρίσκεται στην οδό Μουστοξύδη, στο δρόμο που παλιότερα ήταν γνωστός ως Πλατύ Καντούνι. Από την ίδρυσή της το 1817 μέχρι το 1823 τα μέλη της Βουλής της Επτανήσου συνεδρίαζαν στο μέγαρο του Βάιλου, στην πλατεία του Δημαρχείου. Έκτοτε και μέχρι το 1849 η Βουλή συνερχόταν στα ανάκτορα, σε αίθουσα της ανατολικής πτέρυγας όπου σήμερα στεγάζεται η Δημοτική Πινακοθήκη. Το 1849 μεταφέρθηκε σε δημόσιο κτίριο στην ίδια τοποθεσία όπου βρίσκεται και σήμερα. Το 1852, ωστόσο, το κτίριο αυτό κάηκε μετά από πιθανό εμπρησμό. Μετά την πυρκαγιά η 10η Βουλή συγκεντρώθηκε στα δικαστήρια και συμφώνησαν την οικοδόμηση νέου κτιρίου.

Το νέο βουλευτήριο σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Ιωάννης Χρόνης σε νεοκλασικό ρυθμό. Η ανέγερσή του ξεκίνησε το 1854 και ολοκληρώθηκε το 1855. Η 11η, η 12η και η 13η βουλή συνεδρίασαν στο νέο κτίριο, όπου το 1863 αποφασίστηκε η ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα.. Το 1869 το βουλευτήριο εκχωρήθηκε ως δωρεά στην Κερκυραϊκή Κοινότητα του Αγγλικανικού Θρησκεύματος. Το 1943 το κτίριο κάηκε από τους εμπρησμούς των Γερμανών και αναστηλώθηκε λίγα χρόνια αργότερα υπό την εποπτεία του αρχιτέκτονα Ιωάννη Κόλλα. Το 1947 η αγγλική Πρεσβεία παραχώρησε το κτίριο στο ελληνικό δημόσιο κρατώντας όμως το παρακείμενο οικοδόμημα για χρήση από τον σύλλογο των Βρετανών υπηκόων.

Σήμερα στο κτίριο συνέρχονται για συνεδριάσεις τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου. Στο εσωτερικό του κτιρίου της Βουλής υπάρχει εξώστης που στηρίζεται σε ελλειπτικό περιστύλιο και δίνει στους πολίτες τη δυνατότητα της παρακολούθησης των συνεδριάσεων. Στην είσοδο του βουλευτηρίου υπάρχει μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφονται τα εξής:

«ΕΝ ΤΩ ΑΡΧΑΙΩ ΤΟΥΤΟ ΙΩΝΙΩ ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΩ Η ΒΟΥΛΗ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ ΘΕΛΗΣΕΙ ΙΟΝΙΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΝΕΣΕΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΙΔΟΣ ΔΥΝΑΜΕΩΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΕΨΗΦΙΣΕ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΝΗΣΩΝ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΗ 23Η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1863».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η 9η Επτανησιακή Βουλή ήταν αυτή που ψήφισε τον εορτασμό της επετείου της ελληνική επανάστασης στις 25 Μαρτίου.

Πηγή:corfutour.gr
3




















Ένωση των Επτανήσων με τη Ελλάδα

Η πρώτη επέκταση των συνόρων του ελληνικού κράτους ήρθε σε περισσότερα από τριάντα χρόνια μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του. Δεν υπήρξε αποτέλεσμα καμιάς από τις αλυτρωτικές εξεγέρσεις του ελληνικού κράτους ούτε συντελέστηκε σε βάρος του μόνου μέχρι το 1878 εχθρού, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Με τη συνθήκη που υπογράφτηκε στις 17/29 Μαρτίου 1864 ανάμεσα στις τρεις Δυνάμεις, την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Ρωσία, και στο ελληνικό βασίλειο τα Επτάνησα πέρασαν οριστικά στην ελληνική κυριαρχία στις 21 Μαΐου. H εξέλιξη αυτή ήρθε ως επιστέγασμα μιας σειράς διαβουλεύσεων και διπλωματικών διαπραγματεύσεων, οι οποίες καθόρισαν αρκετά βαριούς όρους για την Eλλάδα που ήταν αποκλεισμένη από τις περισσότερες διπλωματικές συναντήσεις.

H συνθήκη θέσπιζε τη διηνεκή ουδετερότητα της Kέρκυρας, γι' αυτό κατεδαφίστηκε μέρος του οχυρού της πόλης και των Παξών. Tο ελληνικό κράτος αποδέχεται όλες τις υποχρεώσεις προς ξένες κυβερνήσεις, εταιρείες και ιδιώτες, οι οποίες απέρρεαν από συμβάσεις που είχαν συναφθεί με την Iόνιο Πολιτεία ή με την Προστάτιδα Δύναμη, τη Μεγάλη Bρετανία. H ρύθμιση αυτή αφορούσε το δημόσιο χρέος των Iονίων, εμπορικά και ναυτιλιακά προνόμια αλλοδαπών και κυρίως το εκδοτικό δικαίωμα της Iονικής Τράπεζας. Tο ελληνικό κράτος αναλάμβανε επίσης να καταβάλει αποζημιώσεις και συντάξεις στους άγγλους υπαλλήλους που θα έχαναν τη θέση τους με την Ένωση. H Oρθόδοξη Εκκλησία αναγνωρίζεται ως επικρατούσα, αλλά κηρύσσεται παράλληλα η θρησκευτική και λατρευτική ελευθερία για όλα τα δόγματα και διατηρούνται τα προνόμια της Καθολικής Eκκλησίας. H Mεγάλη Bρετανία παραιτείται από την προστασία των Iονίων και μαζί με τη Γαλλία και τη Ρωσία επεκτείνουν τις εγγυήσεις που αφορούσαν την Eλλάδα και στα Iόνια νησιά.

Στις 23 Σεπτεμβρίου/5 Oκτωβρίου 1864 το IΓ' Iόνιο Kοινοβούλιο υλοποίησε το σκοπό της σύγκλησής του αποφασίζοντας πανηγυρικά την Ένωση με την Eλλάδα σε "μία και αδιαίρετη πολιτεία υπό το συνταγματικό σκήπτρο του Γεωργίου A' ".

Πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ



Φωτογραφία: Ένωση των Επτανήσων με τη Ελλάδα 

Η πρώτη επέκταση των συνόρων του ελληνικού κράτους ήρθε σε περισσότερα από τριάντα χρόνια μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του. Δεν υπήρξε αποτέλεσμα καμιάς από τις αλυτρωτικές εξεγέρσεις του ελληνικού κράτους ούτε συντελέστηκε σε βάρος του μόνου μέχρι το 1878 εχθρού, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Με τη συνθήκη που υπογράφτηκε στις 17/29 Μαρτίου 1864 ανάμεσα στις τρεις Δυνάμεις, την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Ρωσία, και στο ελληνικό βασίλειο τα Επτάνησα πέρασαν οριστικά στην ελληνική κυριαρχία στις 21 Μαΐου. H εξέλιξη αυτή ήρθε ως επιστέγασμα μιας σειράς διαβουλεύσεων και διπλωματικών διαπραγματεύσεων, οι οποίες καθόρισαν αρκετά βαριούς όρους για την Eλλάδα που ήταν αποκλεισμένη από τις περισσότερες διπλωματικές συναντήσεις.

H συνθήκη θέσπιζε τη διηνεκή ουδετερότητα της Kέρκυρας, γι' αυτό κατεδαφίστηκε μέρος του οχυρού της πόλης και των Παξών. Tο ελληνικό κράτος αποδέχεται όλες τις υποχρεώσεις προς ξένες κυβερνήσεις, εταιρείες και ιδιώτες, οι οποίες απέρρεαν από συμβάσεις που είχαν συναφθεί με την Iόνιο Πολιτεία ή με την Προστάτιδα Δύναμη, τη Μεγάλη Bρετανία. H ρύθμιση αυτή αφορούσε το δημόσιο χρέος των Iονίων, εμπορικά και ναυτιλιακά προνόμια αλλοδαπών και κυρίως το εκδοτικό δικαίωμα της Iονικής Τράπεζας. Tο ελληνικό κράτος αναλάμβανε επίσης να καταβάλει αποζημιώσεις και συντάξεις στους άγγλους υπαλλήλους που θα έχαναν τη θέση τους με την Ένωση. H Oρθόδοξη Εκκλησία αναγνωρίζεται ως επικρατούσα, αλλά κηρύσσεται παράλληλα η θρησκευτική και λατρευτική ελευθερία για όλα τα δόγματα και διατηρούνται τα προνόμια της Καθολικής Eκκλησίας. H Mεγάλη Bρετανία παραιτείται από την προστασία των Iονίων και μαζί με τη Γαλλία και τη Ρωσία επεκτείνουν τις εγγυήσεις που αφορούσαν την Eλλάδα και στα Iόνια νησιά.

Στις 23 Σεπτεμβρίου/5 Oκτωβρίου 1864 το IΓ' Iόνιο Kοινοβούλιο υλοποίησε το σκοπό της σύγκλησής του αποφασίζοντας πανηγυρικά την Ένωση με την Eλλάδα σε "μία και αδιαίρετη πολιτεία υπό το συνταγματικό σκήπτρο του Γεωργίου A' ".

Πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ



























Πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ


 Το Κόμμα των Ριζοσπαστών ήταν Ελληνικό πολιτικό κόμμα στα Επτάνησα και στις Ηνωμένες Πολιτείες των Ιονίων Νήσων και θεωρείται το πρώτο πολιτικό κόμμα που ιδρύθηκε στην Ελλάδα με κομματική δομή.
Το κόμμα των Ριζοσπαστών ιδρύθηκε το 1848 και διαλύθηκε αμ
έσως μετά την ένωση των Ιόνιων νήσων με την Ελλάδα το 1864 , ήταν ενάντια στην Αγγλική κατοχή των Ιόνιων νήσων και υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα . Η Αγγλία είχε αναλάβει την προστασία του νέου κράτους που δημιουργήθηκε με την Συνθήκη των Παρισίων το 1815 η οποία προέβλεπε την την προστασία του ελευθέρου και ανεξαρτήτου κράτους των Ηνωμένων Πολιτειών των Ιονίων Νήσων , αλλά αντί για προστασία είχε επιβάλει καθεστώς αποικίας. Το κόμμα των Ριζοσπαστών εναντιωνόταν στην Αγγλική κατοχή με κύριο αίτημα την ένωση.
Οι Ριζοσπάστες με την πολιτική τους καθοδήγηση ξεσήκωναν τον λαό ενάντια στην Βρετανία και υπέρ της ενώσεως. Στις 26 Νοεμβρίου 1850 ο Ριζοσπάστης βουλευτής Ιωάννης Δετοράτος Τυπάλδος σε μια ενθουσιώδη βουλή προτείνει το ψήφισμα για την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα.

 Το ψήφισμα το υπέγραψαν και οι Γεράσιμος Λιβαδάς, Ναδάλης Δομενεγίνης, Γεώργιος Τυπάλδος, Φραγκίσκος Δομενεγίνης, Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος, Ιωσήφ Μομφεράτος, Τηλέμαχος Παΐζης, Ιωάννης Τυπάλδος, Άγγελος Σιγούρος – Δεσύλλας, Στ. Πυλαρινός, Χριστόδουλος Τοφάνης. 
Η Βρετανία απάντησε με διωγμούς, συλλήψεις, φυλακίσεις, εξορίες και κλείσιμο των εφημερίδων. 
Οι δύο μεγάλοι πρωταγωνιστές εξορίζονται, ο Ηλίας Ζερβός στα Αντικύθηρα και ο Ιωσήφ Μομφεράτος στην Ερικούσα. Η οργάνωση των Ριζοσπαστών ουσιαστικά διαλύεται, Τότε στον χώρο των ριζοσπαστών εμφανίζεται ο Κωνσταντίνος Λομβάρδος επικεφαλής των νέων Ριζοσπαστών.
 Ο Λομβάρδος ακολούθησε διαφορετική πολιτική από τους προκατόχους του και επιζητούσε μόνο την ένωση .

Το 1862 Ηλίας Ζερβός ως Πρόεδρος τότε της Βουλής ανεβαίνει στο βήμα και προτείνει την αναστολή του εθνικού ζητήματος και την ψήφιση διαφόρων βελτιώσεων με τις οποίες θα ανακουφιζόταν ο επτανησιακός λαός , μαζί του τάχτηκε ο Ιωσήφ Μομφεράτος και οι παλιοί ριζοσπάστες ενώ ο Λομβάρδος και νέοι ριζοσπάστες διαφώνησαν με αποτέλεσμα την διάσπαση των ριζοσπαστών σε αληθινούς , ή παλιούς Ριζοσπάστες, (Κόμμα Αληθινών Ριζοσπαστών), που απέβλεπε σε ένωση με την Ελλάδα, ανεξαρτησία και δικαιοσύνη, με αρχηγούς τον Ηλία Ζερβό-Ιακωβάτο και τον Ιωσήφ Μομφεράτο, και σε Κόμμα των Ενωτικών Ριζοσπαστών (Νέοι ριζοσπάστες), ή απλά ενωτικών, που απέβλεπαν μόνο σε ένωση με την Ελλάδα, με αρχηγό  τον Κωσταντίνο Λομβάρδο 




Η Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα 21 Μαΐου

Τα Επτάνησα περιήλθαν υπό Ενετική κυριαρχία τον 13ο αιώνα. Ο στρατός του Ναπολέοντα και η Βρετανική Αυτοκρατορία άφησαν τα σημάδια τους στα νησιά, πριν από την προσάρτηση τους από την Ελλάδα, το 1863, σαν δώρο από την Βασίλισσα Βικτωρία προς το νέο μονάρχη της χώρας, Δανό Πρίγκηπα Γεώργιο Α'.

Οι Άγγλοι ήθελαν να επιβάλλουν πλήρη κυριαρχία στα Επτάνησα. Οι Επτανήσιοι όμως από τη στιγμή που δημιουργήθηκε έστω και μια μικρή ελεύθερη Ελλάδα δεν μπορούσαν να συμβιβαστούν με καμιά λύση εκτός από το να ενωθούν με την Ελλάδα. Η πίεση της κοινής γνώμης στα Ιόνια νησιά υπήρξε αποφασιστική.

Το 1848 εμφανίζεται στην Κεφαλλονιά, και αργότερα και στα άλλα νησιά, ο επτανησιακός ριζοσπαστισμός, ένα εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα που απαιτεί την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα. Ηγέτες του κινήματος ο Ηλίας Ζερβός-Ιακωβάτος με την εφημερίδα του «Ο Φιλελεύθερος» και ο Ιωσήφ Μομφεράτος με την εφημερίδα του «Αναγέννησις». Ο Ιακωβάτος, μάλιστα, για τους αγώνες του ενάντια στην Αγγλοκρατία θα εξοριστεί στα Αντικύθηρα.


Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι ο κορυφαίος αυτός ριζοσπάστης και φανατικός αγωνιστής, συνδέθηκε στενότατα με τον Γεώργιο Μόρμορη στον οποίο ανατέθηκε η οργάνωση ριζοσπαστικού κόμματος στα Κύθηρα. Αυτός πράγματι συνασπίζεται με τον Κοσμά Πανάρετο και τον Γεώργιο Αρώνη-Παναγιωτόπουλο ιδρύουν ριζοσπαστικό κόμμα καί προσφέρουν ανεκτίμητες υπηρεσίες στην υπόθεση της Ένωσης.
Η πολυπόθητη λοιπόν ένωση είχε πια πραγματοποιηθεί . Αυτό βέβαια δεν ήταν απλά αποτέλεσμα των πολιτικών και στρατιωτικών εξελίξεων στο πέρασμα των χρόνων. Ούτε ήταν θέμα τυχαίων και ευνοϊκών συγκυριών, αλλά επιστέγασμα πολύχρονων και πολύμοχθων προσπαθειών των Επτανησίων. Μπορεί τα Επτάνησα να μη γνώρισαν την τουρκική βαρβαρότητα, όπως η υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά υπέφεραν και εκείνα κάτω από το ζυγό του εκάστοτε δυνάστη.
Ωστόσο, το φιλελεύθερο πνεύμα και οι αξίες του επτανησιακού λαού διατηρήθηκαν αλώβητες και γι' αυτό με δύσκολους αγώνες διεκδικούσε πάντα το καλύτερο. Αυτό μαρτυρεί η ίδρυση της Ιονίου Ακαδημίας το 1824, του πρώτου ελληνικού πανεπιστημίου και ευρύτερα η προώθηση της παιδείας και των γραμμάτων. Αυτό φανερώνει η καθιέρωση της ελευθεροτυπίας από την Ιόνιο Βουλή και η κυκλοφορία των πρώτων πολιτικών εφημερίδων.


Φωτογραφία: Η Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα 21 Μαΐου 

Τα Επτάνησα περιήλθαν υπό Ενετική κυριαρχία τον 13ο αιώνα. Ο στρατός του Ναπολέοντα και η Βρετανική Αυτοκρατορία άφησαν τα σημάδια τους στα νησιά, πριν από την προσάρτηση τους από την Ελλάδα, το 1863, σαν δώρο από την Βασίλισσα Βικτωρία προς το νέο μονάρχη της χώρας, Δανό Πρίγκηπα Γεώργιο Α'. 

Οι Άγγλοι ήθελαν να επιβάλλουν πλήρη κυριαρχία στα Επτάνησα. Οι Επτανήσιοι όμως από τη στιγμή που δημιουργήθηκε έστω και μια μικρή ελεύθερη Ελλάδα δεν μπορούσαν να συμβιβαστούν με καμιά λύση εκτός από το να ενωθούν με την Ελλάδα. Η πίεση της κοινής γνώμης στα Ιόνια νησιά υπήρξε αποφασιστική.

Το 1848 εμφανίζεται στην Κεφαλλονιά, και αργότερα και στα άλλα νησιά, ο επτανησιακός ριζοσπαστισμός, ένα εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα που απαιτεί την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα. Ηγέτες του κινήματος ο Ηλίας Ζερβός-Ιακωβάτος με την εφημερίδα του «Ο Φιλελεύθερος» και ο Ιωσήφ Μομφεράτος με την εφημερίδα του «Αναγέννησις». Ο Ιακωβάτος, μάλιστα, για τους αγώνες του ενάντια στην Αγγλοκρατία θα εξοριστεί στα Αντικύθηρα.


Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι ο κορυφαίος αυτός ριζοσπάστης και φανατικός αγωνιστής, συνδέθηκε στενότατα με τον Γεώργιο Μόρμορη στον οποίο ανατέθηκε η οργάνωση ριζοσπαστικού κόμματος στα Κύθηρα. Αυτός πράγματι συνασπίζεται με τον Κοσμά Πανάρετο και τον Γεώργιο Αρώνη-Παναγιωτόπουλο ιδρύουν ριζοσπαστικό κόμμα καί προσφέρουν ανεκτίμητες υπηρεσίες στην υπόθεση της Ένωσης.
Η πολυπόθητη λοιπόν ένωση είχε πια πραγματοποιηθεί . Αυτό βέβαια δεν ήταν απλά αποτέλεσμα των πολιτικών και στρατιωτικών εξελίξεων στο πέρασμα των χρόνων. Ούτε ήταν θέμα τυχαίων και ευνοϊκών συγκυριών, αλλά επιστέγασμα πολύχρονων και πολύμοχθων προσπαθειών των Επτανησίων. Μπορεί τα Επτάνησα να μη γνώρισαν την τουρκική βαρβαρότητα, όπως η υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά υπέφεραν και εκείνα κάτω από το ζυγό του εκάστοτε δυνάστη.
Ωστόσο, το φιλελεύθερο πνεύμα και οι αξίες του επτανησιακού λαού διατηρήθηκαν αλώβητες και γι' αυτό με δύσκολους αγώνες διεκδικούσε πάντα το καλύτερο. Αυτό μαρτυρεί η ίδρυση της Ιονίου Ακαδημίας το 1824, του πρώτου ελληνικού πανεπιστημίου και ευρύτερα η προώθηση της παιδείας και των γραμμάτων. Αυτό φανερώνει η καθιέρωση της ελευθεροτυπίας από την Ιόνιο Βουλή και η κυκλοφορία των πρώτων πολιτικών εφημερίδων.



Πριν από 144 χρόνια, στις 21 Μαΐου του 1864, έγινε μετά από πολλούς αγώνες η επίσημη Ένωση της Επτανήσου με την υπόλοιπη Ελλάδα. Χωρίς να αναφερθούμε στο γνωστό ιστορικό, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η παράθεση ποιημάτων που γράφτηκαν για το σκοπό αυτό και που φανερώνουν τον πόθο των Ριζοσπαστών για την Ένωση με το νεοσύστατο τότε Ελληνικό κρατίδιο.

21 Μαϊου 1865

Ας θυμηθούμε βρε παιδιά τη μέρα τη μεγάλη,
που Μομφεράτοι και Ζερβοί, και τόσοι άνδρες άλλοι,
Κεφαλλονίτες με αίσθημα και θάρρος στην ψυχή τους,
ελάμπρυναν κι εδόξασαν κι’ αυτοί την εποχή τους

Οι νέοι π’ ανασταίνονται, να μην αλησμονάνε
πως αν ελεύτερη ζωή σαν Έλληνες περνάνε,
σ’ εκείνους την οφείλουνε τους γέροντες προμάχους,
που δέσμιοι, σε φυλακές, και εξόριστοι σε βράχους,
ακλόνητοι στο αίσθημα και στην πεποίθησή τους,
επάλαισαν και εδείξανε μεγάλο το νησί τους.

Γιορτή δεν έχει το νησί καμία πιο μεγάλη!
Με του Μαγιού τις εμορφιές, μαζί κι εκείνη θάλλει
η ολοφώτεινη γιορτή, η τιμημένη μέρα,
που ορφανούς μας ένωσε με τη γλυκιά μητέρα.

Να θυμηθούμε βρε παιδιά, της αρετής τους χρόνους,
και δαφνοστεφανώσωμεν ατρόμητους προγόνους,
που δεν εφοβηθήκανε μπροστά στον εθνισμό τους,
τη φούρκα πω’ φοβέριζε να πνίξει το λαιμό τους.

Το μνήμα προσκυνήσετε του κάθε Ριζοσπάστη,
πω’ πάλαισε κι ενίκησε τον ισχυρό δυνάστη,
κι’ εστόλισε δια χρυσής και φωτεινής σελίδος,
την ιστορίαν της σεμνής ευάνδρου μας Πατρίδος.

Να θυμηθούμε βρε παιδιά, τη μέρα την μεγάλη,
που Μομφεράτοι και Ζερβοί και τόσοι άνδρες Άλλοι
επλούτισαν τα ιερά της Νήσου μας εδάφη
μ΄ανδρείας, γενναιότητος και αρετής χρυσάφι.

Γεωργίου Μολφέτα





Η Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα

Η 21η Μαΐου 1864 σηματοδότησε
την πρώτη επέκταση της χώρας μας,
αλλά και μια δημοκρατική τομή
στο Ελληνικό Κοινοβούλιο
149 χρόνια πριν



Είναι γνωστός ο ιδιαίτερος παιδευτικός ρόλος που διαδραμάτισε το νησιωτικό σύμπλεγμα του Ιονίου πριν ακόμη από την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα (Μάιος 1864) και η ιδιαίτερη συμβολή των Επτανησίων στην αναγεννώμενη πατρίδα κατά τα δύσκολα χρόνια του Γένους. Πρόκειται, οπωσδήποτε, για το πολυσυζητημένο «μετακενωτικό» φαινόμενο, που είχαν την ιδιαίτερη τύχη να υπηρετήσουν οι Επτανήσιοι, μεταφέροντας στον ελλαδικό χώρο ό,τι ωραίο και πολιτικά υγιές αναδύθηκε κατά τους προηγούμενους αιώνες στη Δύση, το φαινόμενο δηλαδή του Διαφωτισμού και πρωιμότερα των αναγεννησιακών διαδικασιών του Δυτικού κόσμου.

Διακεκριμένοι λόγιοι της επτανησιακής κοινωνίας, με λαμπρές σπουδές στην Ευρώπη (Διονύσιος Σολωμός, Ανδρέας Λασκαράτος, Γεώργιος Τερτσέτης, Παναγιώτης Πανάς και τόσοι άλλοι) μπολιάζουν την πνευματική ζωή του προεπαναστατικού αρχικά ελλαδικού χώρου και, στη συνέχεια, του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Παιδεία, λογοτεχνία, θέατρο, εικαστικές τέχνες, επιστήμες, δέχονται, μέσω ακριβώς των Ιονίων, τις δυτικές επιρροές και εμβολίζουν την επικρατούσα ακόμη δεσποτεία του Φαναριώτικου συντηρητισμού στην ελεύθερη Ελλάδα.

Σ’ αυτήν ακριβώς τη μεθοδική προεργασία των Επτανησίων λογίων προστίθεται τώρα, με την Ενωση, δυναμική η οργανωμένη επτανησιακή Πολιτεία, με δεσπόζουσα, βέβαια, την παρουσία των εκπροσώπων του Ριζοσπαστικού κόμματος, του πρώτου κόμματος αρχών σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο.
Τύχη αγαθή, ιστορικά τεκμηριωμένη, για τη λειτουργούσα ελληνική Πολιτεία, θεωρείται η σύμπτωση της ένωσης της Επτανήσου με την αναθεώρηση του Συντάγματος του 1844. Θριαμβευτική περιγράφεται στα Πρακτικά της Βουλής η είσοδος στον χώρο του Κοινοβουλίου των 84 εκλεγέντων (με βάση το ιστορικό εκείνο κείμενο της ΣΞ΄ συνεδρίασης της Βουλής των Ελλήνων) Επτανησίων πληρεξουσίων, με έντονες τις προσδοκίες για δημοκρατικές ρηξικέλευθες παρεμβάσεις στα επικείμενα, υψηλής σημασίας, πολιτικά ζητήματα της χώρας. Σαφής μαρτυρία της προσδοκίας η προσφώνηση της επτανησιακής αντιπροσωπείας κατά την είσοδό της στην αίθουσα του Κοινοβουλίου, τον Ιούλιο του 1864.

Ο πρόεδρος της Βουλής Επαμεινώνδας Δεληγεώργης, απευθυνόμενος στο Σώμα των αντιπροσώπων του έθνους, εκφράζει την προσδοκώμενη επτανησιακή συμβολή: «[...] Χρεωστώ κατά καθήκον ηθικόν και μετ’ ευχαριστήσεως μεγίστης να αναγγείλω προς υμάς ότι ο Ιόνιος λαός προικίζει την Συνέλευσιν με αντιπροσώπους έχοντας εξαίρετον κοινοβουλευτικήν συμπεριφοράν, κεκοσμημένους με τας αρετάς της παρρησίας και της τόλμης, οίτινες είναι τόσον ακμαίοι και τοσούτον, είμαι βέβαιος, θέλουσιν ωφελήσει την πατρίδα, όταν μετ’ ου πολύ αύτη μας επιβάλη τα μεγάλα εκείνα ζητήματα, τα οποία τοις πάσιν είναι γνωστά». Κι ο βουλευτής Μ. Σχοινάς, ανερχόμενος στο βήμα, συμπληρώνει: «Σεις αδελφοί Επτανήσιοι [...] διεσώσατε την ζωήν της εθνικότητος, την γλώσσαν, την θρησκείαν και τας ιστορικάς παραδόσεις [...]».
Η μεγαλειώδης υποδοχή κι οπωσδήποτε η εκφραζόμενη προσδοκία στον χώρο του Κοινοβουλίου χρεώνουν τους 84 πληρεξουσίους της Επτανήσου για μια συμβολή ανάλογη με το ιδεολογικό περιεχόμενο του Ιόνιου πολιτικού βίου κι όπως ακριβώς την οριοθέτησε η προπορευθείσα επτανησιακή λογιοσύνη.

H Συνταγματική αναθεώρηση

Πεδίο πρώτο, με έντονους τους πολιτικούς κραδασμούς, η αναθεώρηση του κατά πολλά ανελεύθερου Συντάγματος του 1844. Συχνές και αποτελεσματικές οι παρεμβάσεις δημοκρατικού προσανατολισμού επί του σχεδίου αυτού του Συντάγματος από τους πληρεξουσίους της πρώην Ιονίου Πολιτείας. Οι αδελφοί Ιακωβάτοι, Γεώργιος και Χαράλαμπος, ο κορυφαίος του επτανησιακού Ριζοσπαστισμού Ιωσήφ Μομφερράτος, ο Ζακύνθιος Κωνσταντίνος Λομβάρδος, οι Αννινοι, ο Ε. Δρακούλης, ο Νέστωρ Σολομός, ο Ανδρέας Βλαντής, ο Γεράσιμος Λιβαδάς και αργότερα, στις επόμενες κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις η κατ’ εξοχήν δημοκρατική φωνή του Ιόνιου χώρου, ο βουλευτής Κεφαλληνίας Ρόκκος Χοϊδάς, ανταποκρίνονται στο προσκλητήριο των δημοκρατικών αγώνων για τη νομοθετική οργάνωση της Πολιτείας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

Οι ακριβείς μαρτυρίες προκύπτουν από πρωτογενείς πηγές, από τα κείμενα των Πρακτικών του ελληνικού Κοινοβουλίου. Εκεί, σ’ αυτές τις πολύκροτες συνεδριάσεις, στις οποίες διαπλάθεται ο νεότερος Καταστατικός Χάρτης, που θα κατευθύνει τη ζωή της χώρας για πολλές δεκαετίες, και πραγματοποιείται η αναδιάρθρωση του πολιτεύματος, αναδεικνύονται δεσπόζουσες οι δημοκρατικές -και πάντοτε τεκμηριωμένες και αποτελεσματικές- φωνές των Επτανησίων αντιπροσώπων. Οι παρεμβάσεις εύστοχες επί των θεμελιωδών λειτουργιών του πολιτεύματος, κυρίως κατά την περίοδο της αναθεώρησης του Συντάγματος. Κύριοι θεματικοί στόχοι: η προσωπική ελευθερία του πολίτη, η θρησκεία του έθνους, η ισότητα των πολιτών ενώπιον του νόμου, η κατάργηση των διακρίσεων και των τίτλων ευγενείας, η εκπαίδευση, η διαδοχή της Βασιλείας, η απαγόρευση του θρησκευτικού προσηλυτισμού, η απαγόρευση των βασανιστηρίων και η κατάργηση της θανατικής ποινής, η απαλλαγή από τον φόρο με βάση κοινωνικά κριτήρια, η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, η ανάθεση της νομοθετικής εξουσίας αποκλειστικά και μόνο στα μέλη του Κοινοβουλίου και, βέβαια, η κατάργηση του νομοθετικού (και αυτού) Σώματος της κατ’ ουσίαν διορισμένης από τον Ανακτα Γερουσίας, ως επιβλαβούς θεσμού για τη λειτουργία του πολιτεύματος.
Η συγκριτική διαδικασία ανάμεσα στις προτάσεις των πληρεξουσίων της Επτανήσου και του τελικού κειμένου των δεχομένων τις εν λόγω παρεμβάσεις άρθρων του Συντάγματος πείθει για την αποτελεσματική συμβολή της επτανησιακής παρουσίας κατά την αλλαγή επί το δημοκρατικότερον του πρώτου (μετά, βέβαια, τα επαναστατικά) Συντάγματος της χώρας. Εντελώς δειγματικά ορισμένες επισημάνσεις· Γεώργιος Τυπάλδος- Ιακωβάτος, ο καλούμενος «Γιωργαντάρας» για την ηφαιστειώδη παρουσία του στο Κοινοβούλιο (με δύο ακόμη δημοκρατικούς συναδέλφους του), επί των άρθρων 5 και 6 του σχεδίου του αναθεωρούμενου Συντάγματος, που αφορούσαν την προσωπική ελευθερία και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του πολίτη (Πρακτικά, τόμ. 6, σ. 562): «Προ πάσης άλλης συζητήσεως οφείλει η Συνέλευσις να εξασφαλίση την εγγύησιν της προσωπικής του πολίτη ελευθερίας. Οταν ο πολίτης αφεθή εις την διάθεσιν μιας αυθαιρέτου κυβερνήσεως, οίαι υπήρξαν αι δύο τελευταίαι της δυναστείας του Οθωνος, εις ουδέν ωφελούσιν τάλλα δικαιώματα».
Ο Ιωάννης Αννινος και ο Ιωσήφ Μομφερράτος κατά τη συζήτηση επί του άρθρου 18, που αφορά την ποινή του θανάτου, προβαίνουν σε πρωτοποριακή παρέμβαση. Ο Μομφερράτος διατυπώνει τη σχετική πρόταση: «Η θανατική ποινή επιτρέπεται εντός πενταετίας από το κύρος του Συντάγματος, κατά ληστεύσεων πραττομένων διά φόνου, βασάνων ή τραυμάτων. Παρερχομένης της πενταετίας όλως διόλου καταργείται». Το αρχικό κείμενο του σχεδίου περιείχε την εξαίρεση: «εκτός της κατά του προσώπου του βασιλέως και των μελών της βασιλικής οικογενείας ανθρωποκτονίας», ενώ στο τελικό κείμενο του Συντάγματος του 1864 σημειώνεται: «Η θανατική ποινή επί πολιτικών εγκλημάτων, εκτός των συνθέτων, καταργείται» (Πρακτικά, 31.6.1864). Και επί πλέον μόνος, αργότερα, ο Ιωσήφ Μομφερράτος επί του άρθρου 21 του σχεδίου, που αφορούσε την εθνική κυριαρχία, επεμβαίνει με αποτελεσματικές και εξαιρετικής σημασίας παρατηρήσεις, ο οποίος μάλιστα, τελικά, μόνος από το Σώμα της Βουλής καταψηφίζει το αναθεωρηθέν Σύνταγμα του 1864, μολονότι θεωρείται για τις συνθήκες της εποχής αρκετά φιλελεύθερο.

Ο Κανονισμός της Βουλής

Λίγο αργότερα (Ιούνιος 1865) οι Γεώργιος και Χαράλαμπος Ιακωβάτοι επί του άρθρου 13 του Κανονισμού της Βουλής προτείνουν: «Ο λόγος είναι ελεύθερος· η συζήτησις δεν περατούται πριν ή αγορεύσωσιν πάντες και οι ζητήσαντες τον λόγον [...]. Προ τούτου ουδέποτε θεωρείται η Βουλή φωτισθείσα». Η πρότασις γίνεται σχεδόν παμψηφεί δεκτή. Οι ίδιοι πάλι, τέσσερα χρόνια αργότερα (συνεδριάσεις στις 12, 13, 14 Ιουνίου 1869) καταγγέλλουν περιπτώσεις καλπονόθευσης κατά τις οποίες «η εκλογή μεταβάλλεται εις ταχυδακτυλουργίαν». Μία δεκαετία αργότερα (15.12.1879), κατά τη διεξαγόμενη συζήτηση επί του περιεχομένου του βασιλικού λόγου, δριμύς επεμβαίνει ο Γεώργιος Ιακωβάτος καταγγέλλοντας τη νωθρή στάση της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης: «Οπίσω! Οπίσω η αντιπολίτευσις! Και η κυβέρνησις οπίσω! Αγνοώ αν εντός της Βουλής ταύτης υπάρχει αντιπολίτευσις [...]. Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των». Και σ’ άλλα σημεία της ιδίας συζήτησης δίδαγμα τόλμης και παρρησίας η παρέμβαση· ο οξύνους κι έμπειρος Επτανήσιος πολιτικός ενός ταραχώδους παρελθόντος του Ιόνιου χώρου επισημαίνει τις -διαχρονικές βεβαίως- παρεμβάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης στα πολιτικά και στα στρατιωτικά δρώμενα της χώρας: «[...] Την αιτίαν ευρίσκετε εις εκείνα τα δύο ενάντια ρεύματα της εξωτερικής πολιτικής, τα οποία επενεργούν εντός της Ελλάδος αφανώς, φανερώς και μυστηριωδώς, το πνεύμα δηλαδή του Βορρά και το πνεύμα της Δύσεως· εδώθεν προέρχονται τα δεινά της Ελλάδος [...]. Ολους τους εμφυλίους σπαραγμούς, όλους τους εμφυλίους πολέμους εντός της Ελλάδος, όλας τας εισβολάς εκτός της Ελλάδος αυτό τας επέφερε». Κι αλλού πάλιν, παραπέμποντας σε μηνύματα ελευθερίας του λόγου: «[...] Αλλ’ οι νόμοι του 1833 και 1834 και οι επόμενοι περί τύπου νόμοι, οι επιβάλλοντες ποινάς εις τους λαλούντας ή γράφοντας κατά των ξένων ηγεμόνων, ίσχυον τότε, διότι τότε το Σύνταγμα δεν υπήρχε, διότι υπευθύνους υπουργούς δεν είχομεν και τότε ήτο καθιερωμένον να μην ανοίξη κανείς το στόμα του να ομιλήση εναντίον των τυράννων». Και όταν προκαλείται να κατονομάσει ποια Κοινοβούλια και ποια Συντάγματα εννοεί, η απάντηση παραπέμπει στις επιρροές των φιλελεύθερων ιδεών της Δύσης στον Ιόνιο χώρο: «Οχι βεβαίως εις τας Βουλάς τας οποίας γνωρίζετε, όχι εις τας Βουλάς τας οθωνικάς [...], αλλά ευρίσκεται εις τα συντάγματα ρητώς τοιαύτη διάταξις [...], εις τα φιλελεύθερα συντάγματα της Γαλλικής Δημοκρατίας».

Η συνεισφορά των Επτανήσιων βουλευτών

Το περιεχόμενο αυτών και τόσων άλλων παρεμβάσεων, τόσο κατά τη Β΄ Εθνοσυνέλευση για την αναμόρφωση του Συντάγματος του 1844, όσο και κατά τις τακτικές ή έκτακτες μετέπειτα συνεδριάσεις της Βουλής των Ελλήνων, ο φιλελεύθερος και ριζοσπαστικός χαρακτήρας τους, αλλά και οι ουκ ολίγες παραπομπές των Επτανησίων βουλευτών στα δρώμενα στη Δύση (Ματσίνης, Γαριβάλδης, Γαλλική Επανάσταση κ.λπ.) και οι αναφορές στον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό γενικότερα υπογραμμίζουν το μετακενωτικό έργο των πολιτικών της Επτανήσου στο νέο ελληνικό κράτος μέσα από την αίθουσα του Κοινοβουλίου. Το περιεχόμενο ακριβώς αυτής της ουσιώδους για τη δημοκρατία συμβολής συμπυκνώνει ο ανένδοτος για το ελληνικό πολίτευμα αγώνας του γνωστού πρωτοπόρου γι’ αυτή τη δημοκρατία Ρόκκου Χοϊδά, ο οποίος σε κάποια στιγμή των δηλώσεών του (1877) χαρακτηριστικά υπογράμμιζε: «Εάν με αποκρούσης, νέας εκ της αποκρούσεως ταύτης αντλήσω δυνάμεις, το δε βήμα μου από της Βουλής των αντιπροσώπων του έθνους θα μεταφέρω επί της πλατείας της Ομονοίας και του Συντάγματος των Αθηνών, και ακροατήριόν μου έξω (=θα έχω) τον δήμον των Αθηναίων, κρατήσοντα μετά μικρόν, διά των αρχών της ελευθερίας, της ισότητος και της αδελφότητος, των επιόρκων, των μωρών, των αμαθών αρχόντων». Στάση ρωμαλέα κατά του εμμένοντος κατεστημένου. Ωστόσο κι αυτοί οι ανένδοτοι αγώνες, ενίοτε, πνίγονται μέσα στο χάος της μικροπολιτικής, της συναλλαγής και της φαυλοκρατίας, και ο Ρόκκος Χοϊδάς, το 1877, πιεζόμενος απ’ αυτό το κατεστημένο, υποβάλλει την παραίτησή του και αποσύρεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπως ακριβώς δέκα χρόνια προηγουμένως (1867) είχαν παραιτηθεί οι αδελφοί Ιακωβάτοι εις ένδειξη διαμαρτυρίας για τα πολιτικά «παιχνίδια», που λάβαιναν χώρα κατά τις εργασίες του ελληνικού Κοινοβουλίου.

Του Γεώργιου Ν. Μοσχόπουλου