Η Χαραμόγλειος Βιβλιοθήκη ως κέντρο τεκμηρίωσης των Λευκαδίτικων μελετών : ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Χ. ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ



ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ της Εταιρείας Λευκαδίτικων μελετών ΓΙΑ ΤΗΝ Χαραμόγλειο Ειδική Βιβλιοθήκη του Πνευματικού Κέντρου του Δ. Λευκάδας και του Ιδρυτή της Αριστοτέλη Χαραμόγλη


Η Εκδήλωση έγινε 16 - 2- 1994 στην Αίθουσα της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών Γενναδίου 8

( Πρόεδρος Πάνος Γ. Ροντογιάννης Φιλόλογος -Ιστορικός
Γεν. Γραμματέας Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης Φιλόλογος )

Πρακτικά της εκδήλωσης


Η Χαραμόγλειος Βιβλιοθήκη ως κέντρο τεκμηρίωσης των Λευκαδίτικων μελετών

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Χ. ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ

ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ

«Η δουλειά της ιστορίας είναι η ανασυγκρότηση της μνήμης.
Πολιτισμός χωρίς μνήμη δε γίνεται ».
Σύμφωνα με το λόγο τον Σπύρου Ασδραχά (Ελευθεροτυπία 20-9-93), για τη σημασία
και τη χρησιμότητα της ιστορίας, η βιβλιοθήκη τον Τέλη Χαραμόγλη, που έχε
εγκιβωτισμένη τη μνήμη έξι περίπου αιώνων για τη Λευκάδα, είναι πράγματι
δημιουργός πολιτισμού.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών αποφάσισε
να οργανώσει και να πραγματοποιήσει την εκδήλωση αυτή με σκοπό να δείξει
και να προβάλει τη μεγάλη σημασία της Ειδικής Λευκαδιακής Βιβλιοθήκης
αλλά και να τιμήσει τον ιδρυτή της Αριστοτέλη Χαραμόγλη.

Φίλοι της Λευκάδας, αγαπητοί συμπατρccίrες,

Τιμάμε αυτή την ώρα, με τη σύναξή μας εδώ, την προσπάθεια του Τέλη Χαραμόγλη
για τη δημιουργία της Λευκαδιακής Βιβλιοθήκης.
Τιμάμε με την παρουσία μας , τον πνευματικό θησαυρό που κληροδότησε στην
αγαπημένη του Λευκάδα ο Τέλης Χαραμόγλης.
Για τη σημασία που έχει η βιβλιοθήνη αυτή για την τεκμηρίωση της τοπικής
ιστορίας της Λευκάδας αλλά και για τους πολύτιμους Θησαυρούς που περιέχει
Θα μιλήσουν οι κατεξοχήν ειδικοί για το θέμα αυτό, ερευνητές και ιστορικοί,
κ.κ. Σπύρος Ασδραχάς και Τριαντάφυλλος Σκλαβενέτης.
Εμείς, με κάθε δυνατή συντομία, θα περιγράψουμε, όσο αυτό είναι δυνατό,
τους αγώνες και τις αγωνίες του Τέλη Χαραμόγλη για να στήσει αυτό το
πνευματικό μνημείο.
Η Χαραμόγλειος Ειδική Λευκαδιακή Βιβλιοθήκη, η οποία περιλαμβάνει σήμερα
χιλιάδες βιβλία, έντυπα, εφημερίδες, περιοδικά, πολλές γκραβούρες, χάρτες,
αφίσες και φωτογραφίες, δωρήθηχε από τον ιδρυτή της στο Πνευματικό
Κεντρο τον Δήμου Λευκάδας το 1984 και από το 1990 στεγάζεται σε δικό της
κτίριο, στο Μαρκά.

Η σκέψη του εμπνευστή και δημιουργού της βιβλιοθήκης ήταν να
συγκεντρώσει κάθε βιβλίο, μελέτη, διατριβή, άρθρο και ό,τι άλλο έχει
γραφτεί για τη Λευκάδα με το σκοπό να μη χαθεί τίποτε από την
πνευματική δημιουργία του νησιού.
Η σημασία της συλλογής δεν έγκειται μόνο στο μεγάλο αριθμό των βιβλίων
και λοιπών εντύπων, γεγονός που μας προκαλεί θαυμασμό και απορία
αλλά και στη μοναδικότητα που έχει αυτή η βιβλcοθήχη ως προς το περιεχόμενο
των βιβλίων της, τα οποία αναφέρονται στην ιστορία και σε θέματα που έχουν
άμεση σχέση με τη Λευκάδα.
Αυτοί είναι και οι λόγοι που η συλλογή του Χαραμόγλη βραβεύτηκε από την
Ακαδημία Αθηνών και συμπεριλήφθηκε στο βιβλέο Γκίνες
Η βιβλιοθήκη είναι αποκλειστικά έργο του Τέλη Χαραμόγλη.
Αυτό και μόνο το γεγονός δίνει διαστάσεις στην προσπάθεια του συλλέκτη
και δείχνει την επιμονή, υπομονή και αγάπη του για το έργο αυτό.
Δε γνωρίζούμε πώς ήρθε η ιδέα στον Τέλη να ασχοληθεί με το αντικείμενο αυτό
. Εκείνο που θέλουμε να επισημάνουμε και να εξάρουμε συγχρόνως είναι
ότι ο Τέλης βιώνει αυτή την ιδέα και την πραγματώνει.
Ζει έντονα αυτή την περιπέτεια της συλλογής των βιβλίων, που από ένα σημείο
και πέρα καθορίζει τη ζωή ταυ και προσδιορίζεc τη συμπεριφορά του.
Με αυτό το στόχο κατορθώνει μόνος αυτός εκείνο που πετυχαίνει η συλλογική
προσπάθεια με πολλά οικονομικά και τεχνικά μέσα.
O αγώνας του να πλουτίζει συνέχεια τη βιβλιοθήκη του είναι καθημερινός.
Με καταπληκτική διαίσθηση ανακαλύπτει το βιβλίο που έχει σημασία για τη
συλλογή του.
Γνωρίζει και το τελευταίο υπόγειο που κρατάει στα ράφια του παλιά και σπάνια βιβλία.
Δεν χάνει την ευκαιρία να βρίσκεται σε πλειστηριασμούς και εκθέσεις βιβλίων,
παλαιών κυρίως, για να «χτυπήσει» και να αγοράεε εκείνο που τον ενδιαφέρει.
Τις προάλλες με πήρε τηλέφωνο για να μου ανακοινώσει ότι βρήκε ένα
Πετριτσόπουλο, ένα Dδrpfeld και ένα Παπαδόπουλο Βρετό.
Η φωνή του έκλεινε μέσα της την αγωνία αλλά και το θρίαμβο του νικητή.
"Ενα τόσο δα αντικείμενο, μηδαμινό για τους πολλούς, αποχτά τόση σημασία
για το συλλέκτη μας, όπως για κάθε συλλέκτη.
Αυτά τα κονιορτοβριθή, πολλές φορές, βιβλία είναι οι μικροί θησαυροί
του Τέλη.
Βιβλία παλιά, που σαν ναυαγοί, χαμένοι από καιρό, γυρίζουν στην πατρίδα τους.
Αυτά, σ' όποια κατάσταση και αν βρίσκονται από την παλαιότητα
και την κακή μεταχείρισή τους, ασκούν πάντα μια γοητεία στο συλλέκτη
και τον προκαλούν να τα ανασύρει απο την αχρηστία τους.
Αγώνας και προσπάθεια 20 χρόνων. Και δεν εννοεί να σταματήσει.
Λες και τα βιβλία έχουν τελειωμό.
Και το σπουδαίο είναι ότι δεν είχε και δεν περιμένει καμμιά απολαβή.
Αντιθετα απ' ό,τι ξέρω, ο Τέλης Θα βγει φτωχότερος, αν και δεν ήταν ποτέ πλούσιος,
απ αυτή τον την περιπέτεια.
Δεν είχε λοιπόν ποτέ κανένα οικονομικό κίνητρο για να αναλάβει αυτόν τον αγώνα.
Πιστεύουμε πως το μόνο κίνητρο ήταν το πάθος του να μαζέψει ένα-ένα τα βιβλία
που έχουν γραφτεί για τη Λευκάδα ή και τα βιβλία που έχούν γράψει Λευκαδίτες,
με οποιοδήποτε Θέμα, και να τ' αφήσει χτήμα ες αεί στους επιγιγνόμενους Λευκαδίτες.
Γιατί αν ο Τέλης δεν είχε καταληφθεί από αυτό το πάθος καί απ' αυτή την
«ιερή μεγάλη τρέλα», που λέει και ο ποιητής, δε Θα είχαμε σήμερα αυτή τη
βιβλιοθήκη που ανιστορεί την πνευματική και ιστορική πορεία τον νησιού μας.
0 Τέλης από την αρχή και μέχρι σήμερα είναι σχεδόν μόνος σ' αυτή του
την προσπάθεια.
Λίγα εκείνοι που τον στήριξαν και του παραστάθηκαν στις στιγμές
των δυσκολιών του.
"Ομως κρατήθηκε στα πόδια του, γιατί από νωρίς συνειδητοποίησε και προέβλεψε
ότι η συλλογή του Θα ξεπερνούσε τα όρια μιας μικρής ιδιωτικής συλλογής και Θα
αποχτούσε εθνική σημασία για την ιστορία και τον πολιτισμό της Λευκάδας
αλλά και γενικότερα για τη μελέτη τον νεώτερου Ελληνισμού.
Η Χαραμόγλειος Ειδική Λευκαδιακή Βcβλιοθήκη μαζί με το Ιστορινό Αρχείο
και τα άλλα πνευματικά και ιστορικά μνημεία της Λευκάδας αποτελούν πόλο έλξης
για το σύγχρονο ερευνητή της ιστορίας και βοηθούν στην τεκμηρίωση της τοπικής
ιστορίας της Λευκάδας και όχι μόνο αυτής.
0 Τέλης Χαραμόγλης με την ίδρυση της βιβλιοθήκης αυτής και με τις άοκνες
προσπάθειές του να την πλουτίσει και να τη συντηρήσει, συνεχίζει τη μεγάλη
πολιτιστική παράδοση του νησιού που ιστορήθηκε μέσα στους αιώνες: με τα μεγάλα
πνευματικά έργα, τους αγώνες του λαού του, τους Θρύλους και τα παραμύθια, 
τις μεγάλες  φυσιογνωμίες.
 Η καλύτερη αμοιβή του Τέλη για την ίδρυση της Λευκαδιακης
βιβλιοΘήκης είναι η πίστη τον ότι αυτή είναι πνευματικό μνημείο,
είναι δημιουργός πολιτισμού.












Η Χαραμόγλειος Βιβλιοθήκη ως κέντρο τεκμηρίωσης των Λευκαδίτικων μελετών :ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Α. ΧΑΡΑΜΟΓΛΗΣ


   ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ    της  Εταιρείας  Λευκαδίτικων μελετών  ΓΙΑ ΤΗΝ  Χαραμόγλειο  Ειδική  Βιβλιοθήκη του Πνευματικού Κέντρου του Δ. Λευκάδας και  του  Ιδρυτή της Αριστοτέλη Χαραμόγλη 

Η Εκδήλωση έγινε 16 - 2-  1994 στην Αίθουσα της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών  Γενναδίου 8 
(  Πρόεδρος Πάνος Γ. Ροντογιάννης  Φιλόλογος -Ιστορικός 
  Γεν. Γραμματέας Δημήτριος Χ. Σκλαβενίτης Φιλόλογος  ) 

Πρακτικά της εκδήλωσης 

Η Χαραμόγλειος Βιβλιοθήκη ως κέντρο τεκμηρίωσης των Λευκαδίτικων μελετών  

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Α. ΧΑΡΑΜΟΓΛΗΣ

ΑΝΤΙΦΩΝΗΣΗ

Κύριοι Βουλευτές, Κυρίες και Κύριοι,

Αφού ευχαριστήσω θερμά και με πολλή συγκίνηση το Δ.Σ. της Ε.Λ.Μ. 
που με λευκαδίτικη αγάπη και διάθεση, οργάνωσε την αποψινή εκ-δήλωση
 για να τιμήσει τηΧαραμόγλειο  Ειδική  Λευκαδιακή  Βιβλιοθήκη  και εμένα 
προσωπικά, αλλά και όλους εσάς τους ασφυχτικά σ' αυτή την αίθουσα 
παριστάμενους Λευκαδίτες και φίλους της Λευκάδας, 
επιτρέψτε μου παρακαλώ σ αυτή μου την αντιφώνηση να σας τω τούτα: 
Δεν γνωρίζω αν αυτή η Συλλογή των 29.000 περίπου εντύπων με τα 34.000 
σχεδόν θέματα αποκλειστικά λευκαδίτικού περιεχομένου, που αποτελεί τη 
Χαραμόγλειο Ειδική Λευκαδια  , Βιβλιοθήκη, ιδιοκτησία του Δήμου Λευκάδας
κατόπιν δωρεάς μου προς αυτόν και επ' ονόματι του Λευκαδίτικου Λαού, 
προϊόν μιας 21χρονης παθιασμένης και εξαντλητικής προσπάθειάς μου και 
οικονομικής αιμορραγίας μου, είναι μικρή ή μεγάλη, ασήμαντη ή σημαντική·
 αυτό Θα σας το πουν οι μετά από μένα ομιλητές συμπατριώτες μου 
κ.κ. Σπύρος Ασδραχάς  και Τριαντάφυλλος Σνλαβενίτης.
 Γνωρίζω όμως πολύ καλά το ότι η πολύχρονη προσπάθειά μου συγκρότησης 
της βιβλιοθήκης συγκίνησε και συνεπήρε πολλούς ανθρώπους και φορείς που με 
αγάπη και συγκίνηση μου παραστάθηκαν ο καθένας φυσικά με τον τρόπο του:
 ηθικά, οικονομικά, με έντυπα. 
Γι' αυτό τόσο ο Λευκαδίτικος Λαός όσο και εγώ προσωπικά απόψε από τη θέση 
τούτη και ενώπιόν σας τους ευχαριστούμε και τους ευγνωμονούμε και τούς 
απονέμουμε τον τίτλο του Ευεργέτη της Λευκάδας. 
Απ' αυτούς όμως τρέτει ν' αναφερθούν ξεχωριστά ορισμένοι γιατί χωρίς την ηθική 
και υλική συμπαράστασή τούς θα ήταν τροβληματιχή η συγκρότηση της βιβλιοθήκης:
 ΠΡΩΤΟ. Δύο πνευματικοί Ανθρωποι που με τις ενθαρρυντικές υποδείξεις τους 
κόλλησαν στους ώμους μου φτερά ελπίδας, Θάρρους και αποφασιστικότητας 
να τραβήξω το δρόμο της δημιουργίας και να προσφέρω στην αγαπημένη πατρίδα 
Λευκάδα αυτό που της ανήκε:
 Τον καθηγητή της Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Αθήνας Γεώργιο 
Ζώρα (1908-1982), ο οποίος αφού ως πρόεδρος του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός» 
μου επέτρεψε την ελεύθερη στο μέλλον προσπέλαση για έρευνες στις πλουσιότατες 
βιβλιοθήκες ταν Συλλόγού αυτού, .
μου είπε επί λέξει «Αγαπητέ μου Κύριε, σας συγχαίρω γι' αυτό που κάνετε και που 
για μένα προσωπικά αποβλέπει στην επιστροφή εις την Λευκάδα των ιερών και 
οσίων του Λευκαδίτινου λαού  , των ,  εις τα τέσσαρα σημεία του ορέζοντος , 
 διασκορπισμένων ».

 Τον συντοπίτη μας λογοτέχνη και καλλιτέχνη Γεράσιμο Γρηγόρη (1907-1985)
 που όταν πληροφορήθηκε νωρίς-νωρίς τα σχετικά με την προσπάθειά μου, 
ήρθε στο σπίτι μου στις αρχές του '74 για να μου φέρει μερικά ,  σαν αρχή από 
τα βιβλία τον και να μου ειπεί
 «Τέλη συνέχισε• είμαι κοντά σου• σκαριάζεις την Πνευματική Κιβωτό της Λευκάδας»

. Ας είναι αυτά που είπα γι αυτούς τους δυο πνευματικούς ανθρώπους ένα μικρό πνευματικό μνημόσυνο και μια από μέρους μου θερμή ευγνωμοσύνη. 

ΔΕΥΤΕΡΟ. Τις κυρίες και κυρίούς:

 Φρόσω Δραχονταειδή — Αργυρού

 Αδελφές Κούλα και Ντίνα θυγατέρες Σωτηρίου Φίλιππα 

Σοφία Φι'λιττπα

 Ξενοφώντα Σάντα 

Σμύρνη Μαραγκού και

 Αείμνηστο καθηγητή πολλών από μας Ευστάθιο Σάντα (1908-1990),
 που κυριολεχτικά διέλυσαν τα οικογενειακά τους αρχεία και τα 
πρόσφεραν στη βιβλιοθήκη.

 ΤΡΙΤΟ . Για τις μεγάλες προς το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκάδας
 και για τον εμπλουτισμό αποκλειστικά της βιβλιοθήκης  , οικονομικές χορηγίες: 

Τον  αγαπημένο φίλο συμπατριώτη Γεώργιο Σπύρου Φίλιππα  Πανάγο
 με το ποσόν των δραχμών 1.000.000.

 τον αγαπημένο συγχωριανό φίλο Τάκη - Επαμεινώνδα Βασιλείού Σταματέλο
 με το ποσόν των δρχ. 300.000.

 την Μπάγκειο επιτροπή, με πρόεδρό της τον Μάρκο Δραγούμη, μισολευκαδέτη 
από μάνα (Ελένη Ιωάννη Βαλαωρίτη), με το ποσό (σε τρεις ετήσιες δόσεις) 
των δρχ. 800.000.

 ΤΕΤΑΡΤΟ. Τον Δήμαρχο Λευκάδας και φίλο κύριο Σπύρο Μαργιέλη,
 που η σημαντικότατη συμβολή του στην υπόθεση της βιβλιοθήκης υπήρξε καθοριστική
 ηθικά , πρακτικά  και χρονικά με την εκ μέρους του Δήμου ανέγερση της στέγης της ,την 
επίπλωση και την κατα.σκειή των ραφών  συνολοκής αξίας 12.5ΟΟΟΟΟ  δραχμών 

ΠΕΜΙΤΤΟ. Την από τον Αγιο Ηλία Λευrκάδας  Μαρία Θωμά Σολδάτου
πτυχιούχο ΤΕΙ θεσσαλονίκr,ς, βιβλιοθηκονόμο, για την ανυπολόγιστης αξίας 
συμπαράσταση της  , στην επί πεντάμηνο ταξινόμηση και τοποθέτηση 
των εντύπων  στα ράφια.

 Βεβαίως υπήρξαν και περιπτώσεις (ευτυχώς ελάχιστες), από δυσάρεστες  μέχρι 
 θλιβερές, μικροψυχίας, ασυνέπειας, συκοφάντησης και βαρβαρότητας ακόμη, 
από επώνυμους Λευκαδίτες, κυρίως Λευκαδίτισσες διακεκριμένων οικογενειών, 
από τις οποίες δύο μάλιστα αρνήθηκαν να ικανοποιήσουν τις ιερές και από
 βαρβάρους ακόμη σεβόμενες, τελευταίες επιθυμίες των ετοιμοθανάτων 
σύζύγων τους, να παραδοθούν στον υποφαινόμενο τα αρχεία τούς,
τα οποία πρέπει εδώ να τονισθεί ήσαν πλουσιότατα. 

Κυρίες και Κύριοι
,
 τελειώνοντας επιτρέψατέ μου ν' απευθύνω σε σας όλες και όλους προσωπικά 

και έμμεσα στους συγγενείς, τούς φίλους, τους γνωστούς σας,  δυο θερμές και

 εγκάρδιες παρακλήσεις: 

Διαφυλάξτε και προστατέψτε αυτό το μοναδικό στον κόσμο λευκαδίτικο 

πνευματικό Θησαυρό, αυτή την αληθινή πνευματική διαθήκη του Λευχαδίτικου

Λαού που κάνει όλους τους Λευκαδίτες όπου γης να αισθάνονται υπερήφανοι 

και που τιμήθηκε για την μοναδική της αξία και σπουδαιότητα:

 με βραβεlο Ακαδημίας Αθηνών το 1987, με μετάλλιο Δήμου Δελφών το 1981, 

με χρυσό μετάλλιο Δήμου Λευκάδας το 1991 

και με την ένδεεξη «Βιβλιοθήκη αποκλειστικού Θέματος λειτουργεί στη Λευκάδα-Ελλάδα» 

αναφέρεται στην σελ. 222 εις «Το βιβλίο ρεκόρ Guinness 1994» που εκδίδεται στο Λονδίνο και 

κυκλοφορεί μεταφρασμένο σε 32 γλώσσες και σε 65.000.000 α-ντίτυπα. 

Δώστε στη βιβλιοθήκη για τον εμπλουτισμό της κάθε έντυπο λευχαδίτικου 

περιεχομένου που έχετε στη διάθεσή σας από καρτ-ποστάλ και εφημερίδες

 μέχρι χειρόγραφο συμβόλαιο ναι βιβλίο•

 εκεί Θα υπάρχει για πάντα με την αντίστοιχη σπουδαιότητά του 

και πάντα Θα αναφέρεσθε δωρητές, για να καταστήσουμε μέσω αυτής της συλλογής

 τη μικρή μας πατρίδα Λευκάδα, διεθνές πνευματικό κέντρο μάθησης, 

επιστημονικής έρευνας και μελέτης.


Σας ευχαριστώ