ΑΡΧΑΙΑ ΕΜΗΝΙΚΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΜΠΕΥΣΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ,,ΝΗΣΙΑ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ

(Αναδημοσίευση από το περιοδικό "Λευκαδίτικες σελίδες"

Τα αρχαία ελληνικά επιγράμματα προέκυψαν από την απλή επιγραφή,
 που χάραζαν οι αρχαίοι "Ελληνες στα μνήματα των νεκρών, στους
 τύμβους των πεσόντων, στα βάθρα των καλλιτεχνικών έργων.

Βαθμιαία η επιγραφή εμπλουτίζεται και με εγκώμια, ενώ παράλληλα,
 δεν χρησιμοποιείται ο πεζός λόγος, αλλά ο έμμετρος.
Αργότερα κατά το 600 π.Χ. συντελείται μια βασική αλλαγή.

Η επιγραφή δεν προορίζεται να χαραχθεί οπωσδήποτε.
 Προορίζεται να γραφεί στον πάπυρο και να απαγγελθεί με συνοδεία μουσικής,
όπως και τα άλλα είδη του ποιητικού λόγου. "Ετσι ανακύπτει ένα νέο είδος
 ποιήματος, αυτοτελές και αυτόνομο:
Το επίγραμμα, αυτότο κομψοτέχνημα της αρχαίας ελληνικής
φιλολογίας.
Η πρώτη συλλογή επιγραμμάτων θα καταρτισθεί το 900
περίπου μ.Χ. από τον Κωνσταντίνο Κεφαλά, πρωθιερέα των βυζαντινών
ανακτόρων.
 Η συλλογή αυτή εθωρείτο χαμένη, όταν αίφνης το 1606
 ανεκαλύφθη ένα χειρόγραφό της στη heidelberg της Δυτικής Γερμανίας,
 πρωτεύουσας τότε της μικρής ηγεμονίας του Παλατινάτου (Palatinat),
 από το Γάλλο φιλόλογο Klaudius Salmasius.
 "Εκτοτε η συλλογή αυτή φέρει τον τίτλο:
 "Ελληνική ή παλατινή Ανθολογία".
 Η "Ελληνική ή Παλατινή Ανθολογία", η οποία
 απαρτίζεται από 16 βιβλία, ανάλογα με το Θεματικό της περιεχόμενο,
αποτελεί έναν ανεκτίμητο ποιητικό θησαυρό.
Από τους λακωνικούς στίχους
των 4000 περίπου επιγραμμάτων της παρελαύνει
ο δημόσιος και ο ιδιωτικός Βίος
 των Αρχαίων Ελλήνων μιας ολόκληρης χιλιετηρίδας,
από το 600 π.Χ. έως το 600 περίπου μ.Χ.
Ομως , εκτός της ιστορικής αξίας
ένα μεγάλο  ποσοστό επιγραμμάτων αποτελούν,
 πραγματικά λυρικά επιτεύγματα  χωρίς υπερβολή,  .

ΚΡΙΝΑΓΟΡΑ _
"Ηρνήσαντο και άλλας εόν Πάρος ού-νομα χησοι..." Αρνήθηκαν κι άλλα νησιά
 το ασήμαντο όνομά τους.
Και τόνομα λαμπρών ανδρών έχουν δεχθεί να πάρουν.
 Και το δικό σας τόνομα: Ερωτιδείς ας γίνει αντί για Οξειές.

 Θαρρώ ταιριάζει από την ώρα, που απόθεσε στο λόφο αυτό ο Δίας ένα βρέφος - που στη μορφή και στ' όνομα ο "Ερωτας ήταν ο ίδιος!
Ω γης, γεμάτη μνήματα και ω κύμα που τη ζώνεις, ας είστε:
ανάλαφρην εσύ και ήρεμο εσύ και πράο πάντα!
Πρόκειται για νησίδες στα παράλια της Ν.Δ Ακαρνανίας.
Ανήκουν στο πλέγμα των "Εχινάδων νήσων".
Μια από τις νησίδες αυτές φέρει και σήμερα το όνομα Οξειά.

ΑΝΩΝΥΜΟΝ

"Ματερ Οδυσσήος πινυτόφρονος, Αντίκλεια..
." Αντίκλεια του πολυμήχανου του Οδυσέα μητέρα δεν είδες ζωντανή,
 ως την Ιθάκη γύρισε, το γιο σου.
 Όμως απ' τη συγκίνηση βουβός εκεινος είναι τώρα, ως τη μητέρα του απ' του Αχέροντος τους όχθους αντικρύζει.

ΑΝΩΝΥΜΟΝ 

"Χαιρ, Ιθάκη, μετ' άεθλα, μετ' άλγεα θαλάσσης."

 Χαίρε Ιθάκη· από τους άθλους έπειτα κι από του πόντου Τα άλγη, 

με τι χαρά σιμώνω τώρα τις ακτές σου, 

Το Λαέρτη για να ιδώ, τη σύντροφό μου τη λαμπρή κι ακόμη

 το γιο μου το μοναδικό.

 Η αγάπη του αιχμάλωτον μ' εκράτει!

 Το ξέρω πλέον: γλυκύτερο απ τους γονείς και την πατρίδα δεν υπάρχει. 

"Ιλιάς έργο μέγα, Οδυσσείης Τε το σώφρον..

." 'Εργο μεγάλο η Ιλιάς, η Οδύσσεια βιβλίο σοφίας, 

Που την Ιθάκη υψώσατε στο ίδιο βάθρο με την Τροία.

 Εμέ το γέροντα ας ευφραίνετε' η Σειρήνα του Ομήρου είναι αυτή το άσμα των στίχων σας που μέλπει. 

ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΣ 

"Λευκάδος αιπύν ναύταις τηλέσκοπον όχθον...

" Ω Φοίβε, εσύ που κυβερνάς τους όχθους της Λευκάδας, 

τους άγριους κι απόκρημνους, το κύμα του Ιονίου που περιζώνει

 και οι ναύτες έντρομοι από μακρυά τους ατενίζουν, 

Παρακαλώ: Δέξου τον άρτο αυτό ως σπονδή κι αυτόν 

το λύχνο, που το αμυδρό του φως το Αίγοστό το τρέφει λάδι.

 "Ελεως γενού και ούριους άνεμους, Θεέ μου, στείλε, 

ώστε να φτάσουμε στο Ακτιο με τα 

ιστία του πλοίου υψωμένα! 

ΑΝΤΙΠΑΤΡΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΣ 

"Φοίβε, Κεφαλλήνως λιμενοσκόπε, θίνα Πανόρμου..

." Ω Φοίβε, που απέναντι απ' τους βρά-χους της Ιθάκης,

 των Κεφαλλήνων τα λιμάνια και της Πανόρμου την ακτή 

εποπτεύεις, 'Ιλεως γενού! "Ηρεμο της Θάλασσας το κύμα 

ας είναι, καθώς με πλοίο τον Πείσωνα προς την Ασία συνοδεύω.

 Τον κραταιό το βασιλέα μας προστά-τευσε! 

Κι ας τρέφει πάντα και προς τον Πείσωνα και προς

 εμένα αισθήματα φιλίας. 

Αναφέρεται σ' ένα ταξίδι του ποιητή από τη Ρώμη

 προς την Ασία, συνοδεύοντας τον Πείσωνα (Ρίο), Ρωμαίο αξιωματούχο. 

ΠΟΣΕΙΔΙΠΠΟΥ 

"Α Κύπρον ατ Τε Κύθηρα και α Μίλη-τον εποιχνείς" 

Συ που τα Κύθηρα, τη Μίλητο, την Κύπρον εποπτεύεις,

 καθώς και την ιππότροφη τη χώρα της Συρίας, 

Ω, ας ευλογείς και της Καλλίστιον το δώμα, 

που σ' άνδρες-εραστές ποτέ τη θύρα της δεν έχει κλείσει. 

ΡΙΝΑΓΟΡΑ 

"Νήσον γην ει και με περιγράψαντες έχουσιν..."

 Είμαι ένα ασήμαντο νησί. Μικρή είναι η γης όπου

 κατέχω: -στάδια μόλις επτά.

 Μην παραβλέπεις όμως,

 ξένε, 

πώς κάθε αυλάκι που ανοίγει το υνί, πλούσιο

 Θέρος ετοιμάζει.

 Αρίφνητους καρπούς τα δένδρα παράγουν.

 Οι ακτές μου συγκομιδή άφθονη για τον ψαρά δεν παραλείπουν. 

Το Θέρος το καυτό αύρές δροσόβο-Αες ευφραίνουν το διαβάτη

 και καρτερούν ήρεμοι κι ακύμαντοι οι όρμοι μου τα πλοία

 Είμαι κοντά στην Κέρκυρα. 

Κι από ευτράπελη διάθεση και μόνο

, Το όνομα τούτο το περίεργο έχω στον εαυτό μου δώσει. 

Πρόκειται για τη νησίδα Σύβοτα, κοντά στην Κέρκυρα. 

ΙΟΥΛΙΟΥ ΠΟΛ ΥΛΙΝΟΥ 

"Ει και σευ πολύφωνος αεί πίμπλη-σον ακουάς" 

Πλήθος φωνές την ακοή σου κι αν ταράζουν-φόβος αυτών

 που εύχονται και ευγνωμοσύ-νη εκείνων που έχουν εισακουσθεί 

οι ευχές - ω Δία που τη Σχερία προστατεύεις, άκου και εμέ

 και την υπόσχεσή σου ας την τηρήσεις: 

Ταξίδευσα πολύ, στη φίλτατη πατρί-δα ας ζήσω πλέον,

 από τους μόχθους και τα κύματα να λυτρωθώ επί τέλους. 

ΑΝΩΝΥΜΟΝ 

"Επτά πόλεις μάρναντο σοφήν δια ρί-ζαν Ομήρου..." 

Πόλεις επτά για του Ομήρου τη λαμπρή πατρίδα αντιδικούσαν

 Η Σμύρνη, η Χίος, η Κολοφών, η Ιθά-κη, η Πύλος, η ΑΘήνα, το Άργος. 

ΑΝΤΙΠΑΤΡΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΣ 

"Λευκάδος αντί με Καίσαρ, ιδ' Αμβρακίης εριβώΑου..."

Αφού ο πόλεμος την Αμβρακία-αντί-κρυ στη Λευκάδα,

 την καρπερή και το Ανακτόριο, το Θύρρειο, κι ακόμη το

 Άργος, που ονομάζουν ΑμφιΑοχι-κό, κατέστρεψε με λύσσα, 

εμέ τη θεία τη Νικόπολη - ως αντιστάθμισμα - ο Καίσαρ

 μ' έχει κτίσει και ο Φοίβος, ο άνακτας, την προσφοράν εδέχθη

 μ' ευφροσύνη, για τη μεγάλη νίκη που του χάρισε στους όχθους

του Ακτίου. 

Ι ο επιγραμμα αναφέρεται ατην ναυμαχία του Ακτίου (33 π.Χ.)

 και τη νίκη του Οκταβιανού-Αυγούστου εναντίον

 της Κλεοπάτρας και του Αντωνίου. 

1. Αντίπατρος ο Θεσσαλονικεύς 

"Εζησε περί-που τον 1 ον αιώνα π.Χ
. 2. Κριναγόρας.

 Γεννήθηκε το 70 ή 65 π.Χ.
 Καταγόταν από τη Μυτιλήνη.

 3. Πολύαινος. Καταγόταν από τις Σάρδεις.
 'Εζησε το 60 περίπου π.Χ.
 4. Ποσείδιππος. Καταγόταν απότην Πέλλα της Μακεδονίας.
 "Εζησε το 275 π.Χ
. 5. Φίλιππος ο Θεσσαλονικεύς.
 "Εζησε το 40 περίπου μ.Χ.