Eoρτή της Κυράς Φανερωμένης μας στον ιστορικό Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου- «Παναγίτσα», Παραλίας Πατρών

Σύλλογος Λευκαδίων Πάτρας

 << Η ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ >> 

 Πλατεία Γεωργίου 27 Α

 τηλ.-2610-222066

                                                 

Με κατάνυξη θα εορταστεί για μια ακόμα χρονιά στον ιστορικό Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου- «Παναγίτσα», Παραλίας Πατρών στην περιοχή-«Μουρτά» η Κυρά ΜΑΣ Φανερωμένη

Ο Σύλλογος Λευκαδίων Πάτρας Η ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ

έχει την τιμή να προσκαλέσει τα μέλη της Λευκαδίτικης Κοινότητας Πάτρας και τους φίλους του

Συλλόγου στην Eoρτή της Κυράς Φανερωμένης μας . προστάτιδος του νησιού της Λευκάδας

στις 20 Ιουνίου -2016  ημέρα Δευτέρα ,

στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Παραλίας Πατρών 

Η παρουσία σας τιμή για τον Σύλλογό μας 

 το ΔΣ του Συλλόγου

Πρόγραμμα Εορτής :

 Εορταστική θεία Λειτουργία με αρτοκλασία

μετά το πέρας της θείας Λειτουργίας ,Ομιλία από μέλος του Συλλόγου μας

Τιμητική Διάκριση σε  τ. μέλος  του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου μας

Οι εκδηλώσεις  μας  στο προαύλιο του ιερού Ναού .

παρουσίαση Παροδοσιακών χορών , από το Χορευτικό τμήμα του Συλλόγου Λευκαδίων Πάτρας υπό την καθοδήγηση , του Χοροδιδάσκαλου κ. Μικρώνη Γρηγόρη

προσφορά Παραδοσιακών γλυκισμάτων και Αναψυκτικών


           

Η Παραλία Πατρών είναι ως επί το πλείστων η περιοχή της Λευκαδίτικης κοινότητας Πάτρας .Ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου φιλοξενεί την Ιερά εικόνα της Κυρά- Φανερωμένης , προστάτιδας του νησιού της Λευκάδας

Αγαπητοί Φίλοι μπορείτε να μας παρακολουθείτε ηλεκτρονικά και στο http://enirikos.blogspot.gr                                                                                         

Εικονική περιήγηση στην εγκαταλελειμμένη Οικία Ζαμπελίων στην πόλη της Λευκάδας 10 Απριλίου 2016

Περιηγηθείτε εικονικά στο εσωτερικό του ιστορικού κτηρίου που βρίσκεται στο κέντρο της Λευκάδας και δείτε «με τα μάτια σας» την τραγική -δυστυχώς- κατάσταση στην οποία βρίσκεται.

Στο κέντρο της πόλης της Λευκάδας απέναντι από τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου βρίσκεται ένα από τα ομορφότερα και παλαιότερα κτήρια της Λευκάδας, η Οικία Ζαμπελίων.

Στο κτήριο αυτό (το οποίο έχει κριθεί διατηρητέο) γεννήθηκαν οι Ιωάννης Ζαμπέλιος(1787) και Σπύρος Ζαμπέλιος (1815) ενώ στο πρόσφατο παρελθόν στεγάστηκαν εκεί φορείς και σωματεία της Λευκάδας.

Το ιστορικό οίκημα την δεκαετία του 80′ αγοράστηκε από την Αγροτική Τράπεζα για την στέγαση του καταστήματος της, χωρίς όμως ποτέ να χρησιμοποιηθεί για αυτό τον σκοπό.

Μάλιστα εκείνη την περίοδο το κτήριο είχε παραχωρηθεί για την στέγαση της Φιλαρμονικής Εταιρίας Λευκάδας, που ήταν και ο τελευταίος «ένοικος».

Λίγο μετά το 2000 η Οικία Ζαμπελίων πέρασε στην κυριότητα του Δήμου Λευκάδας και ενώ κατά καιρούς έχουμε λάβει διάφορες ανακοινώσεις για την αναπαλαίωση της μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ και την μετατροπή της σε «Ζαμπέλιο Κέντρο Γραμμάτων και Τεχνών Δήμου Λευκάδας» (με προϋπολογισμό 920.000€), τίποτα απολύτως δεν έχει γίνει.

Μάλιστα το 2014 και λίγες ημέρες πριν αναλάβει η τωρινή δημοτική αρχή, το έργο απεντάχτηκε από το ΕΣΠΑ (γιατί άραγε;).

Η σημερινή του κατάσταση είναι επιεικώς τραγική και κατά συνέπεια ντροπιαστική για όλους μας.

Το κτήριο είναι σχεδόν ετοιμόρροπο, γεμάτο σκουπίδια στο εσωτερικό του και ανθρώπινες ακαθαρσίες, αφού δύο πόρτες του έχουν παραβιαστεί και η πρόσβαση σε αυτό είναι ανεξέλεγκτη.

Όπως μάθαμε, πριν από μερικές ημέρες, εργάτες του Δήμου Λευκάδας προχώρησαν στην απομάκρυνση αρκετών σκουπιδιών από το εσωτερικό του κτηρίου, ενώ άμεσα έχει προγραμματιστεί και η σφράγιση του προκειμένου να είναι αδύνατη η πρόσβαση σε αυτό.

Δυστυχώς όμως αυτό δεν είναι αρκετό. Η διάσωση αυτού του κτηρίου που αποτελεί σπουδαία πνευματική κληρονομιά αλλά και χαρακτηριστικό παράδειγμα της μοναδικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής της πόλης της Λευκάδας, πρέπει να γίνει πρώτιστο μέλημα ολόκληρης της Λευκάδας. Πρώτα πρώτα του Δήμου Λευκάδας που έχει την κυριότητα, αλλά και των επαγγελματικών, πολιτιστικών και πνευματικών φορέων και σωματείων του τόπου καθώς και όλων των πολιτών.

Είναι ντροπή να παινευόμαστε όλοι μας για την πνευματική και πολιτιστική ιστορία του νησιού μας την στιγμή που ένα τέτοιο κόσμημα στο κέντρο της πόλης, σβήνει μέρα με την μέρα.

Για το ιστορικό αυτό οίκημα γράφει ο Δήμος Μαλακάσης:


«Βρίσκεται στή συνοικία τού ‘Αγίου Νικολάου, πλησίον τής άγοράς τής πόλεως. Θεωρείται ένα άπό τά πιό παλιά σπίτια τής ‘Αγίας Μαύρας (18ου αίώνα). Τό περιγραφόμενο ούσιαστικά έχει δύο προσόψεις, τελείως άντίθετες μεταξύ τους.



‘Η πρόσοψή του πρός τήν όδό ‘Αγίου Νικολάου, όπου καί ή κυρία είσοδος, καθυποβάλλει μέ τή στιβαρότητα καί τή σιγουριά τής άρχιτεκτονικής της γραμμής, ένώ άντίθετα ή νότια πρόσοψή της (πρός τό περιβόλι) είναι λιτή καί ιδιαίτερα συναρπαστική μέ τή νωχελικότητα τής γραμμής τής ξεχυτής καί τού πόντζου της.

Ή κύρια πρόσοψη είναι λίθινη στό ίσόγειο καί τούβλινη καί τσατμά στό άνώγαιο. ‘Η δίφυλλη έξώπορτα είναι ξύλινη μέ σιδερένια καδινάτσα (σιδερένιοι μοχλοί άσφαλείας – άμπάρα – σύρτης). Ή έσωτερική μπασά διαπερνά έγκάρσια τό σπίτι άπό βορρά σέ νότο. Στή νότια πρόσοψη διατηρούνται τρείς στοές, πρός τά κατώγεια, καί τό άνώγαιο καλύπτεται μέ τζαμαρία πού κλείνεται μέ ξύλινες γρίλλιες.

‘Ενώ ή βόρεια πρόσοψη (κυρία) είναι συνεχής καί ψηλή, άδρή καί στιβαρή, άντίθετα ή νότια, «πέφτει» χαμηλώνοντας τήν ξεχυτή της, δίνοντας έτσι τόνο λιτότητας καί μεσαιωνικού ύφους μέ τίς στενόμακρες πολεμίστρες τού ισογείου καί τα μικροσκοπικά άποπτικά παράθυρα τών κατωγειών.

Σ αύτό τό σπίτι γεννήθηκαν όλοι σχεδόν οι Ζαμπέλιοι (δόκτορες, συγγραφείς, έπιφανείς νομικοί, μέλη τής Φιλικής ‘Εταιρείας, μορφωμένοι ιερείς καί ποιητές), άπό τότε πού χτίστηκε. Καί σήμερα, κοντά στά τελευταία του, στέγαζε έδώ καί μερικά χρόνια τά δημοτικά σχολεία τής πόλεως. “Ετσι θέλησε ή μοίρα αύτού τού σπιτιού….»*

Δημος Μαλακασης, «Τα παλιά σπίτια της Λευκάδας», Εκδόσεις Fagotto Books, 2000



Παρακάτω μπορείτε να περιηγηθείτε εικονικά στο εσωτερικό της Οικίας Ζαμπελίων και να δείτε «με τα μάτια σας» την ντροπιαστική του σημερινή κατάσταση.

http://www.mylefkada.gr/eidhseis/epikairotita/peri-ikias-zampelion-o-logos-84752

Χρησιμοποιήστε τον δείκτη του ποντικιού σας για να περιηγηθείτε και κάντε κλικ πάνω στα «αστέρια» για να μεταφερθείτε σε άλλη εικόνα.

Νίκος Καββαδάς

http://www.mylefkada.gr/

Περί Οικίας Ζαμπελίων ο λόγος 14 Απριλίου 2016

Σε συνέχεια του πρόσφατου άρθου μας για την εγκαταλελειμένη οικία Ζαμπελίων στην πόλη της Λευκάδας (δες εδώ), δημοσιεύουμε σήμερα αναλυτικά στοιχεία για το σπουδάιο αυτό κτήριο, από το βιβλίο της κυρίας Χαράς Παπαδάτου-Γιαννοπούλου «Τεχνικές εὐσταθείας τῆς Παραδοσιακῆς Ἀρχιτεκτονικῆς καί Λεξικό ἰδιωματικῶν οἰκοδομικῶν ὅρων τῆς Λευκάδας».

Στο πρώτο μέρος γίνεται αναλυτική παρουσίαση των χαρακτηριστικών της οικίας Ζαμπελίων ενώ στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται η μελέτη ανάπλασης και επανάχρησης της οικίας Ζαμπελίων, που δυστυχώς δεν έγινε ποτέ.

Η μελέτη είχε ολοκληρωθεί τό 2010 καί είχε δημοπρατηθεί τό έργο. Διάφορες δυσκολίες δέν επέτρεψαν νά συνεχισθεί παρά τίς προσπάθειες πού έγιναν καί αργότερα.

Εμείς ευχόμαστε σύντομα νά βρεθεί λύση γιά τό καταπληκτικό αυτό κτίριο καί σέ συνδυασμό μέ την οίκία Σικελιανού η Λευκάδα να αποκτήσει δύο σημαντικά γιά την ιστορία της κτίρια που θα αποτελέσουν εστίες πολιτισμού.

Ακολουθεί το απόσπασμα από το βιβλίο της κ. Παπαδάτου

Εικ.: 20. Σημερινή ἄποψη τοῦ κτηρίου. Ἡ ξύλινη ἐπένδυση τοῦ α΄ ὀρόφου χρονο­λο­­γεῖ­ται ἀπό τόν χρόνο τῆς κατασκευῆς του, δηλαδή ἀπό τό τέλος τοῦ 18ου αἰῶνα.
Γενικά

Τό κτήριο Ζαμπελίων βρίσκεται μέσα στήν καρδιά τοῦ κηρυγμένου παρα­δο­σιακοῦ ἱστοῦ τῆς Λευκάδας (ΦΕΚ 103Β/10-3-82) καί ἔχει κηρυχθεῖ δι­α­τηρητέο (ΦΕΚ 319Δ/7-4-1992). Σήμερα εἶναι ἰδιοκτησίας τοῦ Δήμου Λευ­κα­δίων κατά παραχώρηση ἀπό τήν ΚΕΔ.

Πολεοδομικά στοιχεῖα

Ὡς γνωστόν οἱ Ἑνετοί κατέλαβαν τό νησί τό 1684. Ἡ πρωτεύουσα τοῦ νησιοῦ εἶχε ἀπό παλιά μεταφερθεῖ μέσα στό Φρούριο.Οἱ Ἑνετοί μεταφέρουν τήν πρω­τεύουσα στήν σημερινή της θέση, τήν τότε κα­λουμένη «Ἁμαξική» καί δίνουν στόν σχεδιασμό της τά γνωστά πολεο­δομι­κά χα­ρα­κτηριστικά τῆς μεσαιωνικῆς πολεοδομίας. Τήν ὀργάνωση δηλαδή τοῦ πολεοδομικοῦ σχεδίου μέ σημεῖο ἀναφορᾶς τήν κεντρική πλατεῖα καί τόν ἐμπο­ρικό δρόμο καί τήν ἀκτι­νωτή διάταξη τῶν δρόμων γύρω ἀπό τά δύο αὐτά σημεῖα ἀναφορᾶς[44].

Ἡ οἰκία Ζαμπελίων βρίσκεται σέ ἕνα ἀπό τά κεντρικότερα σημεῖα τῆς πό­λε­ως. Ἀπέναντι ἀκριβῶς ἀπό τήν Οἰκία Ζαμπελίων βρίσκεται ὁ ναός τοῦ Ἁγ. Νι­κο­­λάου, ἕνας ἀπό τούς κεντρικούς ναούς τῆς Χώρας μέ ἰδιαίτερα ἀρχιτε­κτο­νικά στοιχεῖα.

Ὁ Ναός, ἕνα ἀπό τά μνημεῖα τῆς πόλεως, ὁ ὁποῖος χρονολογεῖται ἀπό τό 1687 καί διακρίνεται καί αὐτός, ὅπως καί οἱ ἄλλοι ναοί τῆς Χώρας, γιά τίς ἀξιό­λο­γες ἁγιογραφίες του καί τό ξυλόγλυπτο τέμπλο του, συνδέεται ἄμεσα μέ τήν οἰκο­­γένεια Ζαμπελίων καί τό σημερινό κτήριο.

Καταγραφές:Εικ.: 21. Ἀπόσπασμα ἀπό τό τοπογραφικό (Κτηματολόγιο) τοῦ 1826, τό ὁποῖο ἔγι­νε κατ’ ἀντιγραφή τοῦ τοπογραφικοῦ τοῦ Santo Semitecolo τοῦ 1726, καί συ­νο­­δεύει τόν Cattalogo delle Case e Fondi della Terra di Amaxichi (Ingeniere Santo Semi­tecolo nell anno 1726). Τό τοπογραφικό αὐτό δείχνει τήν κατάσταση ὅπως ἦταν τό 1726.

39: Chiesa de S. Nicolo (Ἐκκλησία τοῦ Ἁγ. Νικολάου). Ὅπως φαίνεται δέν ἔχει ἀκόμη διαμορφωθεῖ ἡ σημερινή ὁδός Ζαμπελίων, τό οἰκόπεδο εἶναι ἑνιαῖο. Ἡ ὁδός πού φαί­νεται μεταξύ τῆς ἐκκλησίας καί τοῦ οἰκοπέδου μέ ἀριθμό 39, ἐπεκτείνεται ἀργότερα πρός τά δεξιά τῆς εἰκόνας καί φθάνει μέχρι τήν κεντρική ὁδό.
54 Α: Casa, con botega e pozzo = Οἰκία μέ κατάστημα καί μπότζο.
500: Papa Vassilli Zambelli, Casa e bottega (Οἰκία Παπά-Βασιλείου Ζαμπέλη, οἰκία καί κα­τάστημα).

(Ἀπό τίς καταγραφές 54Α και 500 φαίνεται ὅτι ἔχει ἀρχίσει ἡ δια­μόρφωση τῆς κεντρικῆς ὁδοῦ, μέ μπότζους καί καταστήματα).Εικ.: 22. Σημερινό τοπογραφικό τῆς παλιᾶς πόλεως τῆς Λευκάδας, ὅπου φαίνεται ἡ θέση τοῦ κτηρίου.
Πορτοκαλί χρώμα: Ἱστορικό Κέντρο (ΦΕΚ 103 / / 10-3-1982)
Κόκκινο Χρώμα: Θέση Οἰκίας Ζαμπελίων
Μπλε Χρώμα: Θέση Ἱεροῦ Νοῦ Ἁγ. ΝικολάουΕικ.: 23. Τοπογραφικό τοῦ 1827, ἐπί Ἄγγλων, ὅπου γίνεται προσπάθεια γιά τήν ἀλλαγή τοῦ πολεοδομικοῦ ἱστοῦ. Τήν ἐποχή αὐτή φαίνεται ὅτι ἔναντι τοῦ Ἁγίου Νικολάου ὑπάρχουν ἤδη κτήρια, ἄρα καί ἡ οἰκία Ζαμπελίων καί ἡ σημερινή ὁδός Ζαμπελίων εἶναι ἤδη διανοιγμένη. Ὑπάρχει ἀκόμη στήν κεντρική πλατεῖα ἡ καθολική ἐκκλησία.
Με κόκκινο χρώμα η θέση της οἰκίας Ζαμπελίων

Εἰδικά χαρακτηριστικά

Τό κτήριο αὐτό καθ’ ἑαυτό συνδυάζει δύο σημαντικές ἱστορικές ἰδιότητες:

α) Ὡς κατοικία δυό μεγάλων προσωπικοτήτων τῆς νεώτερης Ἑλλάδας: τῶν Ἰω­άννου καί Σπυρίδωνος Ζαμπελίου.

Ὁ Ἰωάννης Ζαμπέλιος (1787-1856 ) ὑπῆρξε Φιλικός μέ μεγάλη δράση στήν ἐπανάσταση τοῦ 1821, μετέπειτα δέ ἐξελίχθηκε στόν πρῶτο δραματουργό τῆς νεωτέρας Ἑλλάδας, θέτοντας ἔτσι τίς βάσεις τῆς θεατρικῆς δραματουργίας στά μετεπαναστατικά χρόνια.

Ὁ Σπυρίδων Ζαμπέλιος(1813-1881), γιός τοῦ Ἰωάννου Ζαμπελίου, εἶναι ἕνα ἀπό τά μεγάλα ὀνόματα τῆς ἑλληνικῆς ἱστορικῆς ἐπιστήμης. Εἶναι ὁ πρῶτος πού ἀσχολήθηκε μέ τόν μεσαιωνικό ἑλληνισμό καί τό Βυζά­ντιο καί εἶναι ὁ πρῶ­τος πού συνέλαβε τήν ἰδέα τῆς ἀδιάσπαστης ἑλληνικῆς ἱστο­ρίας: ἀρχαί­ας, βυζαντινῆς καί νεωτέρας, θεμελιώνοντας ἔτσι, μαζί μέ τόν Παπαρ­ρηγό­πουλο, τήν σύγχρονη θέαση τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας. Καί οἱ δυό εἶναι μεγάλης ἐμβελείας πνευματικές καί ἐθνικές προσω­πικό­τητες.

β) Ὡς κτήριο εἰδικοῦ ἀρχιτεκτονικοῦ καί στατικοῦ ἐνδιαφέροντος

Τό κτήριο χρονολογεῖται ἀπό τά τέλη τοῦ 18ου αἰῶνα.

Σύμφωνα μέ τά ἱστορικά δεδομένα ἕνας πρόγονος τῶν Ζαμπελίων ὑπῆρξε ἱερεύς τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Νικολάου τό 1709. Στόν κτηματολογικό πίνακα τοῦ 1726 ὁ χῶρος πού βρίσκεται τό σπίτι ἐμφανίζεται σάν οἰκόπεδο τῆς ἐκκλη­σίας. Μέ μολύ­βι ἔχει προστεθεῖ πάνω στό τοπογραφικό αὐτό ἕνα σπίτι, ὅπου σήμε­ρα ἡ οἰκία Ζα­μπελίων. Ἴσως νά ἦταν τό σπίτι γιά τόν ἱερέα, τό ὁποῖο με­τέ­­πειτα ἔγινε τό σπί­τι τῆς οἰκογενείας Ζαμπελίων, συγχρόνως μέ τήν χάραξη δρόμου ἀνάμεσα στήν ἐκκλησία καί τό σπίτι, τήν σημερινή ὁδό Ζαμπελίων, ἡ ὁποία καταλήγει στήν κεντρική ὁδό.

Στήν αὐτοβιογραφία του ὁ Ἰωάννης Ζαμπέλιος[45] ἀναφέρεται στό πατρικό του σπίτι στό ὁποῖο ὅπως φαίνεται γεννήθηκε τό 1787.

«Τό σπίτι του στήν Λευκάδα, δίπλα στήν ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Νικολάου, γίνεται κέντρο συγκεντρώσεως τῶν Φιλικῶν τῆς Λευκάδας καί τῶν ὁπλαρχηγῶν τῆς Ρού­μελης» ἀναφέρει γιά τόν δικαστικό καί φιλικό Ἰωάννη Ζαμπέλιο ὁ Χρί­στος Σπ. Σολδᾶτος στό ἔργο του «Σπυρίδων Ι. Ζαμπέλιος (1815-1881)», Ἐκδό­σεις ΠΟΡΕΙΑ, 2003, AΘHNA, τ. Α΄, σ. 21. Ἡ παραπάνω μαρτυρία, σέ συνδυασμό μέ τό τοπογραφικό τοῦ 1726, δείχνει ὅτι τό σπίτι ὑπάρχει ἀπό τά τέλη τοῦ 18ου αἰῶνα.

Ἐπίσης ἕνα ἄλλο στοιχεῖο πού συνηγορεῖ στήν χρονολόγηση αὐτή εἶναι ὅτι μετά τόν μεγάλο σεισμό τοῦ 1825, ὅπου ὑπάρχει ἀναλυτικό ἀρχεῖο τῶν οἰκο­δομικῶν ἀδειῶν γιά τά σπίτια πού ἐβλάβησαν ἀπό τόν σεισμό, γιά τό σπί­τι τῶν Ζαμπελίων δέν ὑπάρχει καμία ἄδεια ἐπισκευῆς ὅπως σέ ἄλλες περι­πτώ­σεις, παρά τό ὅτι, ὅπως ἀναφέρει ὁ Ἰωάννης Ζαμπέλιος στήν αὐτοβιο­γραφία του, καί τά δυό σπίτια του ὑπέστησαν μεγάλες ζημίες. Ἄρα καί αὐτό στό ὁποῖο ἀναφερόμαστε.

Προφανῶς ὅμως ὄχι καί τόσο μεγάλες ὥστε νά εἶναι ἀναγκαία ἡ ἔκδοση οἰκο­δο­μικῆς ἄδειας γιά τήν ἀνακαίνιση ἤ τήν ἀνακατασκευή του. Μετά τό 1825, δη­λαδή μετά τόν μεγάλο σεισμό, ὑπάρχουν πολλές οἰκοδομικές ἄδειες στό ἀρχειοφυλακεῖο Λευκάδας πού οἱ περισσότερες ἀναφέρονται σέ ἀνακα­τα­σκευ­ή τῶν ὑπαρχόντων κτηρίων[46].

Κατασκευαστικά χαρακτηριστικά

Τό κτήριο εἶναι μία ζωντανή μαρτυρία τῆς τοπικῆς τεχνολογίας καί τῆς ἀντο­χῆς της κατά τῶν σεισμῶν. Ἔχει μέχρι στιγμῆς διασωθεῖ ἀπό ὅλους τούς με­γά­λους σει­σμούς τῶν τελευταίων 200 χρόνων καί ἰδίως τοῦ σεισμοῦ τοῦ 1825 πού ἦταν ἰδιαίτερα καταστροφικός. Ὁ σεισμός τῆς 14ης Αὐγούστοῦ 2003, ὁμοί­ως, ὅπως καί οἱ προγενέστεροι καταστροφικοί σεισμοί, ἐλάχιστα ἐπηρρέ­ασε τό καταπληκτικά δομημένο αὐτό κτήριο.

Τό κτήριο εἶναι χτισμένο σύμφωνα μέ τό σύστημα τῶν λευκαδίτικων ἀντι­σει­σμι­κῶν κατασκευῶν, ὅπως αὐτές πιστοποιοῦνται ἀπό τόν 15ο αἰῶνα καί ἀπο­τελεῖται ἀπό δύο αὐτόνομες κατασκευές, ὅπως ἤδη ἔχουμε ἀναλύσει στό Α΄ κε­φάλαιο: Λίθινη κατασκευή στό ἰσόγειο καί ξύλινη κατασκευή στόν ὄροφο, ἡ ὁποία στη­ρίζεται αὐτόνομα σέ σύστημα ξυλίνων ὑποστυλωμάτων. Τό οἰκό­πε­δο ἔχει ἐμβαδόν 760.50 τ.μ. Τό κτήριο εἶναι διώροφο. Τό ἰσόγειο ἔχει ἐπι­φά­νεια, σύμφωνα μέ τήν ἀποτύπωση, 294,64 τ.μ. Εἶναι λίθινο μέ τοίχους 0.60 μ. πά­χος.

Ἔχει δυό εἰσόδους, τήν κυρία εἴσοδο καί μία δευτερεύουσα. Οἱ χῶροι τοῦ ἰσο­γείου ἔχουν πρόσβαση στόν δρόμο, πρᾶγμα πού σημαίνει ὅτι οἱ χῶροι αὐτοί χρη­σι­μοποιήθηκαν σάν καταστήματα. Ἡ δευτερεύουσα εἴσοδος ὁδηγεῖ σέ ἐσω­τερική αὐλή, ὅπου ὑπάρχει μία σύγχρονη προσθήκη ἀπό μπετόν καί ἀφορᾶ σέ βεράντα γιά τόν πρῶτο ὄροφο. Ὁ ὄροφος ἔχει ἐπιφάνεια 259,74τ.μ. Εἶναι κατασκευασμένος ἐξ ὁλοκλήρου ἀπό ξύλο.

Οἱ τοῖχοι του, ἐξωτερικοί καί ἐσωτερικοί, εἶναι ξυλοδεσιά πάχους 20 ἑκ. Στηρί­ζεται σέ σύστημα ξυλίνων ὑποστυλωμάτων μέ κάναβο περίπου 3.0μ. Χ 3.0μ., τά ὁποῖα εἶναι ἐνισχυμένα μέ μεγάλου μεγέθους μπρατσόλια τόσο στήν σύν­δεσή τους μέ τό ἐπάνω ταμπάνι τῆς ὀροφῆς, ὅσο καί στό τελείωμα μέ τό δάπεδο. Τά μπρατσόλια εἶναι τόσο μεγάλα ὥστε τό ἐπάνω καί τό κάτω νά ἑνώνονται στό μέσον περίπου τῆς κολώνας. Τά μπρατσόλια αὐτά εἶναι ἐπεν­δε­δυμένα μέ ξύλο, ὥστε νά ἐξασφαλίζεται πρῶτα ἡ προστασία τους καί δεύ­τερον ἡ ἑνοποιημένη μορφή τους.[47] Ἡ κατασκευή τοῦ πατώματος στηρίζεται σέ ξυλίνους δοκούς τά ματέρια, μεγάλης διατομῆς, ὅπως ἐπίσης καί ἡ στέγη. Τά ξύλα αὐτά διατηροῦνται μέχρι σήμερα σέ ἀρίστη κατά­σταση.

Στόν ὄροφο στήν περιοχή τοῦ μπότζου διακρίνεται καθαρά ἕνα στρογγυλό ξύ­λινο καρφί (Εἰκ. 47). Τό εὕρημα αὐτό εἶναι πολύ σημαντικό γιά τήν ἱστορία

τῶν ξυλίνων κατασκευῶν στήν Λευκάδα μιά καί παλιότερα γιά τήν σύνδεση τῶν ξύλων χρησιμοποιοῦσαν ξύλινα καρφιά. Σήμερα εἶναι πολύ δύσκολο νά βροῦμε πλέον κατά τίς ἐπισκευές παλαιῶν κτηρίων τέτοια καρφιά, λόγω τῶν κατά καιρούς πολλῶν, λόγω τῶν σεισμῶν, ἀνακαινίσεων πού τά κτήρια ἔ­χουν ὑποστεῖ.Καί ἐπίσης λόγω τῆς εὐκολότερης προμήθειας τῶν σιδηρῶν καρφιῶν.

Τό κτήριο σήμερα δείχνει μιά εἰκόνα ἐγκαταλείψεως ἀλλά καί κακο­μετα­χει­ρήσεως. Μετά τόν πόλεμο ἐχρησιμοποιεῖτο ἀκόμη ὡς κατοικία. Εἶχε δέ ἕναν θαυμάσιο ἀνθόκηπο. Ἀργότερα χρησιμοποιήθηκε γιά διάφορες χρήσεις. Ὑπῆρξε σχολεῖο, ἕδρα τῆς Φι­­λαρμονικῆς, ἀργότερα γραφεῖα. Κάποια στιγμή ἐγκα­­ταλείφθηκε ἐντελῶς. Ἔγιναν ἀπό τόν Δῆμο ὁρισμένες ἐργασίες προστα­σίας του κυρίως ἀπό τήν βροχή πού ἔπεφτε στο ἐσωτερικό.

Θέλω νά ἐλπίζω ὅτι ἦρθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου νά ἀναπαλαιωθεῖ τό ἐξαι­ρε­τικό αὐτό δεῖγμα τῆς παραδοσιακῆς μας ἀρχιτεκτονικῆς.Εικ.: 24. Κάτοψη ἰσογείου.Εικ.: 25. Κάτοψη ὀρόφουΕικ.: 26. Κατασκευαστικός καί λειτουργικός κάναβος.

Ἡ ἀνάλυση γίνεται στόν ἀρχικό πυρήνα τοῦ κτηρίου, στήν πρώτη δηλαδή κα­τα­­σκευαστική φάση.

Ὁ κατασκευαστικός κάναβος τοῦ ξυλίνου ἀνωγείου εἶναι περίπου 3.0μ. Χ 3.0μ. μέ μικρές ἀποκλίσεις καί οἱ ξύλινες κολῶνες εἶναι τοποθετημένες περι­φε­ρειακά πάντα στούς τοίχους τῶν δωματίων. Ἔτσι ἔχουμε χώρους μέ μεγάλα ἀνοίγ­ματα, ὅπως οἱ χῶροι 3, 5 καί 8.

Οἱ διαστάσεις τους εἶναι ἀντίστοιχα (Χω-3): 6.13μ. Χ 4.67μ. = 28.62τ.μ., (Χω-5): 5.82μ. Χ 6.59μ. = 38.35τ.μ. καί (Χω-8): 4.71 μ. Χ 6.65μ. = 31.32 τ.μ. Μόνον στόν χῶρο 1 ἔχουμε στήν μέση ὑποστήλωμα, ἀλλά αὐτό φαίνεται ὅτι ἦταν ἀποτέλεσμα τῆς προσθήκης πού ἔγινε μεταγενέστερα.

Οἱ δύο κυκλοφοριακές ζῶνες εἶναι στενότερες καί ἔχουν πλᾶτος ἡ μία 2.26 μ. καί ἡ ἄλλη, ὅπου καί ἡ κυρία εἴσοδος, 2.53 μ. Τό ἴδιο περίπου πλᾶτος ἔχει καί ἡ κατά μῆκος προσθήκη στήν νότια πλευρά πού ἔγινε ἀργότερα.

Ὁ κατασκευαστικός κάναβος ρυθμίζεται ἔτσι ὥστε νά ἐξυπηρετεῖ καί τήν λει­τουργία τοῦ κτηρίου. Ὁ κάναβος αὐτός ἐπαναλαμβάνεται στόν ὄροφο, μέ δια­φοροποιήσεις ὡς πρός τό μέγεθος τῶν δωματίων. Τό ὅλο σύστημα τῶν ὑπο­στη­λωμάτων κυρίως στό ἰσόγειο ἀλλά καί τῶν μπρα­τσολιῶν, εἶναι ἐπενδε­δυμένα μέ ξύλο, ἔτσι ὥστε νά δημιουργεῖται ἕνα πρω­τότυπο μορφολογικά ὕφος (Εἰκ.: 42, 43).Εικ.: 27. Κυρία ὄψη, βορεινή

Εικ.: 28. Ὀπισθία ὄψη, νοτίαΕικ.: 29. Τομή κατά μῆκοςΕικ.: 30. Κυρία εἴσοδοςΕΙκ.: 31. Διαμόρφωση ἐσωτερικῶν θυ­ρῶν μέ ραβδωτά κασώματα καί μέ ρο­ζέτεςΕικ.: 32. Λεπτομέρεια γωνίας μέ ρο­ζέ­-τα ἐσωτερικοῦ κασώματος. (Φωτ.: Γ. Φαλκώνη)ΕΙκ.: 33. Παράθυρα ἰσογείου κυρίας ὄψεωςΕικ.: 34. Παράθυρο ἰσογείου ἀνατολι­κῆς πλευ­ρᾶς στήν ἐσωτερική αὐλήΕικ.: 35. Παράθυρο ἰσογείου ὀ­πι­σθί­ας ὄψεως.
Φάσεις κατασκευῆς

Τό κτήριο, ὅπως φαίνεται, χτίστηκε σέ διάφορες φάσεις.

Ἡ πρώτη καταλαμβάνει τό κεντρικό τμῆμα ὅπως φαίνεται στό ἐπισυ­να­πτό­μενο σχέδιο. Τό λίθινο ἰσόγειο καί τό ξύλινο ἀνώγειο (τσατουμᾶς) ἐπί ξυλί­νων ὑπο­στηλωμάτων. Αὐτό πιστοποιεῖται ἀπό τά παράθυρα στούς χώ­ρους 4 καί 8, τά ὁποία ἦταν ἐξωτερικά καί τώρα εἶναι ἐσωτερικά.

Στή δεύτερη φάση προστέθηκε τό τμῆμα ἀνατολικά καί νότια τοῦ ἀρχικοῦ κτη­ρίου. Κατά μῆκος τῆς νοτίου πλευρᾶς προστέθηκε ἕνας χῶρος πλάτους 2.27μ., ὁ ὁποῖος ἔχει μικρά σιδερένια παράθυρα σάν παράθυρα φυλακῶν ἤ ὑπο­γείων, χωρίς σκοῦρα. Ἡ χρήση τοῦ χώρου αὐτοῦ εἶναι ἀδιευκρίνιστη, θά μποροῦσε νά σκεφθεῖ κανείς ὅτι ἦταν χῶροι ἀποθηκευτικοί ἀλλά καί ὅτι εἶχε σχέση μέ τό ὅτι ὁ Ἰωάννης Ζαμπέλιος ἦταν εἰσαγγελεύς καί ὅτι ἐκεῖ ἦταν χῶ­ρος προσω­ρινῆς κρατήσεως ἀνθρώπων.

Στήν νότια πλευρά ἔχουμε ἀκόμη μία ἐπέμβαση. Ἔχουμε τήν ἐνσωμάτωση καθ’ ὅλο τό μῆκος τῆς πλευρᾶς ἑνός πρεκιοῦ ἀπό μπετόν στό ἐπάνω μέρος τοῦ λιθίνου τοίχου. Καί κάλυψη τμήματος τοῦ πίσω τοίχου ἀπό τσιμε­ντοκο­νία. Προφανῶς ἡ πλευρά αὐτή ὡς προσθήκη θά εἶχε ὑποστεῖ κάποιες βλάβες καί ἀντιμετωπίσθηκε μέ αὐτό τόν τρόπο, ὁ ὁποῖος μέχρι στιγμῆς δέν ἔβλαψε τό κτήριο.

Ἀνατολικά (Εἰκ.: 24), ἐπεκτάθηκε κατά ἕνα χῶρο (Χω-1 καί 2) μέ εἴσοδο πρός τό ἐσω­τε­ρικό τοῦ κτηρίου ὅπου προστέθηκαν οἱ χῶροι 9α ἕως 12. Ἡ εἴσοδος ὁδηγεῖ σέ ἐσωτερική αὐλή μέ μεγάλης διατομῆς λίθινες κατασκευές ἀπρο­σδιορίστου χρή­­σεως. Ἴσως ἀποθηκευτικοί χῶροι, (Εἰκ: 48, 49).

Στήν συνέχεια (Εἰκ.: 25), πρέπει νά ἐπεκτάθηκε τό ξύλινο ἀνώγειο πρός τήν νότια πλευ­­­­ρά (Χῶροι 13-17), ὅπως φαίνεται καί ἀπό τά ξύλινα ὑποστηλώματα πού ἀκολουθοῦν μία ἄλλη διάταξη.

Στήν ἀνατολική πλευρά πρέπει νά ὑπῆρχε μπότζος ὅπου ἔβγαιναν τά δω­μάτια τοῦ ὀρόφου τῆς πλευρᾶς αὐτῆς. Ὁ μπότζος πρέπει νά κατέρρευσε σέ κά­ποια φάση καί ἀντικαταστάθηκε ἀπό μπετόν. Αὐτή πρέπει νά εἶναι καί ἡ τελευταία προ­σθήκη λαμβανομένου ὑπ’ ὄψιν τοῦ ὑλικοῦ. Ἡ τήρηση μίας ἀποστάσεως ἀσφαλείας ἀπό τό παλαιό κτήριο πού κρατή­θηκε, ἔδρασε εὐερ­γε­τικά καί δέν ὑπάρχει καμιά ἐπίπτωση ἀπό τούς σεισμούς στό κυρίως κτή­ριο.

Μία ἄλλη προσθήκη εἶναι καί ἕνας μικρός χῶρος (Χῶ-10), δεξιά τῆς δυτικῆς εἰσό­δου στόν ὄροφο, μέ χρήση κουζίνας καί χώρου ὑγιεινῆς. Ὁ χῶρος αὐτός ἐμβαδοῦ 9.34τ.μ. κατασκευάσθηκε προφανῶς ἐν προβόλῳ καί εἶναι ἀπό τοῦβλα.

Παρά τίς διάφορες κατασκευαστικές φάσεις τό κτήριο ἀπεδείχθη εὐσταθές ἔναντι ὅλων σχεδόν τῶν κατά καιρούς καταπονήσεων.Εικ.: 36. Φάσεις κατασκευῆς στό ἰσόγειοΕικ.: 37. Φάσεις κατασκευῆς στόν ὄροφο

Σημερινή κατάσταση τοῦ κτηρίου. Φωτογραφική τεκμηρίωσηΕικ.: 38. Κυρία εἴσοδος. (Φωτ.: Γ .Φαλκώνης)ΕΙκ.: 39. Ἡ ξύλινη ἐπένδυση τοῦ ὀρό­φου. Τό ξύλο ἔχει μαυρίσει ἀπό τά χρόνια. Ἡ ἐπέ­ν­δυση χρονολογεῖται ἀπό τό ἔτος τῆς κατασκευῆς του. (Φωτ.: Γ. Φαλκώνης)Εικ.: 40. Κατασκευή ἐξωτερικοῦ ξυλί­νου τοί­χου στόν ὄροφο. Διακρίνεται ἡ ξυ­λοδε­σιά μέ δύο μεϊντάνια, τοποθετη­μένα χια­στί. Ἡ πλήρωση τῆς ξυλοδεσι­ᾶς εἶναι ἀπό ἀπό συμπαγῆ τούβλα. (Φωτ.: Γ. Φαλκώνης)Εικ.: 41. Τοῖχος στό ἰσόγειο. Φαίνεται ἡ ἐπέν­δυση μέ καδινέλλες τῆς ξυ­­λί­νης κατασκευῆς σάν βάση γιά τόν σο­βᾶ. (Φωτ.: Γ. Φαλκώνης)Εικ.: 42. Ἄποψη τοῦ Χω-3 τοῦ ἰσογείου. Ὑπο­στηλώματα σέ συνδυσμό μέ τά μπρα­τσό­λια τοποθετημένα στό ἐπάνω καί κά­τω μέρος τῶν ὑποστηλωμάτων. Διακρί­νε­ται ἡ ἐπέν­­δυ­ση τῶν στοιχείων αὐτῶν σέ συν­­δυ­α­σμό μέ τήν ὀροφή.
(Φωτ.: Γ. Φαλκώνης)Εικ.: 43. Ἄποψη του Χω-5 στό ἰσόγειο ὅπου εἶναι ἐμφανής κατασκευή της ξυλί­νης ὑποστηλώσεως μέ τήν ἐπένδυσή της καί ἡ κατασκευή τοῦ ταβανιοῦ. Χρή­­­­­ση ἐπίσης μεγάλης διατομῆς καί δια­­στάσεων μπρα­­­τσολιῶν στό ποντέλι (ὑποστήλωμα) πάνω καί κάτω. Κάτι πού δέν γίνε­ται πλέον.
(Φωτ.: Γ. Φαλ­κώ­νης)

Εικ.: 44. Γωνιαία διαμόρφωση ὑποστη­λω­μάτων ποντελαρίσματος μέ τά ἐπενδε­δυ­μέ­να μπρατσόλια σέ σχέση μέ τήν ὀρο­φή (Χω. 5). (Φωτ.: Γ. Φαλκώνης)Εικ.: 45. Σύνδεση κεντρικοῦ ὑποστη­λώ­ματος μέ τήν ὀροφή ἰσογείου.
(Χω. 5). (Φωτ.: Γ. Φαλκώνης)Εικ.: 46. Ἄνοψη στέγης μέ τά μεγάλου διαμετρήματος δοκάρια τῆς βάσεως τῆς στέγης. (Φωτ.: Γ. Φαλκώνης).Εικ.:47.Ξύλινο καρφί πού συνεδέει τήν κο­λώνα μέ τό κεφαλοκόλωνο. Διακρίνε­ται τό μεγάλου πάχους ἐπίχρισμα.
(Φωτ.: Γ. Φαλκώνης)

Εικ.: 48. Λίθινο θολωτό κτίσμα στήν ἐσω­τε­ρική ἀνατολική αὐλή. Οἱ πεσσοί εἶναι λί­θι­νοι καί οἱ θολωτές κατασκευές πού ἔχουν καταρ­­ρεύσει, ἀπό συμπαγῆ τούβλα. (Φωτ.: Γ. Φαλκώνης)

Εικ.: 49. Λίθινη κατασκευή στήν ἐσω­τερική ἀνατολική αὐλή ἐπίσης, μέ λι­θίνους πεσσούς καί μέ θολωτή ἐπι­στέγαση ἀπό συμπαγῆ τούβλα. (Φωτ.: Γ. Φαλκώνης)

Ἀνάπλαση καί ἐπανάχρηση

Ἡ μελέτη ἔγινε σέ δύο φάσεις.

Ἡ πρώτη φάση τῆς μελέτης ἀνατέθηκε ἐπί Δημαρχίας Γερασίμου Γρηγόρη τό 2003 (Ἀπόφ. Δημοτικοῦ Συμβουλίου τοῦ Δήμου Λευκαδίων ὑπ’ ἀριθμ. 189/17-9-2003).

Στήν φάση αὐτή ἔγινε ἡ ἀποτύπωση, ἡ προκαταρκτική μελέτη καί καθο­ρίστηκαν οἱ χρήσεις ἐσωτερικῶν καί ἐξωτερικῶν χώρων τοῦ κτηρίου, οἱ ὁποίες ἐγκρίθηκαν ἀπό τό Δημοτικό Συμβούλιο κατά τήν φάση αὐτή τῆς μελέτης (Ἀπόφαση ὑπ. ἀριθμ. 231/20-10-2003), ὅπως παρατίθενται παρακάτω:

Ἰσόγειο: (Εἰκ.:50)
α) Αἴθουσες Τέχνης: Θεόδωρος Στάμος.
β) Μουσεῖο ἀντισεισμικῶν λευκαδίτικων κατασκευῶν.
γ) Κῆπος: Χῶρος πρασίνου μέ ἔμφαση στά παραδοσιακά φυτά τοῦ νησιού.
Χῶρος ὑπαιθρίων ἐκθέσεων, ὅπως γλυπτικῆς κ.λ.π.
Χῶρος μικρῶν ἐκδηλώσεων λόγου καί μουσικῆς.
δ) Βοηθητικοί χῶροι.

Ὄροφος: (Εἰκ.:51).
α) Αἴθουσες Ἰωάννου καί Σπυρίδωνος Ζαμπελίων (Ἱστορικό ἀρχεῖο).
β) Πτέρυγα επιφανῶν Λευκαδίων τοῦ 19ου αἰῶνα (Ἱστορικό ἀρχείο).
β) Αἴθουσα ἐκδηλώσεων γιά μικρῆς κλίμακας ὁμιλίες, συζητήσεις, παρου­σιάσεις βιβλίων κ.λ.π.
γ) Βοηθητικοί χῶροι.

Ἡ δεύτερη φάση τῆς μελέτης ἀνατέθηκε τό 2009 ἐπί Δημαρχίας κ. Βασιλείου Φέτση (ὑπ’ ἀριθμόν 83/2009 ἀπόφαση τῆς Δημαρχιακῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Δήμου Λευκάδος).

Στήν φάση αὐτή ἔγινε ἡ ὁριστική μελέτη καί τά τεύχη δημοπρατήσεως. Ἡ ὁρι­στι­κή μελέτη ἐφήρμοσε, ὅσον ἀφορᾶ τήν ἐπανάχρηση τοῦ κτηρίου, τήν ὑπ’ ἀριθμ. 231/20-10-2003 ἀπό­φαση τοῦ Δημοτικοῦ Συμβουλίου Λευκάδος.

Οἱ ἐργασίες ἀνακαινίσεως-ἀναπαλαιώσεως τοῦ κτηρίου ἔγιναν μέ ἀπόλυτο σε­­βασμό στήν ὑπάρχουσα δομή τοῦ κτηρίου καί σύμφωνα μέ τίς ὁδηγίες πού δί­δονται στό ΦΕΚ 319/Δ/7-4-1992.

Δέν γίνεται καμμία ἐπέμβαση στόν φέροντα ἤ μή ὀργανισμό τοῦ κτηρίου, εἴτε λί­θινο εἴτε ξύλινο. Προτείνονται μόνο ἐργασίες συντηρήσεως καί ἀπο­κατά­στά­­σεως στήν ἀρχική του μορφή. Ἀπομακρύνεται κάθε ξένο στοιχεῖο πρός αὐτό. Μόνον ὅ,τι ἔχει καταστραφεῖ θά ἀντικατασταθεῖ σύμφωνα μέ τήν ἀρχι­κή του μορφή.Εικ.: 50. Προτεινόμενες χρήσεις-ἰσόγειοΕικ.: 51. Προτεινόμενες χρήσεις-ὄροφος

Παρακάτω παραθέτουμε φωτογραφίες ὁμοειδῶν κτηρίων, μετα­γενε­στέρων βέ­βαια τοῦ κτηρίου τῶν Ζαμπελίων.

Εἶναι κτήρια ἴδιας θά λέγαμε μορφῆς, συμπαγῆ, διώροφα καί τριώροφα χωρίς μπό­τζους. Τέτοια κτήρια, μεγάλου μεγέθους, ὑπάρχουν πολλά στήν Χώρα, κάτι πού δέν τό ὑποψιάζεται κανείς μέ τήν πρώτη ματιά.Τά κτήρια αὐτά καί ἄλλα ὅμοιά τους, προσδιορίζουνμία μόνο ἀπό τίς διαφο­ρε­τικές ἀρχι­­τεκτονικές αἰσθη­τικές ἑνότητες τοῦ δομημένου χώρου τῆς Λευκάδας.

ΕΙκ.: 52. Χαρακτηριστικά κτήρια τῆς Χώρας. Ἐπάνω ἀριστερά ἡ οἰκία Ζαμπελίων (τέλος 18ουαἰῶνα), ἐπάνω δεξιά τά κτήρια Δικαστηρίων καί Γυμνασίου (1830), στό μέ­σον ἀριστερά τό κτήριο Ἀβέρωφ (1850-60), στό μέσον δεξιά ἡ οἰκία Ἀρταβάνη (1853). κάτω ἀριστερά ἡ οἰκία Ρουσσοπούλου (1870) καί κάτω δεξιά ἡ οἰκία Φραγκούλη (1890). Στό κτήριο Ζαμπελίων ἡ ξύλινη ἐπένδυση διασώζεται στήν κυρίως πρόσοψη (βορινή) καί στήν πλαγία (δυτική). Στό κτήριο Ἀρταβάνη διασώζεται ἡ ξύλινη ἐπένδυση μόνο στήν δυτική πλευρά καί εἶναι βέβαια μεταγενέστερη.

44. Λευκάδα Ἐρευνώντας, Κεφάλαιο Β΄, ὅ.π.
45. Περιοδικό Ἁρμονία, τ. Γ΄ 1902.
46. Ὅπως π.χ. «Pianta e Prospetiva di casa che Riffabbricar vuole il Dimitri Tripila sopra l᾿ identica antica pianta». Ἀρχειοφυλακεῖο Λευκάδας, Φάκελος 07.01.06.007.
47. Εἶναι ἐνδεικτικό τό παρακάτω συμβόλαιο ἀπό τό βιβλίο τοῦ Δ. Μαλακάση «ΤΑ ΠΑΛΗΑ ΣΠΙ­ΤΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ», ΑΘΗΝΑΙ 1984. «Ἁγία Μαῦρα 3/15 Ἰανουαρίου 1849 ἀφ’ ἑνός ὁ Εὐ­γενής Κύριος Γεώργιος Καλκά­νης, ποτέ Φιλίππου καί ἀφ’ ἑτέρου οἱ Σπυρίδων Βλάχος, Πᾶνος Δευτεραῖος, Μηνᾶς Μπέλης καί Νικόλαος Ἀδελίνης, ξυλουργοί…: Νά κaτασκευάσωσι ὅλα τά κλείσματα τοῦ κατωγείου καί ἕν πορτόνι εἰς τήν μέσην μέ τό ἴδιο σχέδιον, ὡς εἶναι ἐκεῖνο τῆς οἰκίας ὅπου κατοικεῖ ὁ Τοποτηρητής, τά προβολάς (παράθυρα) δέ μέ γρίλ­λιας καί τελέρια, ποντελάδα καί ἀπό τέσσερα μέρη καί μπρατσολάδα μέ ὅσα μπρατσόλια ἤθελον χρησιμεύσει καί ὅσας κολώνας ἤθελον χρησιμεύσει θέλουσι φοδραρισθεῖ.

http://www.mylefkada.gr/

Ομιλία Φλογαΐτη: Μια πολύ ενδιαφέρουσα σύνδεση Λευκάδας-Οδησσού και επανάστασης του ‘21!

04/05/2014





Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα προέκυψε η ομιλία του συμπατριώτη μας καθηγητή Σπύρου Φλογαΐτη που έγινε το βράδυ της Παρασκευής στην κατάμεστη αίθουσα συνεδριάσεων του Πνευματικού Κέντρου Λευκάδας, σε μια εκδήλωση που διοργανώθηκε απ’ τον Σύλλογο των Φίλων της Φανερωμένης.



Ο διακεκριμένος καθηγητής παρουσίασε με γλαφυρό τρόπο στο ακροατήριο μια υπόθεση εργασίας (του) -η οποία βρίσκεται ακόμη στην αρχή και όπως διευκρίνισε χρήζει περεταίρω διερεύνησης- σύμφωνα με την οποία συνδέεται η Λευκάδα της Ενετοκρατίας και της Αγγλοκρατίας με την δημιουργία της Οδησσού, με τον Ιωάννη Καποδίστρια και τελικά με την εθνική μας επανάσταση του 1821. Συνδετικός αλλά και καθοριστικός κρίκος σ’ αυτή την αλληλουχία τόπων και δράσεων, σύμφωνα με τον καθηγητή, αναδεικνύεται το Μαραντοχώρι της Λευκάδας (που τότε ήταν ίσως ο σημαντικότερος οικισμός της Νότιας Λευκάδας, η οποία κυριαρχούσε στο νησί εξ αιτίας της πιο γόνιμης γης που διέθετε στην αμιγώς αγροτική οικονομία της εποχής) και κάποιες επιφανείς οικογένειες αυτού του χωριού, μεταξύ των οποίων και η οικογένεια ενός προγόνου του καθηγητή, του Θεόδωρου Φλογαΐτη.

Πολύ περιληπτικά, η υπόθεση εργασίας που παρουσιάστηκε ήταν η εξής: Αποφασίζοντας να ξενιτευτεί ο εν λόγω πρόγονος του καθηγητή στην ιδρυόμενη τότε Οδησσό, κατάφερε να γίνει ο πρώτος δήμαρχος αυτής της πόλης και μαζί με ανθρώπους από δυο ακόμη οικογένειες ευγενών του Μαραντοχωρίου αλλά και της Κέρκυρας, συνδέθηκαν με την οικογένεια του Ιωάννη Καποδίστρια, με αποτέλεσμα τόσο την εμπλοκή της Λευκάδας στα δρώμενα της Φιλικής Εταιρείας όσο και την δράση του Ιωάννη Καποδίστριααυτοπροσώπως (κατά την νεανική του ηλικία) στην ενίσχυση της άμυνας της Λευκάδας, που εκτιμάται πως λειτούργησε αποτρεπτικά και σωτήρια απ’ την απειλή του Αλή πασά που την επιβουλεύονταν!

Αναφερόμενος στην συνέχεια στα ιστορικά μνημεία αλλά και στα ιστορικά έγγραφα και ντοκουμέντα που υπάρχουν από εκείνη την περίοδο (κυρίως στην Οδησσό), εξέφρασε την άποψη πως με τις κατάλληλες ενέργειες, αυτά θα μπορούσαν ίσως ν’ αποτελέσουν έναν νέο συνδετικό κρίκο μεταξύ των δύο τόπων (Λευκάδας και Οδησσού), που θα μπορούσε να λειτουργήσει ευεργετικά προς την δημιουργία ξεχωριστού δεσμού και την προσέλκυση τουριστικού ρεύματος απ’ την πόλη και τη χώρα αυτή προς τον τόπο μας…



Η ομιλία ολοκληρώθηκε κι ο πρόεδρος των “Φίλων της Φανερωμένης” κ. Γ. Κοντομίχης από του βήματος ευχαριστεί τον ομιλητή.

Συμπερασματικά, η ομιλία του καθηγητή καθήλωσε τους ακροατές και τους έδωσε την ευκαιρία να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους για μια αρκετά θολή για να μην πω άγνωστη στους πολλούς περίοδο της τοπικής μας ιστορίας. Και απ’ αυτή την άποψη, αξίζουν συγχαρητήρια τόσο στον ίδιο όσο και στον Σύλλογο των “Φίλων της Φανερωμένης” που διοργάνωσε την εκδήλωση.

Ομιλία Φλογαΐτη: Μια πολύ ενδιαφέρουσα σύνδεση Λευκάδας-Οδησσού και επανάστασης του ‘21!

Ομιλία της Αντιπροέδρου του Συλλόγου Λευκαδίων Πάτρας Η ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ κ. Περδικάρη Ελένης πτυχιούχου τμήματος Πολιτικών Επιστημών Παντείου Πανεπιστημίου Η πορεία προς την Ενωση των Επτανήσων με τη Μητέρα Ελλάδα

Σας μεταφέρουμε το σύντομο ιστορικό της πορείας προς την Ενωση

 των νησιών μας με τη Μητέρα Ελλάδα

 μέσα από την ομιλία   της   Αντιπροέδρου  του Συλλόγου  Λευκαδίων 

Πάτρας η Φανερωμένη  κ. Περδικάρη Ελένης

πτυχιούχου τμήματος Πολιτικών Επιστημών Παντείου Πανεπιστημίου  

   Οι επτανήσιοι,   μετέφεραν  κουλτούρα

 πολιτισμό και ιδέες ,όπως αυτές είχαν  διαμορφωθεί στη Δύση  προηγούμενα.

Άνθρωποι των γραμμάτων και επιστήμονες  Επτανήσιοι  σπουδασμένοι στην Ευρώπη, 

μετέφεραν στην πνευματική ζωή του   ελληνικού κράτους,  τις ιδέες του διαφωτισμού.

Οι Επτανήσιοι ,  αλλάζουν το κλίμα του συντηρητισμού στην Ελλάδα

Εισάγουν  τις δυτικές επιρροές στην Παιδεία, τις τέχνες  τις  επιστήμες ,

στην πνευματική  ζωή του   Ελλαδικού Χώρου .

----------------------------

 «Σεις αδελφοί Επτανήσιοι [...] διεσώσατε την ζωήν της εθνικότητος,

 την γλώσσαν, την θρησκείαν και τας ιστορικάς παραδόσεις [...]».

       

            βουλευτής Μ. Σχοινάς, 

   

                                                                                          ΝΗΡΙΚΟΣ

Αξιότιμοι Kύριοι εκπρόσωποι της Πολιτείας 

Kύριοι εκπρόσωποι της Εκκλησίας,,  κ Επτανήσιοι

  Κυρίες και Κύριοι ,Αγαπητοί Λευκαδίτες

 Πάτρα 21/5/2013    

Ολοι εμείς  που σας έχουμε καλέσει εδώ , έχουμε την τύχη να καταγόμαστε 

από  το πιο ¨Ομορφο σύμπλεγμα   νησιών  ,τα Επτάνησα 

Για όλους μας  η σημερινή μέρα , εἶναι μια  Ιδιαίτερη  ἡμέρα 

αισιοδοξίας  και  Χαράς .

Τα νησιά του Ιονίου γεμάτα από  Πευκοδάση και ελαιώνες , 

προσδίδουν σε κάθε επισκέπτη τη δύναμη  του  Λιόδεντρου  

και το άρωμα του Πεύκου

νήσος Κέρκυρα !

γοητεία   Ενετών , εμπλουτισμένη με επιρροή   Γαλλων  και Βρετανών.                                                       

Λευκάδα  !  κατά τους Ενετούς  Santa Maura

. Νησί των ποιητών, και του  εθνικού  ποιητή της Ιαπωνίας Λευκάδιος Χερν

(Κοϊζούμι Γιακούμο, 小泉八雲).Τ

η μεγαλύτερη του αρχιπέλαγους  μας  η  Κεφαλονιά  !

η  Προοδευτική .η φιλελεύθερη ,¨¨"" Η ωραία κοιμωμένη"  

 Ξύπνησε διάσημη με το - Το Μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλι -

Ζάκυνθος,

Το «  Φιόρο του Λεβάντε". Το αγαπημένο  των Ενετών  .

στον βράχο  Του Μπόχαλη, γράφηκε ο Ύμνος στην Ελευθερία,

Ιθάκη  ή Θειάκι  

Ξακουστό  ,απ τον  Οδυσσέα. 

Παγκόσμιο με τον Καβάφη   

Αξιότιμοι Kύριοι και Κυρίες .

Σάν σήμερα πρίν ἀπό 149  χρόνια ἱκανοποιήθηκαν Ὅράματα   πού ὑπήρχανν 

 στήν ἑπτανήσια ψυχή ἀπό την εποχή του Ὀδυσσέα.

Πρωί της 21ης Μαΐου του 1864 . 

 Γιορτή 

Μια γιορτή σαν την δική μας εδώ .

Μια  γιορτή, που. οφειλόταν σε  Λάθος Διπλωματικές Κινήσεις  , των Άγγλων,

« μια   Γκάφα  »κατά πολλούς  ,από τις ευτυχέστερες για την Ελλάδα,

 Ο, Θρασύβουλος Ζαΐμης  39 ετών τότε , παραλάμβανε επίσημα τα Επτάνησα από τον τελευταίο ,Άγγλο αρμοστή Ερρίκο Στορξ. 

 Οι Βρετανοί παραχωρούσαν τα νησιά, προίκα στο νέο βασιλιά της Ελλάδας, Γεώργιο Α’  με ¨Ορους και  ανταπόδοση :   ο νέος μονάρχης  ,δεν  θα επιβουλευόταν τα εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Ἡ κατοχή τῶν Ἑπτανήσων ξεκινᾶ μέ τήν Ἐνετοκρατία ή Βενετοκρατία πού κράτησε περίπου 4 αἰῶνες  Η κατάκτηση των νησιών ήταν σταδιακή.  

Κύθηρα και  Αντικύθηρα αρχικά,  τελευταία   Λευκάδα

Κατά την διάρκεια την Ενετοκρατίας  Η «Χρυσή Βίβλος» («Libro d’ oro»)

βιβλίο-κατάλογος στο οποίο καταγράφονταν τα ονόματα των Ενετών

 ευγενών-μελών του Μεγάλου Συμβουλίου, από το οποίο εκλέγονταν

 εκείνοι οι οποίοι θα καταλάμβαναν τις διοικητικές θέσεις  της Γαληνότατης Δημοκρατίας.

 δημιουργήθηκε και στα Ιόνια νησιά.με ονόματα  μελών του Συμβουλίων της Κοινότητας 

κάθε νησιού. Αυτών που είχαν πολιτικά δικαιώματα και επομένως των εκλεκτών, 

της διοίκησης, και της Πολιτείας

Με εξαίρεση την Κεφαλονιά, όπου ποτέ δεν μπόρεσε να επιβληθεί ολοκληρωτικά,  

--- η Φεουδαρχία θριάμβευε σ’ όλη τη διάρκεια της Βενετσιάνικης κατάκτησης, 

λόγος και για τον οποίο Οι εξεγέρσεις του λαού και των αγροτών ήταν

 φαινόμενο περισσότερο από συνηθισμένο.

 Από τη βαριά φορολογία

 που είχε επιβληθεί, , η δυσφορία του λαού  ,κατά των Ενετών  μεγάλωνε

Στο μεταξύ όμως ,οι κτήσεις , ανατολικής  Μεσογείου πέρναγαν η μία μετά την άλλη στη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

 Στους Ενετούς στα Βαλκάνια είχαν  απομείνει  μόνο  τα Επτάνησα

 Με Το ξέσπασμα του Γαλλο-αυστριακου πόλεμου, , άρχισε ο κλονισμός

Το "Μέγα Συμβούλιο", του 1797 αποφάσισε την αυτο-κατάργηση της "Γαληνοτάτης Δημοκρατίας

της Βενετίας >>    έμμεσης μορφής - υποταγή, και τη δημιουργία Δημαρχείου"

 υπό την προστασία των Γάλλων  

Οι Γάλλοι ,τότε , βρήκαν την  ευκαιρία να καταλάβουν   τα Επτάνησα.

Οι Επτανησιοι άρχισαν να μιμούνται τους Γάλλους και όσα  είχαν σημειωθεί στο Παρίσι, κατά τη Γαλλική Επανάσταση.

περούκες, στολές, οικόσημα, περγαμηνές με τίτλους ευγενείας κ.λπ. της ενετοκρατίας μαζί με το λεγόμενο "Λίμπρο ντ΄ Όρο" που περιείχε τα γενεαλογικά δένδρα των εντοπίων ευγενών οικογενειών  στέλνονταν στην πυρά 

.υιοθετήθηκε το Γαλλικό "Επαναστατικό Ημερολόγιο" καθιερώθηκε η  Εθνική εορτή  την "4η Αυγούστου".  

Μεγάλη η χαρά  των Επτανησίων για την  προσάρτησή τους  στη Γαλλία .

 ¨Όμως αυτή  δεν προέρχοταν από θαυμασμό  αλλά  από  φόβο 

.Φόβο ,  τυχόν  επικείμενης   επέμβασης των Οθωμανών , αφού μετά την κατάλυση της , "Γαληνοτάτης Δημοκρατίας"  τα Επτάνησα θα παρέμεναν χωρίς προστασία.  

Παρ όλα αυτά ,Όμως  , αν και με τη τη  δίωξη  της  άρχουσας  τάξης

  σημειώθηκε διάλυση του τοπικού εμπορίου, η   οργάνωση  διοίκησης,επί Γάλλων 

 , απετέλεσε το πρώτο ουσιαστικό Βήμα αποκέντρωσης σε ένα νέο σύστημα

 κοινοτικής αυτοδιοίκησης         

  Οι Γάλλοι θέλησαν  τη βελτίωση της Δικαιοσύνης της εκπαίδευσης .

 Δημιούργησαν βιβλιοθήκη με συγγράμματα και συλλογές από μοναστήρια

 της Καθολικής Εκκλησίας  ιδρυσαν  το πρώτο "Προκαταρκτικό Σχολείο"

 που διδάσκονταν αριθμητική, γλώσσα (ελληνική και γαλλική) γραφή,

 στρατιωτικές γνώσεις

        Την ίδια αυτή εποχή στήθηκε στην Κέρκυρα

 και το πρώτο τυπογραφείο στον ελλαδικό χώρο!

Παρά τις  προσπάθειες των Γάλλων για τον δημόσιο εκσυγχρονισμό και την

 διοικητική οργάνωση των Επτανήσων δεν άργησε ο αρχικός ενθουσιασμός της

 Επτανήσου να γίνει δυσφορία όταν Ξεκίνησε  νέα οικονομική αφαίμαξη,

μεγαλύτερη από εκείνη των Ενετών. 

Οι Γάλλοι ,αποφάσισαν να στηριχθούν οικονομικά από τους εγχώριους

 οικονομικούς πόρους.

 Φόροι στο σιτάρι ,στα εξαγώγιμα προϊόντα. Πολλάκις και με αντιλαϊκά μέτρα.

Σύναπταν  δάνεια με τους τοπικούς εμπόρους τα οποία και δεν επέστρεφαν ποτέ 

 Το κυριότερο Περιφρόνησαν   τους θεσμούς, τη θρησκεία ,τις παραδόσεις  

Οι Επτανήσιοι, αντέδρασαν  .Αρχισαν να συγκροτούν πολιτικούς συλλόγους    

 για τη διάδοση νέων ιδεών ενάντια στην προοπτική παραμονής των Γάλλων

 στα Επτάνησα.

Οι διαμαρτυρίες όμως αυτών των Συλλόγων δεν εισακούσθηκαν από τους Γάλλους.

Άρχισαν όμως να γίνονται αντιληπτές από τους Ρώσους και τους Άγγλους.

Οι Γάλλοι αποχώρησαν παραιτούμενοι της προσπάθειας να αλλάξουν

 τη νοοτροπία των Επτανησίων . Παρά τις προσπάθειες των ,παρά 

τον εκσυγχρονισμό των δομών της δημόσιας διοίκησης,

 οι Επτανήσιοι αρνήθηκαν τη συνεργασία .

 Στον  χώρο της Ελλάδας  τότε κυριαρχούσε η  μορφή του  Αλή Πασά  

Η Ρωσία και η Τουρκία με την συγκατάθεση της Αγγλίας 

Μετά την την ήττα των  Γαλλων  στην Αιγύπτο, αποφάσισαν να δράσουν 

Σύστησαν  Ρωσοτουρκική συμμαχία εναντίον των βλέψεων του Ναπολέοντα στην Ανατολή. 

Εκμεταλλευόμενες την δυσαρέσκεια των κατοίκων των Ιονίων

 Νήσων για τους Γάλλους, ο Ρωσοτουρκικός στόλος ξεκίνησε την κατάληψη 

από τα Κύθηρα, το 1798, ,  αφαιρώντας  από την Γαλλία μια σημαντική 

ναυτική βάση στην ανατολική Μεσόγειο. 

Η προσωρινή ρωσοτουρκική κατάκτηση (1799 - 1800) επανέφερε την αριστοκρατία

Τα Ιόνια νησιά απέκτησαν για λίγο τον τίτλο της δημοκρατίας

 κάτω από την επικυριαρχία του Σουλτάνου. 

Οι εξεγέρσεις απέδωσαν ένα «βυζαντινό σύνταγμα» 

-συντάχθηκε στην Κωνσταντινούπολη- που παραχωρούσε 

κάποιες ανεπαίσθητες ελευθερίες, ενώ δημιουργήθηκε η «έντιμη αντιπροσωπεία»,

 ένα είδος συμβιβασμού ανάμεσα στους ευγενείς και στους πλούσιους των νησιών.

 Μετά από μακρόχρονες προτάσεις, συζητήσεις και αντιρρήσεις 

των Αυλών Ρωσίας και Τουρκίας υπογράφτηκε στην Κωνσταντινούπολη 

Συνθήκη στις 21 Μαρτίου 1800, στην οποία αποφασίστηκε η αυτονόμηση της

Επτανήσου Πολιτείας, υπό την επικυριαρχία της Υψηλής Πύλης και η ανάθεση 

της προστασίας των Θρησκευτικών δικαιωμάτων των κατοίκων της, στον

 Αυτοκράτορα της Ρωσίας. Με τον τρόπο αυτό δημιουργήθηκε

 το πρώτο ημιαυτόνομο Ελληνικό κρατίδιο η Επτάνησος Πολιτεία.

Την     αποτελούσαν τα νησιά του Ιονίου Πελάγους :

Κέρκυρα    Παξοί     Λευκάδα  Ιθάκη   Κεφαλονιά   Ζάκυνθος   Κύθηρα  

 και τα μικρότερα νησιά γύρω τους και τα προσαρτήματά τους.

Το Σύνταγμα που καταρτίστηκε στην Κωνσταντινούπολη

 και έγινε αποδεκτό από τον Σουλτάνο ονομάστηκε Βυζαντινό

 και ήταν ολιγαρχικό, παραχωρώντας όλη την εξουσία στις κληρονομικές

 αρχοντικές οικογένειες των νησιών, αυτές που ήταν καταχωρημένες

 στην Χρυσόβιβλο (Libro d’oro) τα τελευταία χρόνια της Βενετοκρατίας, 

αλλά και σε όσους από τους αστούς ήθελαν και μπορούσαν να γραφτούν.

Το νέο Σύνταγμα που αυθαίρετα συντάχτηκε στην Κωνσταντινούπολη

 Από τους εκεί πρεσβευτές της Επτανήσου Πολιτείας, 

προκάλεσε την γενική δυσαρέσκεια.

ο λαός οργίστηκε με την αφαίρεση των πολιτικών του δικαιωμάτων

 που του είχαν παραχωρηθεί από τους Γάλλους δημοκρατικούς.

 Ταραχές και στάσεις ξέσπασαν στα νησιά.

Εκδικήσεις και υποκινούμενοι φόνοι διατάρασσαν την ασφάλεια και την τάξη.

 Στην Ζάκυνθο ο Μαρτινέγκος αφαίρεσε την εξουσία από τους ευγενείς 

κα διοικούσε το νησί κατά βούληση κηρύσσοντας το ανεξάρτητο.

Όταν η Γερουσία έστειλε Τούρκικα πλοία για να επιβάλουν την

 τάξη ο Μαρτινέγκος ανάθεσε την στρατιωτική διοίκηση στον

 αξιωματικό του Βρετανικού στρατού   ύψωσe στο κάστρο την Βρετανική Σημαία

 στις 24 Φεβρουαρίου 1801.

Στην Κεφαλονιά ξέσπασε εμφύλιος ενώ στις 27 Μαίου 1801 ολέθρια

 στάση  στην Κέρκυρα ανάμεσα στους κατοίκους και στρατιώτες της

 Τούρκικης φρουράς, εξαναγκάζοντας τον Πρίγκιπα Θεοτόκη 

να αναθέσει προσωρινά την στρατιωτική διοίκηση του νησιού

 στον Ρώσο συνταγματάρχη Αστφέρ.

Στις 10 Οκτωβρίου 1801 με μυστική συμφωνία στο Παρίσι 

μεταξύ Γαλλίας και Ρωσίας, αποφασίστηκε η αποστρατικοποίηση της Επτανήσου.

Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να χειροτερέψει η εσωτερική κατάσταση

 και να κινδυνεύσει η Επτάνησος να περιέλθει στην κατοχή της Τουρκίας.

Για να σώσει την Πολιτεία, ο Πρίγκιπας Θεοτόκης αναγκάστηκε να

 φέρει σε συνεννόηση τους ευγενείς με τους δημοκρατικούς και τους

αστούς και να ζητήσει εκ νέου τη μεσολάβηση της Ρωσίας. 

Ο Τσάρος τότε έστειλε στην Κέρκυρα πληρεξούσιο, τον

 Ζακυνθινής καταγωγής κόμη Γεώργιο Μοτσενίγο, ο οποίος 

όταν έφτασε στην Κέρκυρα τον Αύγουστο του 1802 και 

συγκάλεσε συντακτική συνέλευση με νέους Γερουσιαστές

 για την κατάρτιση νέου συντάγματος, 

το οποίο ψηφίστηκε στις 16 Οκτωβρίου 1803.

Το νέο σύνταγμα καταργούσε το διαδοχικό δικαίωμα ευγενείας

   θεμελίωνε τις τρεις μεγάλες εξουσίες του κράτους νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική.

Ήταν το πρώτο Νεοελληνικό Σύνταγμα, με εξαιρετικά φιλελεύθερες, 

για την εποχή του, διατάξεις  

Δυστυχώς η ισχύς του δεν έμελλε να διαρκέσει για πολύ.

Αν και το μικρό Ελληνικό κρατίδιο κατόρθωσε να ορθοποδήσει

 και να εξασφαλίσει μια ομαλή σχετικά πορεία προς το μέλλον έπεσε 

τελικά θύμα των διενέξεων των Μεγάλων δυνάμεων 

 H Επτάνησος Πολιτεία έπαψε να υφίσταται Μετά τηνσύναψη της συνθήκης 

του Τιλσίτ ( 1807) τα Επτάνησα παραχωρήθηκαν και πάλι στην Γαλλία 

Όμως το 1809 με την κατάληψη της Ζακύνθου από τον Αγγλικό στόλο 

νέοι κατακτητές πλέον έγιναν οι Άγγλοι οι οποίοι κατέκτησαν την

 Κεφαλονιά Ιθάκη Λευκάδα και Κύθηρα το 1810 και τέλος την Κέρκυρα το 1814.

Με την συνθήκη των Παρισίων 5 Νοεμβρίου 1815 και την 

αποκατάσταση της ειρήνης στην Ευρώπη, τα Επτάνησα 

αποτέλεσαν το αυτόνομο Ιονικό κράτος κάτω από την 

αποκλειστική προστασία της Μεγάλης Βρετανίας 

και μετονομάστηκαν σε Ηνωμένον Κράτος των Ιονίων Νήσων.

Stati Uniti Isole Ionie

Οἱ Ἄγγλοι ἤθελαν νά ἐπιβάλλουν πλήρη κυριαρχία στά Ἑπτάνησα.

Οἱ Ἑπτανήσιοι ὅμως ἀπό τή στιγμή πού δημιουργήθηκε ἔστω 

καί μιά μικρή ἐλεύθερη Ἑλλάδα δέν μποροῦσαν νά συμβιβαστοῦν 

μέ καμμιά λύση ἐκτός ἀπό τό νά ἑνωθοῦν μέ τήν Ἑλλάδα. 

Στα χρόνια της αγγλικής κατοχής (της «Προστασίας» όπως ονομάστηκε), 

την περίοδο 1815-1864, εμφανίστηκε και αναπτύχθηκε στα

 Επτάνησα το κίνημα του ριζοσπαστισμού, ένα κίνημα το οποίο είχε 

αρκετά εθνικά χαρακτηριστικά, επιζητώντας την ένωση των Επτανήσων 

με το «ελλαδικό» κράτος, αλλά και έντονο κοινωνικό και επαναστατικό

 προσανατολισμό, διεκδικώντας τα δικαιώματα των λαϊκών στρωμάτων

 με στόχο την οικοδόμηση μιας δίκαιης και ελεύθερης κοινωνίας. 

 Η ηγεσία του ριζοσπαστικού κινήματος αποτελείτο από τα προοδευτικά,

 φιλελεύθερα και δημοκρατικά στοιχεία της υπό διαμόρφωση τοπικής 

αστικής τάξης και της διανόησης.

Το βάρος της ανάπτυξης του κινήματος αυτού και της αντίστασης στην 

αγγλική κατοχή και κυριαρχία το 

σήκωσαν    Εμποροι, καραβοκύρηδες διανοούμενοι ,σπουδαγμένοι στην

 Ευρώπη---επιστήμονες, 

Πρωταρχική αρχή του κινήματος ,η πάλη για τα απαράγραπτα ανθρώπινα

 δικαιώματα, της ελευθερίας και της ευημερίας. Οι ριζοσπάστες θεωρούσαν

 τη λαϊκή κυριαρχία τη μόνη πραγματική και δυνατή πηγή πολιτικής εξουσίας

Το κίνημα εμφανίστηκε αρχικά  στην Κεφαλονιά το 1830,  με τον 

 ΓεράσιμοΛιβαδά  ο οποίος θεωρείται ο πρώτος ριζοσπάστης 

και θεμελιωτής του κινήματος, Την εκρηκτική του εμφάνιση ΈΚΑΝΕ

 πάλι στην Κεφαλονιά

 μέσα από τους αγώνες, στάσεις και εξεγέρσεις του 1848-1849,

Η αγγλική Προστασία, προσπάθησε, να καταπνίξει το κίνημα, 

ΜΕ μια σειρά μέτρων, από την απαγόρευση των εφημερίδων μέχρι 

την ανοιχτή τρομοκρατία. Από το 1849  και μετά, οι ριζοσπάστες άρχισαν 

να εκδίδουν Φυλλάδια ,διάφορες εφημερίδες, 

όπως τις «Φιλελεύθερος» του Ζερβού-Ιακωβάτου,

 «Αναγέννησις» του Μομφεράτου, «Χωρικός» του Δαυή στην Κεφαλονιά, 

«Ρήγας» και άλλες στη Ζάκυνθο κ.λπ.

Οι περισσότεροι από τις ηγετικές φυσιογνωμίες του ριζοσπαστικού κινήματος

Ζερβός--Ιακωβάτος-  Μομφερράτος  Φραγκίσκος και Ναθαναήλ Δομενεγίνης 

, ο Παίζης , οΠοφάντης  και άλλοι. συμμετείχαν στην 9η Ιόνια Βουλή,

 μετά τις πρώτες ελεύθερες εκλογές του 1850 που αναγκάστηκαν 

να προκηρύξουν οι Άγγλοι οι οποίοι όταν  κατάλαβαν

 ότι η Βουλή έγινε βήμα εξάπλωσης του ριζοσπαστισμού,

 την έκλεισαν και εγκαινίασαν περίοδο άγριας τρομοκρατίας 

με μαζικές συλλήψεις,και  εξορίζοντας  τους δύο ηγέτες του κινήματος 

Η. Ζερβό-Ιακωβάτο και Ι. Μομφερράτο,

Στις 10 Δεκεμβρίου του 1862, άρχιζε στην Αθήνα η εθνοσυνέλευση

 που θα οδηγούσε στην εκλογή νέου βασιλιά. Την ίδια μέρα, λόρδος Ράσελ, 

 Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, διαμηνούσε στον Χαρίλαο Τρικούπη πως

 «Προκειμένου να στηριχτεί η μοναρχία στην Ελλάδα, η βασίλισσα Βικτωρία

 ήταν πρόθυμη να ανακοινώσει στη βουλή των λόρδων και στο αγγλικό

 κοινοβούλιο την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα.

 Όμως, η προσφορά αυτή δεν ίσχυε, αν οι Έλληνες εξέλεγαν

 βασιλιά που θα δημιουργούσε υποψίες ότι θ’ ακολουθούσε 

επιθετική πολιτική προς την Τουρκία»...

Η εθνοσυνέλευση ψήφισε να δοθεί το στέμμα της Ελλάδας 

στο 18χρονο γιο του βασιλιά της Δανίας Γεώργιο, με το όνομα Γεώργιος ο Α’.

. Στις 13 Ιουλίου του 1863, μια διεθνής συνθήκη έδινε στα 

Επτάνησα το δικαίωμα να ενωθούν με την Ελλάδα,

 «εφόσον αυτό επιθυμούσε ο λαός τους»,

 σαν να μην ήταν αυτό το αίτημα ματωμένων αγώνων μισού αιώνα.

Σε εκτέλεση της συνθήκης, ο αρμοστής Στορξ διέλυσε το κοινοβούλιο

 της Επτανησιακής πολιτείας και προκήρυξε εκλογές για τις 19 Σεπτεμβρίου.

 Παρουσιάστηκε ο ίδιος μπροστά στους νεοεκλεγέντες με το ερώτημα,

 αν ο λαός επιθυμεί την ένωση με την Ελλάδα.

 Πήρε την απάντηση με το ψήφισμα της 23ης Σεπτεμβρίου του 1863:

«Αι νήσοι Κέρκυρα, Κεφαλληνία, Ζάκυνθος, Λευκάς, Ιθάκη, Κύθηρα, Παξοί και τα εξαρτήματα αυτών ενούνται μετά του βασιλείου της Ελλάδος, όπως εσαεί αποτελώσιν αναπόσπαστον αυτού μέρος εν μιά και αδιαιρέτω πολιτεία, υπό το συνταγματικόν σκήπτρον της Αυτού Μεγαλειότητος του βασιλέως των Ελλήνων Γεωργίου του Α’ και των διαδόχων αυτού».

Τα θεμέλια για την τελική ευθεία μπήκαν στις 14 Νοεμβρίου του 1863 με την υπογραφή της συνθήκης του Λονδίνου, που παραχωρούσε τα Επτάνησα στην Ελλάδα.

Δυο μέρες αργότερα, , ο Γεώργιος ορκιζόταν βασιλιάς των Ελλήνων.

 Στις 29 Μαρτίου του 1864, ανακοινώθηκε η τελική συμφωνία: Τα νησιά παραχωρούνταν στην Ελλάδα ως προίκα στον Γεώργιο.

Στις 21 Μαΐου, ο μετέπειτα πρωθυπουργός κι από τους βασικούς συντελεστές της έξωσης του Όθωνα, Θρασύβουλος Ζαΐμης, σε επίσημη τελετή στην Κέρκυρα, παραλάμβανε τα Επτάνησα ως πληρεξούσιος του νέου βασιλιά.

Την ημέρα της ένωσης με την Ελλάδα, ένας ανώνυμος χρονικογράφος έγραψε:

«Οι Άγγλοι εκάθησαν εις την Επτάνησον χρόνους 54, μήνας 8 και ημέραν μίαν».

Μετά την παράδοση στον Ζαΐμη, ο αρμοστής Στορξ πέρασε στο Κατάκωλο και πρόσφερε τη σημαία της Επτανησιακής Πολιτείας στον βασιλιά Γεώργιο.

 Στις 29 Ιουνίου, ο Γεώργιος πατούσε το πόδι του

 στην Κέρκυρα, πρώτο σταθμό της περιοδείας του στο Ιόνιο.

. στα Πρακτικά της Βουλής περιγράφεται Θριαμβευτική η είσοδος στον χώρο του Κοινοβουλίου στις 29 Αυγούστου, 1864. των 84 εκλεγέντων (με βάση το ιστορικό εκείνο κείμενο της ΣΞ΄ συνεδρίασης της Βουλής των Ελλήνων) Επτανησίων πληρεξουσίων, με έντονες τις προσδοκίες για δημοκρατικές ρηξικέλευθες παρεμβάσεις στα επικείμενα, υψηλής σημασίας, πολιτικά ζητήματα της χώρας.

Ο πρόεδρος της Βουλής Επαμεινώνδας Δεληγιώργης, απευθυνόμενος στο Σώμα των αντιπροσώπων του έθνους, εκφράζει την προσδοκώμενη επτανησιακή συμβολή: «[...]

Χρεωστώ κατά καθήκον ηθικόν και μετ” ευχαριστήσεως μεγίστης να αναγγείλω προς υμάς ότι ο 

Ιόνιος λαός προικίζει την Συνέλευσιν με αντιπροσώπους έχοντας εξαίρετον κοινοβουλευτικήν 

συμπεριφοράν, κεκοσμημένους με τας αρετάς της παρρησίας και της τόλμης, οίτινες είναι τόσον 

ακμαίοι και τοσούτον, είμαι βέβαιος, θέλουσιν ωφελήσει την πατρίδα, όταν μετ” ου πολύ αύτη μας 

επιβάλη τα μεγάλα εκείνα ζητήματα, τα οποία τοις πάσιν είναι γνωστά».

Κι ο βουλευτής Μ. Σχοινάς, ανερχόμενος στο βήμα, συμπληρώνει:

 «Σεις αδελφοί Επτανήσιοι [...] διεσώσατε την ζωήν της εθνικότητος,

 την γλώσσαν, την θρησκείαν και τας ιστορικάς παραδόσεις [...]».

                                                                                       

                                                κΠερδικάρη Ελένη     

                                                Αντιπρόεδρος

                                        Συλλόγου Λευκαδίων Πάτρας   

                                          «  Η ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ   »

                                              Πολιτικός Επιστήμων

                             (Έθνος,) 

                Αρχείο Γεώργιου Ν. Μοσχόπουλου 

http://www.greekroyalfamily.gr/timeline/official-union-of-ionian-islands.html

Γέννηση Βασιλέως Γεωργίου Α'

1845

Γέννηση Βασίλισσας
‘Ολγας

1851

Εκλογή Βασιλέως Γεωργίου Α’

1863

Άφιξη και ενθρόνιση Βασιλέως Γεωργίου Α'

1863

Επίσημη ένωση
επτανήσων

1864

Γάμος Βασιλέων
Γεωργίου Α' & Όλγας

1867

Γέννηση
Πριγκίπισσας Μαρίας

1876

Γέννηση Πρίγκιπα
Νικόλαου

1872

Γέννηση Βασίλισσας
Σοφίας

1870

Γέννηση Πριγκίπισσας Αλεξάνδρας

1870

Γέννηση Πρίγκιπα
Γεωργίου

1869

Γέννηση Βασιλέως Κωνσταντίνου Α'

1868

Γέννηση
Πρίγκιπα Ανδρέα

1882

Γέννηση Πρίγκιπα Χριστόφορου

1888

Γάμος Βασιλέων
Κωνσταντίνου Α’ & Σοφίας

1889

Γέννηση Βασιλέως Γεωργίου Β’

1890

Γέννηση Βασιλέως Αλεξάνδρου Α’

1893

Πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες

1896

Γέννηση Π. Ελένης
"Βασίλισσα της Ρουμανίας"

1896

Ελληνοτουρκικός
πόλεμος

1897

Γέννηση Βασιλέως Παύλου

1901

Γέννηση Πριγκίπισσας Ειρήνης

1904

Α' Βαλκανικός
Πόλεμος

1912

Ενθρόνιση Βασιλέως
Κωνσταντίνου Α'

1913

Δολοφονία Βασιλέως Γεωργίου Α'

1913

Απελευθέρωση Θεσσαλονίκης

1912

Απελευθέρωση
Γιαννιτσών

1912

Νίκη Ελληνικού Στρατού στο Σαραντάπορο

1912

Νίκη Ελληνικού Στρατού στην Ελασσόνα

1912

Απελευθέρωση
Ιωαννίνων

1913

Β' Βαλκανικός
Πόλεμος

1913

Γέννηση Πριγκίπισσας
Αικατερίνης

1913

Γέννηση Βασίλισσας
Φρειδερίκης

1917

Ενθρόνιση Βασιλέως Αλέξανδρου Α'

1917

Πρώτη εξορία Βασιλέως Κωνσταντίνου Α'

1917

Θάνατος Βασιλέως Αλέξανδρου Α'

1920

Επιστροφή Βασιλέως Κωνσταντίνου Α'

1920

Μικρασιατική
εκστρατεία

1922

Παραίτηση Βασιλέως Κωνσταντίνου Α'

1922

Δεύτερη εξορία Βασιλέως
Κωνσταντίνου Α'

1922

Επαναφορά Βασιλευόμενης Δημοκρατίας και Βασιλέως Γεωργίου Β'

1935

Θάνατος Βασίλισσας
Σοφίας

1932

Θάνατος
Βασίλισσας Όλγας

1926

Κατάργηση Βασιλείας
-
Πρώτη εξορία Βασιλέως Γεωργίου Β'

1923

Θάνατος Βασιλέως Κωνσταντίνου Α'

1922

Πρώτη ενθρόνιση
Βασιλέως Γεωργίου Β'

1922

Γάμος Βασιλέων
Παύλου & Φρειδερίκης

1938

Γέννηση Βασίλισσας Σοφίας της Ισπανίας

1938

Γέννηση Βασιλέως Κωνσταντίνου Β'

1940

Είσοδος της Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο

1940

Μετάβαση Βασιλικής Οικογένειας στην Κρήτη

1941

Εγκατάσταση Βασιλικής Οικογένειας στην Αφρική

1941

Γέννηση Πριγκίπισσας Ειρήνης

1942

Γέννηση Βασίλισσας
Άννας - Μαρίας

1946

Επαναφορά Βασιλέως Γεώργιου Β'

1946

Θάνατος Βασιλέως Γεώργιου Β'

1947

Ενθρόνιση Βασιλέως
Παύλου

1947

Ενσωμάτωση
Δωδεκανήσων

1948

Γέννηση
Πριγκίπισσας Αλεξίας

1965

Γάμος Βασιλέων Κωνσταντίνου & Άννας Μαρίας

1964

Ενθρόνιση Βασιλέως Κωνσταντίνου Β'

1964

Θάνατος Βασιλέως
Παύλου

1964

Γάμος Βασιλέων
Σοφίας & Χουάν Κάρλος

1962

Ολυμπιακοί Αγώνες
Ρώμης

1960

Στρατιωτικό πραξικόπημα συνταγματάρχων

1967

Γέννηση
Πρίγκιπα Παύλου

1967

Αντικίνημα Βασιλέως
Κωνσταντίνου Β'

1967

Γέννηση Πρίγκιπα Νικόλαου

1969

Κατάργηση Βασιλευόμενης Δημοκρατίας από τη δικτατορία των συνταγματάρχων

1973

Διενέργεια δημοψηφίσματοςγια το πολιτειακό

1974

Θάνατος Βασίλισσας Φρειδερίκης

1981

Γέννηση Πριγκίπισσας Θεοδώρας

1983

Γέννηση Πρίγκιπα
Φιλίππου

1986

Κατάσχεση Βασιλικής Περιουσίας

1994

Γάμος Πρίγκιπα  Παύλου & Μαρί-Σαντάλ Μίλερ

1995

Γέννηση Πριγκίπισσας Μαρίας -Ολυμπίας

1996

Μόνιμη Επιστροφή της Βασιλικής Οικογένειας στην Ελλάδα

2003

Απόφαση
Ευρωπαϊκού
Δικαστηρίου

2002

Γέννηση Αρριέτας
Μοράλες
Ντε Γκρέτσια

2002

Γέννηση
Πρίγκιπα
Αχιλλέα - Ανδρέα

2000

Γάμος Πριγκίπισσας
Αλεξίας & Κάρλος
Μοράλες Κουϊντάνα

1999

Γέννηση
Πρίγκιπα
Κωνσταντίνου - Αλεξίου

1998

Γέννηση Άννας Μαρίας Μοράλες Ντε Γκρέτσια

2003

Γέννηση Πρίγκιπα Οδυσσέα - Κίμωνα

2004

Γέννηση Κάρλος
Μοράλες Ντε Γκρέτσια

2005

Γέννηση Αμέλιας
Μοράλες Ντε Γκρέτσια

2007

Γέννηση Πρίγκιπα
Αριστείδη - Σταύρου

2008

Γάμος Πρίγκιπα Νικολάου & Τατιάνας Μπλάτνικ

2010

Επίσημη ένωση Επτανήσων

Το πρωτόκολλο του Λονδίνου, μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας και Δανίας,  με το οποίο επικυρώθηκε η εκλογή του Βασιλέως Γεωργίου Α', με ρητό όρο την  Έπανένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, υπογράφηκε στις 13 Ιουλίου 1863.  Στις 1η Αυγούστου υπογράφεται το πρωτόκολλο της παραχώρησης με την  προϋπόθεση ότι θα συναινέσει η ΙΓ΄ Ιόνια Βουλή, η οποία και εκλέγεται ειδικά για  το σκοπό αυτό. Στην πανηγυρική συνεδρίαση της ΙΓ΄ Βουλής (5η Οκτωβρίου 1863) διαβάζεται  το ψήφισμα για την Ένωση που είχε συντάξει ο βουλευτής Λευκάδας  Αριστοτέλης Βαλαωρίτης. Με τις συνθήκες της 14/11/1863 και 17/5/1864  επισημοποιείται η παραχώρηση των Επτανήσων στην Ελλάδα Στις 21 Μαΐου αναγγέλεται επίσημα από τον Άγγλο Αρμοστή η άρση της  προστασίας, ο οποίος και παραδίδει στον απεσταλμένο της Ελληνικής κυβέρνησης  Θρασύβουλο Ζαΐμη τα Ιόνια νησιά.  Στη συνέχεια φθάνει στά Επτάνησα ο ἑλληνικός στρατός και αργότερα  ο Βασιλεύς Γεώργιος Α' για επίσημη επίσκεψη. Στις 19 Ιουλίου 1864 φθάνουν στον Πειραιά οι 84 Επτανήσιοι Βουλευτές  και ο αθηναϊκός λαός τους υποδέχεται με ενθουσιασμό.

Το ψήφισμα της Ενώσεως της Επτανήσου που εξέδωσε η Ιόνιος Βουλή στις 23 Σεπτεμβρίου 1863.

                            
                                              ΨΗΦΙΣΜΑ          
                                    Η ΒΟΥΛΗ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ

εκλεχθείσα συνεπεία προσκλήσεως τής Προστάτιδος Δυνάμεως
 καί συνελθούσα όπως οριστικώς αποφανθή  περί τής εθνικής αποκαταστάσεως 
τού Ιονίου λαού,
πιστώς δέ εκδηλούσα τόν διάπυρον πόθον
 καί τήν ανέκαθεν  σταθεράν αυτού βούλησιν καί συμφώνως
 πρός τάς προηγηθείσας ευχάς καί διακηρύξεις τών ελευθέρων Ιονίων Βουλών

                                             ΨΗΦΙΖΕΙ

αι νήσοι ΚΕΡΚΥΡΑ, ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ, ΖΑΚΥΝΘΟΣ, ΛΕΥΚΑΣ, ΙΘΑΚΗ, ΚΥΘΗΡΑ, ΠΑΞΟΙ 
καί τά εξαρτήματα αυτών

ενούνται μετά τού ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, όπως εσαεί αποτελώσιν αναπόσπαστον αυτού μέρος εν μιά καί

αδιαιρέτω πολιτεία υπό τό Συνταγματικόν Σκήπτρον τής ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α΄ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΑΔΟΧΩΝ ΑΥΤΟΥ

Εγένετο εν τώ Βουλευτηρίω Κερκύρας τή κγ΄ Σεπτεμβρίου τού Σωτηρίου Έτους αωξγ΄

Το ψήφισμα εκδόθηκε αμέσως μετά τις εκλογές για το ΙΓ΄ Ιόνιο Κοινοβούλιο που έγιναν στις 19 Σεπτεμβρίου 1863, με πρόεδρο το Στέφανο Παδοβά και αφού στον εναρκτήριο λόγο του ο τελευταίος Βρετανός αρμοστής ζήτησε από το σώμα να τον πληροφορήσει αν ο επτανησιακός λαός επιθυμούσε την ένωση με την Ελλάδα.

Βιβλιογραφία:
Ν. Μοσχονάς, «Η ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΓ΄, Αθήνα 1977, 232.

19 Μαΐου

Τα μέλη της Ιόνιας Βουλής, που ψήφισαν την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα

4

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, Στέφανος Παδοβάς , 

           Κωνσταντίνος Λομβάρδος

 ΗELLENIC UNION OF EPTANISIANS (IONIANS)

  

Ιόνιος Βουλή

Στο κτίριο της Ιονίου βουλής σφυρηλατήθηκε η σταθερή θέληση των εκπροσώπων του Λαού των Ιονίων Νήσων για την ένωση με την Ελλάδα και επικυρώθηκε τελικά με το ψήφισμα της Ιονίου Βουλής στις 23-9 του 1863.
Το κτίριο κατασκευάστηκε απο τον Ιωάννη Χρόνη το 1855 σε νεοκλασσικό στυλ και χαρακτηριστική είσοδο από Δωρικούς κίονες.
Αναστυλώθηκε το 1978 και από τότε είναι η έδρα Μουσείου αφιερωμένου στους αγώνες για την ελευθερία των Επτανήσων.

Πηγή: wikimapia.org

Η ΙΟΝΙΟΣ ΒΟΥΛΗ

Η Ιόνιος Βουλή βρίσκεται στην οδό Μουστοξύδη, στο δρόμο που παλιότερα ήταν γνωστός ως Πλατύ Καντούνι. Από την ίδρυσή της το 1817 μέχρι το 1823 τα μέλη της Βουλής της Επτανήσου συνεδρίαζαν στο μέγαρο του Βάιλου, στην πλατεία του Δημαρχείου. Έκτοτε και μέχρι το 1849 η Βουλή συνερχόταν στα ανάκτορα, σε αίθουσα της ανατολικής πτέρυγας όπου σήμερα στεγάζεται η Δημοτική Πινακοθήκη. Το 1849 μεταφέρθηκε σε δημόσιο κτίριο στην ίδια τοποθεσία όπου βρίσκεται και σήμερα. Το 1852, ωστόσο, το κτίριο αυτό κάηκε μετά από πιθανό εμπρησμό. Μετά την πυρκαγιά η 10η Βουλή συγκεντρώθηκε στα δικαστήρια και συμφώνησαν την οικοδόμηση νέου κτιρίου.

Το νέο βουλευτήριο σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Ιωάννης Χρόνης σε νεοκλασικό ρυθμό. Η ανέγερσή του ξεκίνησε το 1854 και ολοκληρώθηκε το 1855. Η 11η, η 12η και η 13η βουλή συνεδρίασαν στο νέο κτίριο, όπου το 1863 αποφασίστηκε η ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα.. Το 1869 το βουλευτήριο εκχωρήθηκε ως δωρεά στην Κερκυραϊκή Κοινότητα του Αγγλικανικού Θρησκεύματος. Το 1943 το κτίριο κάηκε από τους εμπρησμούς των Γερμανών και αναστηλώθηκε λίγα χρόνια αργότερα υπό την εποπτεία του αρχιτέκτονα Ιωάννη Κόλλα. Το 1947 η αγγλική Πρεσβεία παραχώρησε το κτίριο στο ελληνικό δημόσιο κρατώντας όμως το παρακείμενο οικοδόμημα για χρήση από τον σύλλογο των Βρετανών υπηκόων.

Σήμερα στο κτίριο συνέρχονται για συνεδριάσεις τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου. Στο εσωτερικό του κτιρίου της Βουλής υπάρχει εξώστης που στηρίζεται σε ελλειπτικό περιστύλιο και δίνει στους πολίτες τη δυνατότητα της παρακολούθησης των συνεδριάσεων. Στην είσοδο του βουλευτηρίου υπάρχει μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφονται τα εξής:

«ΕΝ ΤΩ ΑΡΧΑΙΩ ΤΟΥΤΟ ΙΩΝΙΩ ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΩ Η ΒΟΥΛΗ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ ΘΕΛΗΣΕΙ ΙΟΝΙΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΝΕΣΕΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΙΔΟΣ ΔΥΝΑΜΕΩΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΕΨΗΦΙΣΕ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΤΑ ΝΗΣΩΝ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΗ 23Η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1863».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η 9η Επτανησιακή Βουλή ήταν αυτή που ψήφισε τον εορτασμό της επετείου της ελληνική επανάστασης στις 25 Μαρτίου.

Πηγή:corfutour.gr

3

Ένωση των Επτανήσων με τη Ελλάδα

Η πρώτη επέκταση των συνόρων του ελληνικού κράτους ήρθε σε περισσότερα από τριάντα χρόνια μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του. Δεν υπήρξε αποτέλεσμα καμιάς από τις αλυτρωτικές εξεγέρσεις του ελληνικού κράτους ούτε συντελέστηκε σε βάρος του μόνου μέχρι το 1878 εχθρού, της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Με τη συνθήκη που υπογράφτηκε στις 17/29 Μαρτίου 1864 ανάμεσα στις τρεις Δυνάμεις, την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Ρωσία, και στο ελληνικό βασίλειο τα Επτάνησα πέρασαν οριστικά στην ελληνική κυριαρχία στις 21 Μαΐου. H εξέλιξη αυτή ήρθε ως επιστέγασμα μιας σειράς διαβουλεύσεων και διπλωματικών διαπραγματεύσεων, οι οποίες καθόρισαν αρκετά βαριούς όρους για την Eλλάδα που ήταν αποκλεισμένη από τις περισσότερες διπλωματικές συναντήσεις.

H συνθήκη θέσπιζε τη διηνεκή ουδετερότητα της Kέρκυρας, γι' αυτό κατεδαφίστηκε μέρος του οχυρού της πόλης και των Παξών. Tο ελληνικό κράτος αποδέχεται όλες τις υποχρεώσεις προς ξένες κυβερνήσεις, εταιρείες και ιδιώτες, οι οποίες απέρρεαν από συμβάσεις που είχαν συναφθεί με την Iόνιο Πολιτεία ή με την Προστάτιδα Δύναμη, τη Μεγάλη Bρετανία. H ρύθμιση αυτή αφορούσε το δημόσιο χρέος των Iονίων, εμπορικά και ναυτιλιακά προνόμια αλλοδαπών και κυρίως το εκδοτικό δικαίωμα της Iονικής Τράπεζας. Tο ελληνικό κράτος αναλάμβανε επίσης να καταβάλει αποζημιώσεις και συντάξεις στους άγγλους υπαλλήλους που θα έχαναν τη θέση τους με την Ένωση. H Oρθόδοξη Εκκλησία αναγνωρίζεται ως επικρατούσα, αλλά κηρύσσεται παράλληλα η θρησκευτική και λατρευτική ελευθερία για όλα τα δόγματα και διατηρούνται τα προνόμια της Καθολικής Eκκλησίας. H Mεγάλη Bρετανία παραιτείται από την προστασία των Iονίων και μαζί με τη Γαλλία και τη Ρωσία επεκτείνουν τις εγγυήσεις που αφορούσαν την Eλλάδα και στα Iόνια νησιά.

Στις 23 Σεπτεμβρίου/5 Oκτωβρίου 1864 το IΓ' Iόνιο Kοινοβούλιο υλοποίησε το σκοπό της σύγκλησής του αποφασίζοντας πανηγυρικά την Ένωση με την Eλλάδα σε "μία και αδιαίρετη πολιτεία υπό το συνταγματικό σκήπτρο του Γεωργίου A' ".

Πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

 Το Κόμμα των Ριζοσπαστών ήταν Ελληνικό πολιτικό κόμμα στα Επτάνησα και στις Ηνωμένες Πολιτείες των Ιονίων Νήσων και θεωρείται το πρώτο πολιτικό κόμμα που ιδρύθηκε στην Ελλάδα με κομματική δομή.
Το κόμμα των Ριζοσπαστών ιδρύθηκε το 1848 και διαλύθηκε αμέσως μετά την ένωση των Ιόνιων νήσων με την Ελλάδα το 1864 , ήταν ενάντια στην Αγγλική κατοχή των Ιόνιων νήσων και υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα . Η Αγγλία είχε αναλάβει την προστασία του νέου κράτους που δημιουργήθηκε με την Συνθήκη των Παρισίων το 1815 η οποία προέβλεπε την την προστασία του ελευθέρου και ανεξαρτήτου κράτους των Ηνωμένων Πολιτειών των Ιονίων Νήσων , αλλά αντί για προστασία είχε επιβάλει καθεστώς αποικίας. Το κόμμα των Ριζοσπαστών εναντιωνόταν στην Αγγλική κατοχή με κύριο αίτημα την ένωση.
Οι Ριζοσπάστες με την πολιτική τους καθοδήγηση ξεσήκωναν τον λαό ενάντια στην Βρετανία και υπέρ της ενώσεως. Στις 26 Νοεμβρίου 1850 ο Ριζοσπάστης βουλευτής Ιωάννης Δετοράτος Τυπάλδος σε μια ενθουσιώδη βουλή προτείνει το ψήφισμα για την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα.
 Το ψήφισμα το υπέγραψαν και οι Γεράσιμος Λιβαδάς, Ναδάλης Δομενεγίνης, Γεώργιος Τυπάλδος, Φραγκίσκος Δομενεγίνης, Ηλίας Ζερβός Ιακωβάτος, Ιωσήφ Μομφεράτος, Τηλέμαχος Παΐζης, Ιωάννης Τυπάλδος, Άγγελος Σιγούρος – Δεσύλλας, Στ. Πυλαρινός, Χριστόδουλος Τοφάνης. 
Η Βρετανία απάντησε με διωγμούς, συλλήψεις, φυλακίσεις, εξορίες και κλείσιμο των εφημερίδων. 
Οι δύο μεγάλοι πρωταγωνιστές εξορίζονται, ο Ηλίας Ζερβός στα Αντικύθηρα και ο Ιωσήφ Μομφεράτος στην Ερικούσα. Η οργάνωση των Ριζοσπαστών ουσιαστικά διαλύεται, Τότε στον χώρο των ριζοσπαστών εμφανίζεται ο Κωνσταντίνος Λομβάρδος επικεφαλής των νέων Ριζοσπαστών.
 Ο Λομβάρδος ακολούθησε διαφορετική πολιτική από τους προκατόχους του και επιζητούσε μόνο την ένωση .

Το 1862 Ηλίας Ζερβός ως Πρόεδρος τότε της Βουλής ανεβαίνει στο βήμα και προτείνει την αναστολή του εθνικού ζητήματος και την ψήφιση διαφόρων βελτιώσεων με τις οποίες θα ανακουφιζόταν ο επτανησιακός λαός , μαζί του τάχτηκε ο Ιωσήφ Μομφεράτος και οι παλιοί ριζοσπάστες ενώ ο Λομβάρδος και νέοι ριζοσπάστες διαφώνησαν με αποτέλεσμα την διάσπαση των ριζοσπαστών σε αληθινούς , ή παλιούς Ριζοσπάστες, (Κόμμα Αληθινών Ριζοσπαστών), που απέβλεπε σε ένωση με την Ελλάδα, ανεξαρτησία και δικαιοσύνη, με αρχηγούς τον Ηλία Ζερβό-Ιακωβάτο και τον Ιωσήφ Μομφεράτο, και σε Κόμμα των Ενωτικών Ριζοσπαστών (Νέοι ριζοσπάστες), ή απλά ενωτικών, που απέβλεπαν μόνο σε ένωση με την Ελλάδα, με αρχηγό  τον Κωσταντίνο Λομβάρδο 

ΕΝΩΣΗ ΕΠΤΑΝΗΣΙΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΗELLENIC UNION OF EPTANISIANS (IONIANS)

ΕΝΩΣΗ ΕΠΤΑΝΗΣΙΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΗELLENIC UNION OF EPTANISIANS (IONIANS)

Σας αρέσει · 21 Μαΐου 

Η Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα 21 Μαΐου

Τα Επτάνησα περιήλθαν υπό Ενετική κυριαρχία τον 13ο αιώνα. Ο στρατός του Ναπολέοντα και η Βρετανική Αυτοκρατορία άφησαν τα σημάδια τους στα νησιά, πριν από την προσάρτηση τους από την Ελλάδα, το 1863, σαν δώρο από την Βασίλισσα Βικτωρία προς το νέο μονάρχη της χώρας, Δανό Πρίγκηπα Γεώργιο Α'.

Οι Άγγλοι ήθελαν να επιβάλλουν πλήρη κυριαρχία στα Επτάνησα. Οι Επτανήσιοι όμως από τη στιγμή που δημιουργήθηκε έστω και μια μικρή ελεύθερη Ελλάδα δεν μπορούσαν να συμβιβαστούν με καμιά λύση εκτός από το να ενωθούν με την Ελλάδα. Η πίεση της κοινής γνώμης στα Ιόνια νησιά υπήρξε αποφασιστική.

Το 1848 εμφανίζεται στην Κεφαλλονιά, και αργότερα και στα άλλα νησιά, ο επτανησιακός ριζοσπαστισμός, ένα εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα που απαιτεί την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα. Ηγέτες του κινήματος ο Ηλίας Ζερβός-Ιακωβάτος με την εφημερίδα του «Ο Φιλελεύθερος» και ο Ιωσήφ Μομφεράτος με την εφημερίδα του «Αναγέννησις». Ο Ιακωβάτος, μάλιστα, για τους αγώνες του ενάντια στην Αγγλοκρατία θα εξοριστεί στα Αντικύθηρα.


Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι ο κορυφαίος αυτός ριζοσπάστης και φανατικός αγωνιστής, συνδέθηκε στενότατα με τον Γεώργιο Μόρμορη στον οποίο ανατέθηκε η οργάνωση ριζοσπαστικού κόμματος στα Κύθηρα. Αυτός πράγματι συνασπίζεται με τον Κοσμά Πανάρετο και τον Γεώργιο Αρώνη-Παναγιωτόπουλο ιδρύουν ριζοσπαστικό κόμμα καί προσφέρουν ανεκτίμητες υπηρεσίες στην υπόθεση της Ένωσης.
Η πολυπόθητη λοιπόν ένωση είχε πια πραγματοποιηθεί . Αυτό βέβαια δεν ήταν απλά αποτέλεσμα των πολιτικών και στρατιωτικών εξελίξεων στο πέρασμα των χρόνων. Ούτε ήταν θέμα τυχαίων και ευνοϊκών συγκυριών, αλλά επιστέγασμα πολύχρονων και πολύμοχθων προσπαθειών των Επτανησίων. Μπορεί τα Επτάνησα να μη γνώρισαν την τουρκική βαρβαρότητα, όπως η υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά υπέφεραν και εκείνα κάτω από το ζυγό του εκάστοτε δυνάστη.
Ωστόσο, το φιλελεύθερο πνεύμα και οι αξίες του επτανησιακού λαού διατηρήθηκαν αλώβητες και γι' αυτό με δύσκολους αγώνες διεκδικούσε πάντα το καλύτερο. Αυτό μαρτυρεί η ίδρυση της Ιονίου Ακαδημίας το 1824, του πρώτου ελληνικού πανεπιστημίου και ευρύτερα η προώθηση της παιδείας και των γραμμάτων. Αυτό φανερώνει η καθιέρωση της ελευθεροτυπίας από την Ιόνιο Βουλή και η κυκλοφορία των πρώτων πολιτικών εφημερίδων.

ΕΝΩΣΗ ΕΠΤΑΝΗΣΙΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΗELLENIC UNION OF EPTANISIANS (IONIANS)

Σας αρέσει · 17 Μαΐου 

Πριν από 144 χρόνια, στις 21 Μαΐου του 1864, έγινε μετά από πολλούς αγώνες η επίσημη Ένωση της Επτανήσου με την υπόλοιπη Ελλάδα. Χωρίς να αναφερθούμε στο γνωστό ιστορικό, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η παράθεση ποιημάτων που γράφτηκαν για το σκοπό αυτό και που φανερώνουν τον πόθο των Ριζοσπαστών για την Ένωση με το νεοσύστατο τότε Ελληνικό κρατίδιο.

21 Μαϊου 1865

Ας θυμηθούμε βρε παιδιά τη μέρα τη μεγάλη,
που Μομφεράτοι και Ζερβοί, και τόσοι άνδρες άλλοι,
Κεφαλλονίτες με αίσθημα και θάρρος στην ψυχή τους,
ελάμπρυναν κι εδόξασαν κι’ αυτοί την εποχή τους

Οι νέοι π’ ανασταίνονται, να μην αλησμονάνε
πως αν ελεύτερη ζωή σαν Έλληνες περνάνε,
σ’ εκείνους την οφείλουνε τους γέροντες προμάχους,
που δέσμιοι, σε φυλακές, και εξόριστοι σε βράχους,
ακλόνητοι στο αίσθημα και στην πεποίθησή τους,
επάλαισαν και εδείξανε μεγάλο το νησί τους.

Γιορτή δεν έχει το νησί καμία πιο μεγάλη!
Με του Μαγιού τις εμορφιές, μαζί κι εκείνη θάλλει
η ολοφώτεινη γιορτή, η τιμημένη μέρα,
που ορφανούς μας ένωσε με τη γλυκιά μητέρα.

Να θυμηθούμε βρε παιδιά, της αρετής τους χρόνους,
και δαφνοστεφανώσωμεν ατρόμητους προγόνους,
που δεν εφοβηθήκανε μπροστά στον εθνισμό τους,
τη φούρκα πω’ φοβέριζε να πνίξει το λαιμό τους.

Το μνήμα προσκυνήσετε του κάθε Ριζοσπάστη,
πω’ πάλαισε κι ενίκησε τον ισχυρό δυνάστη,
κι’ εστόλισε δια χρυσής και φωτεινής σελίδος,
την ιστορίαν της σεμνής ευάνδρου μας Πατρίδος.

Να θυμηθούμε βρε παιδιά, τη μέρα την μεγάλη,
που Μομφεράτοι και Ζερβοί και τόσοι άνδρες Άλλοι
επλούτισαν τα ιερά της Νήσου μας εδάφη
μ΄ανδρείας, γενναιότητος και αρετής χρυσάφι.

Γεωργίου Μολφέτα

Η Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα

Η 21η Μαΐου 1864 σηματοδότησε
την πρώτη επέκταση της χώρας μας,
αλλά και μια δημοκρατική τομή
στο Ελληνικό Κοινοβούλιο
149 χρόνια πριν



Είναι γνωστός ο ιδιαίτερος παιδευτικός ρόλος που διαδραμάτισε το νησιωτικό σύμπλεγμα του Ιονίου πριν ακόμη από την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα (Μάιος 1864) και η ιδιαίτερη συμβολή των Επτανησίων στην αναγεννώμενη πατρίδα κατά τα δύσκολα χρόνια του Γένους. Πρόκειται, οπωσδήποτε, για το πολυσυζητημένο «μετακενωτικό» φαινόμενο, που είχαν την ιδιαίτερη τύχη να υπηρετήσουν οι Επτανήσιοι, μεταφέροντας στον ελλαδικό χώρο ό,τι ωραίο και πολιτικά υγιές αναδύθηκε κατά τους προηγούμενους αιώνες στη Δύση, το φαινόμενο δηλαδή του Διαφωτισμού και πρωιμότερα των αναγεννησιακών διαδικασιών του Δυτικού κόσμου.

Διακεκριμένοι λόγιοι της επτανησιακής κοινωνίας, με λαμπρές σπουδές στην Ευρώπη (Διονύσιος Σολωμός, Ανδρέας Λασκαράτος, Γεώργιος Τερτσέτης, Παναγιώτης Πανάς και τόσοι άλλοι) μπολιάζουν την πνευματική ζωή του προεπαναστατικού αρχικά ελλαδικού χώρου και, στη συνέχεια, του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Παιδεία, λογοτεχνία, θέατρο, εικαστικές τέχνες, επιστήμες, δέχονται, μέσω ακριβώς των Ιονίων, τις δυτικές επιρροές και εμβολίζουν την επικρατούσα ακόμη δεσποτεία του Φαναριώτικου συντηρητισμού στην ελεύθερη Ελλάδα.

Σ’ αυτήν ακριβώς τη μεθοδική προεργασία των Επτανησίων λογίων προστίθεται τώρα, με την Ενωση, δυναμική η οργανωμένη επτανησιακή Πολιτεία, με δεσπόζουσα, βέβαια, την παρουσία των εκπροσώπων του Ριζοσπαστικού κόμματος, του πρώτου κόμματος αρχών σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο.
Τύχη αγαθή, ιστορικά τεκμηριωμένη, για τη λειτουργούσα ελληνική Πολιτεία, θεωρείται η σύμπτωση της ένωσης της Επτανήσου με την αναθεώρηση του Συντάγματος του 1844. Θριαμβευτική περιγράφεται στα Πρακτικά της Βουλής η είσοδος στον χώρο του Κοινοβουλίου των 84 εκλεγέντων (με βάση το ιστορικό εκείνο κείμενο της ΣΞ΄ συνεδρίασης της Βουλής των Ελλήνων) Επτανησίων πληρεξουσίων, με έντονες τις προσδοκίες για δημοκρατικές ρηξικέλευθες παρεμβάσεις στα επικείμενα, υψηλής σημασίας, πολιτικά ζητήματα της χώρας. Σαφής μαρτυρία της προσδοκίας η προσφώνηση της επτανησιακής αντιπροσωπείας κατά την είσοδό της στην αίθουσα του Κοινοβουλίου, τον Ιούλιο του 1864.

Ο πρόεδρος της Βουλής Επαμεινώνδας Δεληγεώργης, απευθυνόμενος στο Σώμα των αντιπροσώπων του έθνους, εκφράζει την προσδοκώμενη επτανησιακή συμβολή: «[...] Χρεωστώ κατά καθήκον ηθικόν και μετ’ ευχαριστήσεως μεγίστης να αναγγείλω προς υμάς ότι ο Ιόνιος λαός προικίζει την Συνέλευσιν με αντιπροσώπους έχοντας εξαίρετον κοινοβουλευτικήν συμπεριφοράν, κεκοσμημένους με τας αρετάς της παρρησίας και της τόλμης, οίτινες είναι τόσον ακμαίοι και τοσούτον, είμαι βέβαιος, θέλουσιν ωφελήσει την πατρίδα, όταν μετ’ ου πολύ αύτη μας επιβάλη τα μεγάλα εκείνα ζητήματα, τα οποία τοις πάσιν είναι γνωστά». Κι ο βουλευτής Μ. Σχοινάς, ανερχόμενος στο βήμα, συμπληρώνει: «Σεις αδελφοί Επτανήσιοι [...] διεσώσατε την ζωήν της εθνικότητος, την γλώσσαν, την θρησκείαν και τας ιστορικάς παραδόσεις [...]».
Η μεγαλειώδης υποδοχή κι οπωσδήποτε η εκφραζόμενη προσδοκία στον χώρο του Κοινοβουλίου χρεώνουν τους 84 πληρεξουσίους της Επτανήσου για μια συμβολή ανάλογη με το ιδεολογικό περιεχόμενο του Ιόνιου πολιτικού βίου κι όπως ακριβώς την οριοθέτησε η προπορευθείσα επτανησιακή λογιοσύνη.

H Συνταγματική αναθεώρηση

Πεδίο πρώτο, με έντονους τους πολιτικούς κραδασμούς, η αναθεώρηση του κατά πολλά ανελεύθερου Συντάγματος του 1844. Συχνές και αποτελεσματικές οι παρεμβάσεις δημοκρατικού προσανατολισμού επί του σχεδίου αυτού του Συντάγματος από τους πληρεξουσίους της πρώην Ιονίου Πολιτείας. Οι αδελφοί Ιακωβάτοι, Γεώργιος και Χαράλαμπος, ο κορυφαίος του επτανησιακού Ριζοσπαστισμού Ιωσήφ Μομφερράτος, ο Ζακύνθιος Κωνσταντίνος Λομβάρδος, οι Αννινοι, ο Ε. Δρακούλης, ο Νέστωρ Σολομός, ο Ανδρέας Βλαντής, ο Γεράσιμος Λιβαδάς και αργότερα, στις επόμενες κοινοβουλευτικές συνεδριάσεις η κατ’ εξοχήν δημοκρατική φωνή του Ιόνιου χώρου, ο βουλευτής Κεφαλληνίας Ρόκκος Χοϊδάς, ανταποκρίνονται στο προσκλητήριο των δημοκρατικών αγώνων για τη νομοθετική οργάνωση της Πολιτείας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

Οι ακριβείς μαρτυρίες προκύπτουν από πρωτογενείς πηγές, από τα κείμενα των Πρακτικών του ελληνικού Κοινοβουλίου. Εκεί, σ’ αυτές τις πολύκροτες συνεδριάσεις, στις οποίες διαπλάθεται ο νεότερος Καταστατικός Χάρτης, που θα κατευθύνει τη ζωή της χώρας για πολλές δεκαετίες, και πραγματοποιείται η αναδιάρθρωση του πολιτεύματος, αναδεικνύονται δεσπόζουσες οι δημοκρατικές -και πάντοτε τεκμηριωμένες και αποτελεσματικές- φωνές των Επτανησίων αντιπροσώπων. Οι παρεμβάσεις εύστοχες επί των θεμελιωδών λειτουργιών του πολιτεύματος, κυρίως κατά την περίοδο της αναθεώρησης του Συντάγματος. Κύριοι θεματικοί στόχοι: η προσωπική ελευθερία του πολίτη, η θρησκεία του έθνους, η ισότητα των πολιτών ενώπιον του νόμου, η κατάργηση των διακρίσεων και των τίτλων ευγενείας, η εκπαίδευση, η διαδοχή της Βασιλείας, η απαγόρευση του θρησκευτικού προσηλυτισμού, η απαγόρευση των βασανιστηρίων και η κατάργηση της θανατικής ποινής, η απαλλαγή από τον φόρο με βάση κοινωνικά κριτήρια, η μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, η ανάθεση της νομοθετικής εξουσίας αποκλειστικά και μόνο στα μέλη του Κοινοβουλίου και, βέβαια, η κατάργηση του νομοθετικού (και αυτού) Σώματος της κατ’ ουσίαν διορισμένης από τον Ανακτα Γερουσίας, ως επιβλαβούς θεσμού για τη λειτουργία του πολιτεύματος.
Η συγκριτική διαδικασία ανάμεσα στις προτάσεις των πληρεξουσίων της Επτανήσου και του τελικού κειμένου των δεχομένων τις εν λόγω παρεμβάσεις άρθρων του Συντάγματος πείθει για την αποτελεσματική συμβολή της επτανησιακής παρουσίας κατά την αλλαγή επί το δημοκρατικότερον του πρώτου (μετά, βέβαια, τα επαναστατικά) Συντάγματος της χώρας. Εντελώς δειγματικά ορισμένες επισημάνσεις· Γεώργιος Τυπάλδος- Ιακωβάτος, ο καλούμενος «Γιωργαντάρας» για την ηφαιστειώδη παρουσία του στο Κοινοβούλιο (με δύο ακόμη δημοκρατικούς συναδέλφους του), επί των άρθρων 5 και 6 του σχεδίου του αναθεωρούμενου Συντάγματος, που αφορούσαν την προσωπική ελευθερία και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του πολίτη (Πρακτικά, τόμ. 6, σ. 562): «Προ πάσης άλλης συζητήσεως οφείλει η Συνέλευσις να εξασφαλίση την εγγύησιν της προσωπικής του πολίτη ελευθερίας. Οταν ο πολίτης αφεθή εις την διάθεσιν μιας αυθαιρέτου κυβερνήσεως, οίαι υπήρξαν αι δύο τελευταίαι της δυναστείας του Οθωνος, εις ουδέν ωφελούσιν τάλλα δικαιώματα».
Ο Ιωάννης Αννινος και ο Ιωσήφ Μομφερράτος κατά τη συζήτηση επί του άρθρου 18, που αφορά την ποινή του θανάτου, προβαίνουν σε πρωτοποριακή παρέμβαση. Ο Μομφερράτος διατυπώνει τη σχετική πρόταση: «Η θανατική ποινή επιτρέπεται εντός πενταετίας από το κύρος του Συντάγματος, κατά ληστεύσεων πραττομένων διά φόνου, βασάνων ή τραυμάτων. Παρερχομένης της πενταετίας όλως διόλου καταργείται». Το αρχικό κείμενο του σχεδίου περιείχε την εξαίρεση: «εκτός της κατά του προσώπου του βασιλέως και των μελών της βασιλικής οικογενείας ανθρωποκτονίας», ενώ στο τελικό κείμενο του Συντάγματος του 1864 σημειώνεται: «Η θανατική ποινή επί πολιτικών εγκλημάτων, εκτός των συνθέτων, καταργείται» (Πρακτικά, 31.6.1864). Και επί πλέον μόνος, αργότερα, ο Ιωσήφ Μομφερράτος επί του άρθρου 21 του σχεδίου, που αφορούσε την εθνική κυριαρχία, επεμβαίνει με αποτελεσματικές και εξαιρετικής σημασίας παρατηρήσεις, ο οποίος μάλιστα, τελικά, μόνος από το Σώμα της Βουλής καταψηφίζει το αναθεωρηθέν Σύνταγμα του 1864, μολονότι θεωρείται για τις συνθήκες της εποχής αρκετά φιλελεύθερο.

Ο Κανονισμός της Βουλής

Λίγο αργότερα (Ιούνιος 1865) οι Γεώργιος και Χαράλαμπος Ιακωβάτοι επί του άρθρου 13 του Κανονισμού της Βουλής προτείνουν: «Ο λόγος είναι ελεύθερος· η συζήτησις δεν περατούται πριν ή αγορεύσωσιν πάντες και οι ζητήσαντες τον λόγον [...]. Προ τούτου ουδέποτε θεωρείται η Βουλή φωτισθείσα». Η πρότασις γίνεται σχεδόν παμψηφεί δεκτή. Οι ίδιοι πάλι, τέσσερα χρόνια αργότερα (συνεδριάσεις στις 12, 13, 14 Ιουνίου 1869) καταγγέλλουν περιπτώσεις καλπονόθευσης κατά τις οποίες «η εκλογή μεταβάλλεται εις ταχυδακτυλουργίαν». Μία δεκαετία αργότερα (15.12.1879), κατά τη διεξαγόμενη συζήτηση επί του περιεχομένου του βασιλικού λόγου, δριμύς επεμβαίνει ο Γεώργιος Ιακωβάτος καταγγέλλοντας τη νωθρή στάση της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης: «Οπίσω! Οπίσω η αντιπολίτευσις! Και η κυβέρνησις οπίσω! Αγνοώ αν εντός της Βουλής ταύτης υπάρχει αντιπολίτευσις [...]. Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των». Και σ’ άλλα σημεία της ιδίας συζήτησης δίδαγμα τόλμης και παρρησίας η παρέμβαση· ο οξύνους κι έμπειρος Επτανήσιος πολιτικός ενός ταραχώδους παρελθόντος του Ιόνιου χώρου επισημαίνει τις -διαχρονικές βεβαίως- παρεμβάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης στα πολιτικά και στα στρατιωτικά δρώμενα της χώρας: «[...] Την αιτίαν ευρίσκετε εις εκείνα τα δύο ενάντια ρεύματα της εξωτερικής πολιτικής, τα οποία επενεργούν εντός της Ελλάδος αφανώς, φανερώς και μυστηριωδώς, το πνεύμα δηλαδή του Βορρά και το πνεύμα της Δύσεως· εδώθεν προέρχονται τα δεινά της Ελλάδος [...]. Ολους τους εμφυλίους σπαραγμούς, όλους τους εμφυλίους πολέμους εντός της Ελλάδος, όλας τας εισβολάς εκτός της Ελλάδος αυτό τας επέφερε». Κι αλλού πάλιν, παραπέμποντας σε μηνύματα ελευθερίας του λόγου: «[...] Αλλ’ οι νόμοι του 1833 και 1834 και οι επόμενοι περί τύπου νόμοι, οι επιβάλλοντες ποινάς εις τους λαλούντας ή γράφοντας κατά των ξένων ηγεμόνων, ίσχυον τότε, διότι τότε το Σύνταγμα δεν υπήρχε, διότι υπευθύνους υπουργούς δεν είχομεν και τότε ήτο καθιερωμένον να μην ανοίξη κανείς το στόμα του να ομιλήση εναντίον των τυράννων». Και όταν προκαλείται να κατονομάσει ποια Κοινοβούλια και ποια Συντάγματα εννοεί, η απάντηση παραπέμπει στις επιρροές των φιλελεύθερων ιδεών της Δύσης στον Ιόνιο χώρο: «Οχι βεβαίως εις τας Βουλάς τας οποίας γνωρίζετε, όχι εις τας Βουλάς τας οθωνικάς [...], αλλά ευρίσκεται εις τα συντάγματα ρητώς τοιαύτη διάταξις [...], εις τα φιλελεύθερα συντάγματα της Γαλλικής Δημοκρατίας».

Η συνεισφορά των Επτανήσιων βουλευτών

Το περιεχόμενο αυτών και τόσων άλλων παρεμβάσεων, τόσο κατά τη Β΄ Εθνοσυνέλευση για την αναμόρφωση του Συντάγματος του 1844, όσο και κατά τις τακτικές ή έκτακτες μετέπειτα συνεδριάσεις της Βουλής των Ελλήνων, ο φιλελεύθερος και ριζοσπαστικός χαρακτήρας τους, αλλά και οι ουκ ολίγες παραπομπές των Επτανησίων βουλευτών στα δρώμενα στη Δύση (Ματσίνης, Γαριβάλδης, Γαλλική Επανάσταση κ.λπ.) και οι αναφορές στον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό γενικότερα υπογραμμίζουν το μετακενωτικό έργο των πολιτικών της Επτανήσου στο νέο ελληνικό κράτος μέσα από την αίθουσα του Κοινοβουλίου. Το περιεχόμενο ακριβώς αυτής της ουσιώδους για τη δημοκρατία συμβολής συμπυκνώνει ο ανένδοτος για το ελληνικό πολίτευμα αγώνας του γνωστού πρωτοπόρου γι’ αυτή τη δημοκρατία Ρόκκου Χοϊδά, ο οποίος σε κάποια στιγμή των δηλώσεών του (1877) χαρακτηριστικά υπογράμμιζε: «Εάν με αποκρούσης, νέας εκ της αποκρούσεως ταύτης αντλήσω δυνάμεις, το δε βήμα μου από της Βουλής των αντιπροσώπων του έθνους θα μεταφέρω επί της πλατείας της Ομονοίας και του Συντάγματος των Αθηνών, και ακροατήριόν μου έξω (=θα έχω) τον δήμον των Αθηναίων, κρατήσοντα μετά μικρόν, διά των αρχών της ελευθερίας, της ισότητος και της αδελφότητος, των επιόρκων, των μωρών, των αμαθών αρχόντων». Στάση ρωμαλέα κατά του εμμένοντος κατεστημένου. Ωστόσο κι αυτοί οι ανένδοτοι αγώνες, ενίοτε, πνίγονται μέσα στο χάος της μικροπολιτικής, της συναλλαγής και της φαυλοκρατίας, και ο Ρόκκος Χοϊδάς, το 1877, πιεζόμενος απ’ αυτό το κατεστημένο, υποβάλλει την παραίτησή του και αποσύρεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπως ακριβώς δέκα χρόνια προηγουμένως (1867) είχαν παραιτηθεί οι αδελφοί Ιακωβάτοι εις ένδειξη διαμαρτυρίας για τα πολιτικά «παιχνίδια», που λάβαιναν χώρα κατά τις εργασίες του ελληνικού Κοινοβουλίου.

Του Γεώργιου Ν. Μοσχόπουλου